مصباحی‌مقدم: سیستم بانکداری ما بدون رباست، اما اسلامی نیست

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌و‌گو با مهر، با اشاره به اینکه بانکداری بدون ربا به سیستمی گفته می‌شود که ربا در این سیستم حذف شده باشد و قراردادهای قرض‌الحسنه و در مواردی سایر قراردادهای مالی، جایگزین آن شده باشند، تصریح کرد: «بانکداری اسلامی، بانکداری است که اولا به تولید، رشد و توسعه اقتصادی یک کشور اسلامی بیاید و خدماتی را برای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی مردم ارایه کند، ثانیا عنصر عدالت در توزیع منابع در اینکه یک نظام بانکی را بانکداری اسلامی بدانیم، بسیار تأثیرگذار است. در اینجا مراد از عدالت آن است که منابع به‌گونه‌ای تخصیص پیدا کند که هر بنگاه اقتصادی یا هر شخص متقاضی، توانایی، قدرت و صلاحیت به‌کارگیری این منابع در رشد و پیشرفت اقتصادی و در خدمت رفع نیازهای مردم را داشته باشد.»

این استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) تصریح کرد: «سیستم بانکی که مجموعه‌ای از این شرایط را دارا باشد، به آن بانکداری اسلامی می‌گویند که متأسفانه سیستم بانکی کشور ما چنین شرایطی را ندارد، اما در خصوص بانکداری بدون ربا، قوانین و مقررات بسیاری در سیستم بانکی کشورمان تنظیم شده، گرچه نواقصی هم در این زمینه داریم که در تلاش هستیم آنها را برطرف کنیم تا شبهه ربا در عملکرد بانکداری کشورمان وجود نداشته باشد.»

مصباحی‌مقدم در ادامه با اشاره به مهم‌ترین چالش‌های نظام بانکی بدون ربا در ایران گفت: «سود ‏علی‌الحساب ‏و ‏رقابت بانک‌ها ‏بر سر ‏افزایش ‏آن اولین چالش این سیستم است که برای برون‌رفت از آن باید به این نکته توجه کرد که در بانکداری اسلامی غالب کشورها سود علی‌الحساب وجود ندارد، بلکه سود تحقق یافته، پس از کسر حق‌الوکاله بانک، بین سپرده‌گذاران توزیع می‌شود. غالبا این سود بالاتر از نرخ بهره‌هایی بوده که بانک‌های ربوی به سپرده‌گذاران خود پرداخت می‌کنند، نیز معمولا بالاتر از نرخ تورم در این کشورها بوده است؛ این در حالی است که در کشور ما با وجود نرخ سود علی‌الحساب معمولا عکس حالت فوق اتفاق افتاده است.