هراس اسرائیل از توافق ایران و آمریکا/ افشاگری نیویورکتایمز از تردید رژیم صهیونیستی برای حمله به ایران
در حالی که اسراییل سخت در تلاش برای «نمایش آمادگی جهت حمله به سایتهای هستهای ایران است، شواهد و قرائن حاکی است تقریبا هیچ شانسی برای اقدام نظامی اسراییل بدون تایید آمریکا -که به نظر نمیرسد در کوتاهمدت به دست آید- وجود ندارد.
به گزارش شهر.ندآنلاین و به نقل از اکو ایران، پس از گزارشهای نیویورکتایمز مبنی بر تشدید اختلافهای آمریکا و اسراییل درباره مناقشه هستهای ایران و سپس امتناع واشینگتن از قبول درخواست اسراییل برای تحویل هواپیماهای سوخترسان [به عنوان یک ابزار ضروری برای حمله ادعایی به ایران]، این روزنامه در تازهترین گزارش خود از تردید مقامات دفاعی اسراییل از توانایی حمله به ایران پرده برداشته است.
اگرچه اسراییل، لفاظیهای خود درباره بمباران ادعایی تاسیسات هستهای ایران را تشدید کرده است، مجموعه شواهد حاکی از این است که با وجود تمام ادعاهای تهدیدآمیز، نهاد امنیتی تلآویو به وضوح این خطرات احتمالی مرگبار را درک میکند. (لفاظیهای پوشالی «ببر کاغذی»؛ تهدید حمله اسراییل به ایران جدی است؟)
شیرا روبین، روزنامهنگار ارشد واشینگتن پست در مقالهای نوشت: شمار فزایندهای از مقامات امنیتی سابق اسراییل علنا نخستوزیر پیشین را به دلیل مخالفت با توافق هستهای ایران سرزنش میکنند و هشدار میدهند که تحریمهای اقتصادی علیه ایران، ایران را از پیشروی هستهای بازنمیدارد.
این گروه شناختهشده به تازگی اذعان کردهاند که تحریمهای آمریکا نتوانسته است ایران را از پیشبرد اهداف خود باز دارد و حملات تروریستی و اقدامات خرابکارانه اسراییل علیه برنامه هستهای ایران را اشتباه استراتژیک بزرگی میدانند که بیشتر به عنوان نیروی محرکه پیشروی هستهای ایران عمل کرده است تا اینکه مانعی بر سر راه آن ایجاد کرده باشد.
راز زیمت، مشاور سابق نظامی در امور ایران معتقد است که «امروز، واضح است که فشار حداکثری نهتنها به اهداف سیاسی خود نرسید، بلکه در واقع پیشرفت هستهای ایران را تسریع کرد.» او میگوید: «مهم نیست چقدر بر آنها فشار میآورید، آنها مقاومت میکنند.»(محصول مشترک «فشار حداکثری» و «حملات خرابکارانه»)
و اما جنجالیترین مورد، جمعه ۱۰ دسامبر از سوی نیویورک تایمز منتشر شد که در تحلیلی مهم از تنشهای جاری آمریکا و اسراییل بر سر تلاشهای واشینگتن برای احیای توافق هستهای سال 2015 با ایران که در مهار برنامه هستهای تهران موفق بود، منتشر کرد. با این حال، این مقاله به همان اندازه که برای درک وضعیت بین واشینگتن و تلآویو مفید است، یک نکته اساسیتر از تحولات اخیر را نادیده میگیرد: تلاشهای گسترده بایدن برای راضیکردن اسراییل به امید تعدیل مخالفتش با برجام نهتنها شکستخورده است، بلکه احتمالا مبتنی بر فرضیات نادرست بوده، بنابراین از همان ابتدا اشتباه بوده است.
اذعان اسراییل به ناتوانی در حمله به ایران؟
تریتا پارسی، معاون اجرایی اندیشکده کوئینسی با نگاه به زوایای پنهان اختلاف آمریکا و اسراییل بر سر ایران، مماشات جو بایدن با نفتالی بنت در این زمینه را شکستخورده دانسته و در عین حال استدلال میکند که مشکل تلآویو در مناقشه ایران، خود برجام یا احیای آن -یا حتی پیشروی هستهای- نیست، بلکه هراس از این تصور است که واشینگتن و تهران علاوه بر دستیابی به توافقی که ایران را از تنگنا خارج میکند، به تدریج وارد روند تنشزدایی شوند؛ تحولی که میتواند مناسبات و محاسبات بسیاری را دگرگون کند. (راز بزرگ دشمنی اسراییل با برجام)
نیویورکتایمز همچنین روز سهشنبه ۱۳ دسامبر گزارش داد که «درخواست اسراییل درباره هواپیماهایی که میتوانند برای حمله به ایران کلیدی باشند، برگشت خورد» و نوشت: «درحالیکه بین واشینگتن و تلآویو تنشهایی بر سر نحوه برخورد با برنامه هستهای ایران وجود دارد، ایالات متحده به اسراییل گفت بعید است که تانکرهای سوخترسان را قبل از سال 2024 تحویل دهد.» (دست رد آمریکا به درخواست ضدایرانی اسراییل)
دست رد آمریکا به درخواست ضدایرانی اسراییل
به نوشته این روزنامه، بنی گانتز، وزیر دفاع اسراییل در سفر اخیر به واشینگتن از دولت بایدن درخواست کرد که تحویل هواپیماهای سوختگیری را که میتواند برای حمله به تاسیسات هستهای ایران حیاتی باشد، تسریع کند که به گفته مقامات آمریکایی و اسراییلی به او گفته شد که اگرچه هواپیماها سفارش داده شده، بعید است که اولین هواپیمای آن تا اواخر سال 2024 آماده تحویل باشد.
این گزارش مدعی است، توانایی سوختگیری بسیار مهم است – در غیر این صورت هواپیماهای اسراییلی باید به تانکرهای قدیمی وابسته باشند یا در امارات متحده عربی یا عربستان سعودی فرود بیایند. هر دو کشور رقبای ایران هستند، اما هیچ یک نمیخواهند در کمک به حمله نقش داشته باشند.
نیویورکتایمز همچنین نوشت: مقامات آمریکایی میگویند که معتقد نیستند حملهای قریبالوقوع است و فکر میکنند بنت، با علنیسازی نمایش آمادهسازی برای اقدام نظامی، ممکن است به دنبال شرایط بسیار سختتری در یک توافق نهایی بالقوه بین ایران و غرب باشد.
تردید در توانایی حمله به ایران
و بالاخره در تازهترین گزارش در این زمینه، رانن برگمن و پاتریک کینگزلی روزنامهنگاران نیویورکتایمز با افشای اینکه «مقامات دفاعی اسراییل نسبت به تهدید حمله به ایران تردید دارند»، نوشتهاند: اسراییل تهدید کرده است که در صورت نیاز، اقدام نظامی خواهد کرد تا برنامه هستهای ایران را نابود کند. اما مقامات دفاعی میگویند اسراییل این توانایی را ندارد، حداقل به این زودی.
وزیر دفاع اسراییل با تلاشهای دیپلماتیک برای محدودکردن برنامه هستهای ایران، به نیروهای خود دستور داد تا یک گزینه نظامی آماده کنند و به جهان هشدار داد که اگر توافق هستهای جدید به اندازه کافی ایران را محدود نکند، اسراییل خود همه چیز را به دست خواهد گرفت.
دستکم ۲سال فاصله
اما چندین مقام و کارشناسان ارشد نظامی فعلی و سابق اسراییل میگویند که آنها توانایی انجام حملهای را ندارد که بتواند برنامه هستهای ایران را نابود کند یا حتی به تاخیر بیندازد، حداقل نه به این زودی.
یکی از مقامات بلندپایه امنیتی فعلی اذعان داشت که آمادهسازی حملهای که میتواند به پروژه هستهای ایران آسیب جدی وارد کند، حداقل دو سال طول میکشد.
کارشناسان و مقامات مدعیاند که یک حمله در مقیاس کوچکتر، آسیب رساندن به بخشهایی از برنامه بدون پایان کامل آن، زودتر امکانپذیر خواهد بود. اما تلاش گستردهتر برای نابودی ادعایی دهها سایت هستهای در مناطق دوردست ایران -از نوع حملهای که مقامات اسراییلی تهدید کردهاند- فراتر از منابع فعلی نیروهای مسلح اسراییل خواهد بود.
اذعان اسراییل به ناتوانی در حمله به ایران؟
رلیک شفیر، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی اسراییل که خلبان حمله سال 1981 به تاسیسات هستهای عراق بود، ادعا کرد: «راهاندازی کمپینی که از همه این سایتها مراقبت میکند، بسیار دشوار است -من میگویم حتی غیرممکن.»
او گفت: «در دنیایی که ما در آن زندگی میکنیم، تنها نیروی هوایی که میتواند چنین کمپینی را هدایت کند، نیروی هوایی ایالات متحده است.»
این گزارش مدعی است: «ادعاهای اخیر در مورد حمله نظامی به ایران بخشی از یک کارزار فشار اسراییل است تا اطمینان حاصل کند که کشورهای مذاکرهکننده با ایران در وین با آنچه مقامات اسراییلی آن را «یک توافق بد» میدانند، موافقت نمیکنند، توافقی که به نظر آنها مانع از پیشرفت هستهای ایران نمیشود.
در حال حاضر، به نظر میرسد شانس کمی برای این امر وجود داشته باشد، زیرا مذاکرات با هدف احیای مجدد توافق هستهای 2015 ایران، از زمانی که دولت جدید ایران در ماه گذشته مجددا به آنها پیوست، تنها پسرفت کرده است. (آخرین گزارشها از وین حاکی از پیشرفت در پایان دور هفتم و رسیدن به متن مشترک به عنوان مبنای مذاکرات آتی است).
بازگشت مذاکرات به آینده
به ادعای نیویورکتایمز، اسراییل تاکنون تلاش کرده است تا برنامه هستهای ایران را که آن را یک تهدید وجودی میخواند، از طریق ترکیبی از دیپلماسی تهاجمی و حملات مخفی مهار کند. مقامات اسراییلی زمانی که توانستند رئیسجمهوری دونالد جی. ترامپ را متقاعد کنند که از توافق 2015 خارج شود، آن را در حد یک کودتا دانستند، توافقی که بایدن اکنون میخواهد آن را نجات دهد.
این گزارش مدعی است اسراییل همچنین جنگی در سایه را از طریق جاسوسی، ترورهای هدفمند، خرابکاری و حملات سایبری به راه انداخته است. عملیاتهایی در مقیاس کوچکتر که هرگز به طور رسمی ادعای آن را نکرده است. اسراییل در سال 2012 قبل از اینکه این طرح را کنار بگذارد، به طور مخفیانه به دنبال افزایش حملات هوایی تمامعیار بود.
روزنامهنگاران نیویورکتایمز آوردهاند: نزدیکشدن برنامه غنیسازی هستهای ایران به سطح آستانه، سیاستمداران اسراییلی به طور فزایندهای درباره چیزی هشدار دادهاند که جهان را مدتهاست نگران میکرده است: اگر ایران به سمت آستانه هستهای پیشرفت کند، اسراییل ممکن است به جنگ علنی روی بیاورد که پیامدهای فاجعهبار برای همگان دارد.
در ماه سپتامبر، آویو کوچاوی، رئیس نیروهای مسلح اسراییل ادعا کرد که بخش زیادی از افزایش بودجه نظامی به آمادهسازی حمله به ایران اختصاص یافته است. در اوایل ماه جاری، دیوید بارنیا، رئیس موساد ادعا کرد که اسراییل برای مقابله باپیشروی هستهای تهران «هر کاری که لازم باشد» انجام خواهد داد.
اسراییل توان عملیکردن تهدید حمله را ندارد
این ماه، وزیر دفاع بنی گانتز در جریان سفر به ایالات متحده علنا اعلام کرد که به ارتش اسراییل دستور داده است برای حمله نظامی احتمالی به ایران آماده شود. اما کارشناسان و مقامات نظامی اسراییل میگویند که اسراییل در حال حاضر توانایی مقابله با برنامه هستهای ایران را ندارد.
شفیر در تشریح واهیبودن لفاظیهای تهدیدآمیز اسراییل درباره حمله به ایران اذعان کرد که ایران دهها سایت هستهای دارد، برخی از آنها در اعماق زمین مدفوناند که نفوذ سریع و نابود کردن آنها برای بمبهای اسراییل سخت است.
شفیر افزود که نیروی هوایی اسراییل هواپیماهای جنگی به اندازه کافی بزرگ برای حمل آخرین نوع بمبهای سنگرشکن را ندارد، بنابراین مکانهای محافظتشدهتر باید بارها و بارها با موشکهای کماثرتر مورد حمله قرار گیرند، روندی که ممکن است روزها یا حتی هفتهها طول بکشد.
یکی از مقامات ارشد امنیتی فعلی گفت که اسراییل در حال حاضر توانایی وارد کردن خسارت قابل توجهی به تاسیسات زیرزمینی نطنز و فردو را ندارد.
بازگشت مذاکرات به آینده
چنین تلاشی با کمبود هواپیماهای سوخترسان پیچیده خواهد شد. توانایی سوختگیری برای بمبافکنی که ممکن است مجبور شود بیش از 2000 مایل رفت و برگشت را طی کند و از روی کشورهای عربی که نمیخواهند ایستگاه سوختگیری برای حمله اسراییل باشد، عبور کند، بسیار مهم است.
اسراییل هشت هواپیمای سوختگیری جدید KC-46 را با هزینه 2.4میلیارد دلار به بوئینگ سفارش داده است، اما بعید است اسراییل حتی یک فروند تا قبل از اواخر سال 2024 دریافت کند.
در سال 2017، نیروی هوایی اسراییل تشخیص داد که باید هواپیماهای سوخترسان خود را جایگزین کند، اما کابینه نتانیاهو تا مارس گذشته آنها را سفارش نداد.
«ببر کاغذی اسراییل»؛ تهدید حمله به ایران جدی است؟
گذشته از توانایی هدف قرار دادن اهداف، اسراییل باید به طور همزمان مقابله جتهای جنگنده و سامانههای پدافند هوایی ایران را دفع کند.
علاوه بر این، هرگونه حمله به ایران احتمالا باعث حملات تلافیجویانه حزبالله لبنان و حماس در غزه، متحدان ایران میشود که سعی میکنند اسراییل را مجبور به جنگ در چندین جبهه به طور همزمان کند. (لفاظیهای پوشالی «ببر کاغذی»؛ تهدید حمله اسراییل به ایران جدی است؟)
توان دفاعی ایران نیز بسیار قویتر از سال 2012 -زمانی که به ادعای روزنامه اسراییل آخرین بار به طور جدی به حمله فکر کرد- است، سایتهای هستهای آن بهتر استحکام یافتهاند و موشکهای سطح به سطح بیشتری دارد که میتوانند به سرعت از تونلها پرتاب شوند.
بازگشت به فرودگاههای منهدم شده!
تل اینبار، کارشناس هوانوردی و رئیس سابق موسسه مطالعات راهبردی هوایی و فضایی فیشر (یک گروه تحقیقاتی متمرکز بر هوانوردی) گفت: «این امکان وجود دارد که وقتی هواپیماهای اسراییلی میخواهند در اسراییل فرود بیایند، متوجه شوند که موشکهای ایرانی باند فرودگاههای آنها را منهدم کرده است.»
با این حال، کارشناسان نظامی دیگر مدعاهای دیگری دارند. آموس یادلین، ژنرال سابق نیروی هوایی که در حمله سال 1981 نیز شرکت داشت، در تلاش برای توجیه این ضعف آشکار ادعا کرد: «همیشه خوب است که یک خودروی 1960 را با یک خودروی کاملا جدید از 2022 جایگزین کنید. اما ما قابلیت سوختگیری داریم. ما سنگرشکن داریم. ما یکی از بهترین نیروهای هوایی جهان را داریم. ما اطلاعات بسیار خوبی در مورد ایران داریم. ما می توانیم آن را انجام دهیم.»
او افزود: «آیا نیروی هوایی آمریکا میتواند این کار را بهتر انجام دهد؟ قطعا. آنها نیروی هوایی بسیار توانمندتری دارند. اما آنها اراده چنین اقدامی را ندارند.» او هشدار داد که تنها به عنوان آخرین راه چاره از حمله حمایت خواهد کرد.
مقامات اسراییلی از بحث درباره خطوط قرمزی که برای صدور حکم حمله نظامی لازم است، خودداری میکنند. با این حال، یک مقام ارشد دفاعی ادعا کرده است که اگر ایران غنیسازی اورانیوم با درجه خلوص 90درصد را آغاز کند، اسراییل موظف است اقدامات خود را تشدید کند. مقامات آمریکایی گفتهاند که ایران در حال حاضر در حال غنیسازی اورانیوم با خلوص 60درصد دارد.
این واقعیت که ممکن است سالها طول بکشد تا برنامهای برای انجام یک عملیات هوایی گسترده علیه ایران ارتقا یابد، برای مقامات نظامی اسراییل تعجبآور نیست. به گفته مقامات اسراییلی، زمانی که اسراییل در سال 2012 چنین حملهای را در نظر گرفت، آمادگی برای آن بیش از سه سال طول کشید.
مشکل، پول نیست
اما فاصله بین تهدیدهای دولت فعلی و توانایی آن در اجرای آنها، انتقاد بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق اسراییل را نیز برانگیخته است. او که تا ژوئن گذشته کابینه اسراییل را رهبری میکرد، مدافع سرسخت رویکرد تندتر در قبال ایران بود.
یک مقام ارشد نظامی اسراییل گفت که از سال 2015، آموزش برای حمله به ایران کند شده است، زیرا تشکیلات دفاعی بر رویارویی با شبهنظامیان در لبنان، سوریه و غزه متمرکز شده است.
و یک مقام ارشد نظامی دیگر گفت که ارتش از سال 2019 از آقای نتانیاهو درخواست بودجه اضافی برای بهبود توانایی اسراییل برای حمله به ایران کرده بود، اما با مخالفت مواجه شد.
دفتر نتانیاهو در بیانیهای اعلام کرد که برعکس این موضوع صادق است، این آقای نتانیاهو بود که برای منابع و انرژی بیشتر جهت حمله ادعایی به ایران فشار آورد، در حالی که فرماندهان ارتش اصرار داشتند که بیشتر بودجه خود را صرف سایر موضوعات کنند و آمادگیها برای حمله ادعایی به ایران را کاهش دادند.
در این بیانیه که لحنی مشابه لفاظیهای واهی خود نتانیاهو دارد، آمده است: «اگر اقدامات سیاسی، عملیاتی و بودجهای به رهبری نخستوزیر نتانیاهو در دهه گذشته نبود، ایران مدتها بود زرادخانه سلاحهای هستهای را در اختیار داشت.»
به نوشته نیویورکتایمز، چه آقای نتانیاهو بودجه را محدود کرده یا نه، کارشناسان گفتهاند که پول، محل بحث توانایی ارتش برای حمله به ایران را تغییر قابل توجهی نمیدهد.
آقای شفیر در پایان مدعی شد: «شما همیشه میتوانید پیشرفت کنید، با خرید هواپیماهای سوختگیر بیشتر، جنگندههای جدیدتر، تجهیزات بهتر و … . اما حتی با وجود این پیشرفتها و نیروی هوایی برتر، حملات هوایی اسراییل نه فقط به برنامه هستهای ایران پایان نخواهد داد، بلکه آنها احتمالا منطقه را به آتش خواهند کشید.»