موضوعاتی همچون تصویب لایحه بودجه، ماندن ارز ترجیحی، خط فقر، مذاکرات وین، اعتراض صنفی در قوه قضائیه و قزاقستان نیز مورد توجه روزنامه ها بود
قریب به اتفاق ، تمام روزنامه های امروز به سخنان دیروز رهبر معظم انقلاب در سالروز قیام 19 دی قم پرداخته بودند. در این میان موضوعاتی همچون تصویب لایحه بودجه، ماندن ارز ترجیحی، خط فقر، مذاکرات وین، اعتراض صنفی در قوه قضائیه و قزاقستان نیز مورد توجه روزنامه ها بود. در ادامه مروری خواهیم داشت به روزنامه های صبح کشور؛
حمله سایبری به نوجوانان
روزنامه ایران نوشت:هفته گذشته رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا در مورد سوءاستفاده‌ها و کلاهبرداری‌ها از کودکان و نوجوانان در سایت‌های درج آگهی به کاربران فضازی مجازی هشدار داد و گفت: «مجرمان سایبری از عدم آگاهی کودکان و نوجوانان از نحوه صحیح استفاده از فضای مجازی اقدام به ایجاد معضلات و آسیب‌های اجتماعی می‌کنند.» سرهنگ علی رجبی در گفتوگو با ایرنا با اشاره به کمین مجرمان سایبری در سایت‌های خرید و فروش گفت: مجرمان سایبری در سایت‌های واسط با هویت جعلی و با سوءاستفاده از عدم آگاهی‌های سایبری کودکان و نوجوانان و اشتیاق آنان برای خرید، اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.محمد کشوری کارشناس فضای مجازی در مورد خطرات سایت‌های آگهی یا هشدارهایی که می‌توان به نوجوانان و جوانان در خصوص آگاهی‌رسانی در استفاده از فضای مجازی داد در گفتوگو با «ایران» توضیح می‌دهد: در مورد استفاده از فضای مجازی که شامل سایت‌های درج آگهی هم می‌شود، باید گفت آسیب‌های این فضا فقط مختص به جوانان و نوجوانان نیست بلکه آسیب‌های احتمالی در این زمینه به‌دلیل عدم آگاهی رسانی، تمام اقشار جامعه را در بر می‌گیرد. متأسفانه در این زمینه فرهنگسازی در مورد استفاده از این سایت‌ها میان کاربران رخ نداده است. یک زمانی در مباحث رانندگی یا اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی در مورد هر چیزی که موجب می‌شد آسیب به جامعه برسد از طریق رسانه ملی آگاهی‌رسانی می‌شد. این آگاهی‌رسانی در قالب‌های مختلف مثل انیمیشن بود. اما در بحث فضای مجازی با اینکه آسیب‌های موجود چند برابر دیگر مسائل است اما اطلاع‌رسانی در این موارد تقریباً صفر است.
موج جديد اعتراضات معيشتي؛ اين بار كاركنان دستگاه قضا
آرمان ملی نوشت: در یک اقدام بی‌سابقه، موج اعتراض کارمندان و بازنشستگان دولتی و تامین اجتماعی، حال به کارکنان قوه قضائیه رسیده و تعدادی از آنها در دو روز گذشته (شنبه و یکشنبه) مقابل ساختمان مجلس و ادارات دادگستری در شهرهای مختلف دست به اعتراضات زده‌اند. کارکنان این قوه که رئیس سابق خود را حال در قامت رئیس‌جمهور و شخص اول اجرایی کشور و بر کرسی قوه مجریه می‌بینند، از عدم تصویب طرح فوق‌العاده خاص کارکنان اداری قوه قضائیه رضایت ندارند و در روزهای گذشته مانند صنف معلمان، بازنشستگان، پرستاران و نسبت به کاهش حقوق و مزایا متناسب با تورم اعتراض دارند و نوک پیکان شعارهای خود را به سمت مجلس شورای اسلامی گرفته‌اند. این اعتراضات صنفی، در تهران، کرج، تبریز، یزد و اصفهان برگزار شد و نشان می‌دهد که وضعیت بودجه دولت در لایحه 1401 تا چقدر نا مساعد است، در حالی‌که وقتی آیت‌ا… رئیسی، رئیس قوه قضائیه بود، آنها از شرایط خود تقریبا رضایت داشتند. اما اعتراض آنها از 15 دی و از ساختمان مجلس کلید خورد، در روزی که نمایندگان مجلس با کلیات طرح فوق‌العاده خاص کارکنان اداری قوه قضائیه مخالفت کردند. دولت با این طرح مخالفت کرده بود و نمایندگان مخالف معتقد بودند که بودجه افزایش حقوق در این طرح پیش‌بینی نشده و شورای نگهبان آن را رد خواهد کرد.
شوخی تلخ با خط فقر
آفتاب یزد می نویسد: کسی نیست که نداند وضعیت اقتصادی کشور و به دنبال آن شرایط مالی مردم چقدر نامناسب است. این مسئله آنقدر قابل لمس و روشن است که نمونه کوچک آن را می‌توان در اتوبوس خوابی برخی از مردم دید یا سفره‌هایی که هرروز کوچکتر می‌شود. اما نهادی چون وزارت کار که کوچکترین وظیفه آن حفظ و صیانت از نیروی کار به ویژه کارگران است، انگار نمی‌خواهد شرایط موجود جامعه را قبول کند یا اینکه می‌خواهد همه چیز را خوب جلوه دهد تا انتظارات را نسبت به خودشان کم کند که مسئولانش از وزیر کار گرفته تا معاونش، ادعاهای عجیبی را مطرح می‌کنند. حجت‌الله عبدالملکی وزیر کار معتقد است که هنوز هم می‌توان با یک میلیون تومان شغل ایجاد کرد و حالا هم معاون رفاه اجتماعی وزیر رفاه، یعنی داریوش ابوحمزه ادعایی عجیب‌تر را مطرح کرده و می‌گوید: «متاسفانه نهادهای مختلفی شروع کردند عددهایی را حالا با انگیزه‌های مختلف برای خط فقر مطرح کردند و یکی از این اعداد، ۱۰ میلیون تومان برای خط فقر بود. این عدد مبنای علمی و کارشناسی ندارد و با این ۱۰ میلیون، ۹۰ درصد ایرانی‌ها زیر خط فقر می‌آیند. خط فقر برمبنای حداقل کالری مورد نیاز افراد در ماه براساس یک استاندارد بین‌المللی تعریف می‌شود که ۲ هزار و ۱۰۰ کالری برای هر فرد است. این خط فقر خوراکی است. به طور طبیعی هر فرد هزینه‌های غیرخوراکی هم دارد که با یک ضریبی، خط فقر خوراکی به بقیه هزینه‌ها تعمیم داده می‌شود. خط فقر به طور میانگین در کشور برای خانوار ۴ نفره حدود ۴ میلیون تومان و برای شهر تهران کمی بیشتر و نزدیک به ۵ میلیون است. ممکن است در ذهن شما استاندارد نرمالی باشد، ما از این استاندارد صحبت نمی‌کنیم بلکه در رابطه با خط فقر که یک استاندارد بین‌المللی برای حداقل معیشت است، صحبت می‌کنیم.»
درس‌های قزاقستان در تاثیر تصمیمات اقتصادی بر جامعه
به نوشته روزنامه ابتکار،در قزاقستان شاهد بحرانی هستیم که جرقه‌اش از زمان افزایش قیمت حامل‌های انرژی روشن شد و تا امروز شعله می‌کشد، در کشوری که به غیر از پایگاه بایکونور و گهگاهی محل نشست مذاکراتی بین المللی خروجی زیادی بر روی شبکه‌های خبری نداشت اما امروز خود تیر اصلی اخبار است. حال سوال اینجاست که چرا تقریبا هرگونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی و یا مالیات در جهان موجب تنش هایی فزاینده می‌شود؟در روزهای قبل از همه گیری کووید-۱۹ ما شاهد بحران‌هایی از این دست در ۳۲ کشور بودیم، اما تعطیلی‌های کرونایی توقفی به این امر داده بود که در این فرآِیند اقتصاد جهان لطمه شدیدی از کرونا خورد که فعلا سال‌ها طول خواهد کشید تا بتواند آن را جبران کند، اقتصادهایی که غنی هستند متناسب تحولات واکنش نشان دادند و خواهند داد اما کشورهای با درآمد سرانه کم و متوسط حتما دچار مشکلاتی علاوه بر مشکلات ساختاری خود خواهند بود.مشکل عمده بسیاری از کشورها در عدم درک موقعیت بعد از کووید-۱۹ در جهان است، این پدیده موجب تغییر تفکرات و روندها شده و خواهد شد.سوالی که پیش می آید این است که قبل از مثلاً افزایش قیمت بنزین و یا نرخ مالیات آیا تحلیلی از تاثیراتش بر جامعه وجود دارد؟
شوک به پارکینگ خودروسازان!
به نوشته روزنامه جوان، هنوز افزایش ۱۸ درصدی قیمت خودرو و شادی خودروسازان از این اتفاق به ثمر نرسیده بود که خبر احضارقضایی مدیران خودروسازی به خاطر دپوی خودرو در پارکینگ‌ها بار دیگر موجی از انتقادات از عملکرد خودروسازان در صدر اخبار روز قرار گرفت. اکنون بعد از گذشت ۱۰ روز و ارائه توضیحات متعدد از سوی خودروسازان و سکوت وزیر صمت، روزگذشته دو خودروساز بزرگ کشور از افزایش تجاری‌سازی خودروهای ناقص، تکمیل و تحویل آنها به مشتریان تا پایان امسال خبر دادند و تأکید کردند نگه‌داشتن خودرو در کف پارکینگ‌ها هیچ سودی برای آنها ندارد. آیا با اعمال فشار از سوی دستگاه قضا به همین زودی مشکل تأمین قطعات الکترونیک حل شده است؟در یک هفته اخیر بار دیگر خودروسازان کمبود قطعات الکترونیک (ای سی یو و چیپست) را بهانه افزایش خودروهای دپویی در کف پارکینگ خودروسازان اعلام کردند؛ کمبود این قطعات از سال گذشته همزمان با شیوع ویروس کرونا در دنیا به وضعیت بحرانی رسید، چراکه با غیرحضوری شدن کلاسهای درس، جلسات و… تقاضا برای خرید موبایل و تبلت افزایش یافت و از طرفی کمپانی‌های بزرگ سازنده «چیپست» در دنیا هم از این قاعده مستثنی نبودند و برای حفظ جان کارکنان خود مجبور به تعطیلی کارخانه‌ها و کمپانی‌ها شدند. در این وضعیت تقاضا برای چیپست‌های موبایلی زیاد شد و از طرفی عرضه هم کاهش یافت و این دو عامل (یعنی کاهش عرضه و افزایش تقاضا) عامل این نایابی حال حاضر است، اما نکته قابل تأمل این است که با وجود بروز این چالش، چرا خودروسازان در یکسال گذشته همچنان به پیش فروش محصولاتشان و جمع‌آوری پول و سرمایه از مردم اقدام کرده‌اند.
2 پیش شرط تحول مالیاتی
روزنامه خراسان می نویسد:موضوع مالیات و اصلاح نظام دریافت آن همواره یکی از بحث های فضای اقتصادی کشور بوده و همواره مورد تاکید مسئولان مختلف قرار گرفته است هرچند در عرصه عمل شاهد ورود جدی و جامع به این مسئله نبوده‌ایم و عمده نگاه به مالیات معطوف به دریافت از حقوق بگیران و برخی کسب و کارها بوده در حالی که حذف فرارهای مالیاتی ، تعیین پایه‌های جدید و… عملا در طول این سال ها تا حد زیادی نادیده گرفته شده است . این روزها اما اخبار دلگرم کننده ای از تحولات مالیاتی به گوش می رسد. شناسایی 2 میلیون مودی جدید مالیاتی از طریق شفاف سازی مالکیت کارت خوان ها، افزایش چند برابری شناسایی فرارهای مالیاتی از طریق رصد تراکنش های بانکی و آغاز اجرای قانون مالیات بر خودروهای لوکس از این دست اخبار است.واقعیت این است که در همه جای دنیا اکثر افراد تلاش می‌کنند تا حد امکان مالیات کمتری را پرداخت کنند. بنابراین تلاش برای کم نشان دادن درآمد و فرار از مالیات در همه جای دنیا رواج دارد. در کشور ما به دلیل مقاومت در برابر اشراف سیستمی به جریان مبادلات اقتصادی، امکان فرار مالیاتی بیشتر است. بنابراین به همین دلیل نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران حدود 7 درصد است که نسبت به بسیاری از کشورهای جهان که 25 تا 30 درصد است، فاصله بسیار زیادی دارد و این مسئله نشان می دهد که بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور یا مشمول معافیت مالیاتی است یا به روش های مختلف از پرداخت مالیات فرار می‌کند.تحولات اقتصادی دهه 90 و تحریم ادامه دار اقتصاد ایران نشان داد که نمی توان روی نفت به عنوان منبع درآمد دولت حساب کرد. اضافه بر این که حتی در شرایط وفور درآمدهای نفتی نیز استفاده از نفت در بودجه جز هدر دادن دارایی های بین نسلی و جز ایجاد تورم از طریق تبدیل ارز نفتی به ریال و انگیزه دولت ها برای جبران کسری بودجه با افزایش نرخ ارز اثر دیگری ندارد و از همین منظر بسیاری از اقتصاددانان قائل به تفکیک بودجه ریالی از ارزی هستند.
ایران چه با مذاکره و چه بدون آن هسته‌ای خواهد شد
روزنامه کيهان نوشت:کشورهای عربی باید با این حقیقت کنار بیایند که ایران چه با مذاکره وین و چه بدون آن، هسته‌ای خواهد شد.روزنامه بحرینی «اخبار الخلیج» در بررسی مذاکرات وین، به بیانیه چند هفته قبل 7 مقام ارشد و سابق آمریکایی پرداخت و نوشت: این مقامات سیاسی و نظامی سابق در بیانیه خود به این موضوع پرداخته بودند. چگونه ممکن است توافق جدید صرفا پوششی شود تا ایران به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود. آمریکا می‌گوید دیپلماسی هرگز به موفقیت نخواهد رسید، اگر ایران اطمینان حاصل نکند که ممکن است بهای بسیار سنگینی پرداخت کند. این بیانیه می‌گوید برای اینکه دیپلماسی در حل این بحران موفق شود، مسئله بسیار مهم این است که ایران واقعاً از این نگران باشد که اگر به آنچه انجام می‌دهد و برنامه هسته‌ای به شیوه فعلی ادامه دهد، ایالات متحده هرگز در استفاده از قدرت نظامی علیه آن تردید به خود راه نخواهد داد.کسانی که این بیانیه را صادر کرده‌اند، بر این باورند که چالش واقعی این است که آمریکا چگونه در نگاه رهبران ایران اعتبار خود را بازیابد؟ یعنی چگونه ممکن است که رهبران ایران عملاً احساس نگرانی کنند و از جدیت آمریکا در استفاده از قدرت نظامی اطمینان حاصل کنند و کلمات ظاهری و تهدیدهای لفظی همچون تمام گزینه‌ها روی میز است، هرگز کافی نیست.
دانشگاه تعطیل آموزش معلق پژوهش معطل
فرهیختگان می نویسد: دو سال پیش بود که با ورود کرونا به کشور، آموزش حضوری به‌صورت کامل کرسی خود را به آموزش مجازی داد و جای کتاب و جزوه را فایل‌های صوتی، و جای استاد و دانشگاه را گوشی و تبلت گرفت. دیگر گریزی از آموزش مجازی نیست و همیشه به‌عنوان یک گزینه احتمالی روی میز خواهد بود؛ اما در دو سال اخیر، این نوع آموزش به‌طور محسوسی کیفیت آموزش و پژوهش را زیرسوال برده است. حفظ کیفیت آموزشی در زمانی که آموزش عالی کشور فعالیت خود را بر بستر فضای مجازی انجام می‌دهد باید اساس فعالیت دانشگاهها باشد، اما بسیاری از استادان و کارشناسان آموزش عالی می‌گویند آموزش مجازی کیفیت تدریس حضوری را ندارد. آنها بر این باورند کیفیت آموزش در تحصیل دانشجویان اگر به معنای واقعی و براساس استانداردهای لازم انجام شود، شاهد دستاوردهای علمی جالب‌توجهی از سوی نیروی انسانی متخصص خواهیم بود. کیفیتی که بی‌شک از مسیر آموزش حضوری فراهم می‌شود.حالا دو سال است که دانشجویان از فضای دانشگاه دور مانده‌اند؛ دو سالی که شرایط خاص کرونایی برای آنها ایجاد کرد و باعث شد همگی شرایط زندگی متفاوتی را تجربه کنند. زندگی دانشجویی در سایه کرونا سبب شده دانشجویان به جای حضور در کلاسهای درس و حضور پررنگ در دانشگاهها، خانه‌نشین شوند و بیشتر وقت خود را با تبلت و گوشی بگذرانند. در این مدت مسئولان دانشگاهها هرکدام به‌نوبه خود تلاش کردند شرایط آموزش مجازی را با ایجاد زیرساخت‌ها فراهم کنند؛ اما همچنان نقاط ضعفی وجود دارد.
رمز کاهش اختلافات در وین
به نوشته همشهری ،خبرها از وین حاکی از رویداد جدیدی در فضای مذاکرات است. به زعم تحلیلگران اظهارنظر مثبت همه طرف‌های مذاکره‌کننده از گفت‌وگوهای دور هشتم و اذعان به کاهش اختلافات و رو به پیشرفت بودن آن نسبت به هفته‌های گذشته، افق جدیدی را پیش رو قرار داده‌است. فارغ از اینکه هریک از طرف‌ها با چه برداشتی مسیر مذاکرات وین را رو به پیشرفت اعلام کرده‌اند، نکته حائز اهمیت این است که چه عامل جدیدی سبب چنین شرایط نوینی شده‌است. به‌طور معمول رمز این وضعیت را باید در مقوله «انعطاف» جست‌وجو کرد.بررسی مواضع طرف‌های مذاکره‌کننده نشان می‌دهد که این انعطاف، طرفینی نبوده‌است. یعنی اینطور نبوده که برخی می‌گویند آمریکا و ایران هردو از خواسته‌های حداکثری خود کوتاه آمده‌اند، بلکه این طرف‌های غربی هستند که به دلایل مختلف از موضع غیرمنطقی خود عقب‌نشینی کرده‌اند، زیرا موضع علی باقری، معاون سیاسی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مسئولیت تاکنون این بوده که هرگاه رفع تمام تحریم‌ها به‌همراه راستی‌آزمایی و تضمین‌های معتبر مورد پذیرش اروپا و آمریکا قرار گرفت، مذاکرات در کوتاه‌ترین زمان به نتیجه خواهد رسید.
گفتند اگر مسئله هواپیما نبود جنگ می‌شد
شرق می نویسد: ۱۸ دی‌ماه ۹۸، پرواز ۷۵۲ هواپیمای اوکراین که سرنگون شد، خانواده‌های بسیاری عزیزانشان را از دست دادند. ایران سوگوار دختران و پسرانی شد که شلیک موشک جانشان را میان زمین و آسمان گرفت. محسن اسدی‌لاری و زهرا مجد نیز از خانواده‌هایی بودند که در سرنگونی هواپیمای اوکراینی فرزند از دست دادند؛ نه یکی بلکه دو فرزند را؛ محمدحسین اسدی‌لاری متولد ۷۵ و زینب اسدی‌لاری متولد 77. محمدحسین و زینب فرزندان ۲۳ و ۲۱ساله این دو نفر بودند که پس از انهدام هواپیما هرگز به خانه برنگشتند. محسن اسدی‌لاری که در روزهای وقوع این حادثه، مدیر کل امور بین‌الملل وزارت بهداشت بود، حالا از این سمت برکنار شده و همراه با همسرش زهرا مجد، به‌عنوان استادان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران در فقدان فرزندانشان دادخواهی را پیگیری می‌کنند. خانواده‌ای که اگرچه اذعان دارند رسیدگی قضائی به این پرونده احتمالا نتیجه‌ای نخواهد داشت، اما تأکید می‌کنند تا موقعی که نفس دارند، امیدشان را برای دادخواهی از دست نمی‌دهند.
معلمان و دوگانه تجمع و تعامل
اعتماد نوشت:گروهي مي‌گويند تنها راه مطالبه‌گري موثر فشار بر حاكميت است و تنها ابزار فشار هم تجمع ميداني يا به قول برخي حضور خياباني است، در مقابل گروه ديگري بر اين باورند كه برعكس، تنها راه موثر براي تحقق مطالبات فرهنگيان تعامل با حاكميت به ويژه دولت و مجلس است. در اين ميان گروه سومي هستند كه بر هر دو روش تاكيد دارند و بر اين باور هستند كه تجمع به تنهايي كارساز نيست و در صورت استمرار، فرسايشي مي‌شود و اگر هم دچار فرسايش نشود با آن برخورد امنيتي خواهد شد لذا پيش از فرسايشي يا امنيتي شدن بايد تجمع‌كنندگان وارد تعامل و مذاكره با دولت و مجلس شوند. در اصل كنشگري اعتراضي و مطالبه‌گري، كمتر بحث و اختلاف‌نظر است اما به دليل اينكه نگاه كنشگران و مطالبه‌گران به نوع كنش اعتراضي با نگاه دستگاه‌هاي امنيتي متفاوت است، با توجه به تجربه‌هاي متعدد در اصناف مختلف و پيشينه مطالبه‌گري بيست ساله صنف معلمان، اين اختلاف‌نظر در نوع كنشگري به وجود آمده و علاوه بر موثر بودن نوع كنش براي تحقق مطالبات، بحث هزينه‌هاي امنيتي و قضايي هم مطرح است و برخي از كساني كه با كنش تجمع مخالف هستند و معلمان را به كنش تعاملي تشويق مي‌كنند بر اين باورند كه تجمع هزينه‌بر است و باعث ريزش مطالبه‌گران مي‌شود، از طرفي موافقان تجمع با پذيريش هزينه‌بر بودن تجمع مي‌گويند بايد در مسير مطالبه‌گري هزينه هم پرداخت و چاره‌اي نيست. اين اختلاف‌نظر در دوگانه تجمع و تعامل هم در ميان فعالان تشكل‌ها و هم در ميان توده معلمان اين روزها بحثش داغ است و در شبكه‌هاي اجتماعي مورد گفتوگو قرار مي‌گيرد اما از آنجا كه معمولا حاميان تجمع زبان تندتري دارند و زودتر عصباني مي‌شوند كمتر كسي از جايگاه حمايت از تعامل جرات مي‌كند با آنها وارد بحث شود…
وزیر خارجه‌ای که دیپلماسی نمی‌فهمد
وطن امروز نوشت: «آنالنا بائربوک» وزیر خارجه آلمان در نخستین سفر خود در مقام وزیر خارجه به آمریکا، با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه این کشور دیدار کرد. او در این ملاقات بر اهداف مشترک 2 کشور در ارتباط با ایران و تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای در مذاکرات وین تاکید کرد. بائربوک در این دیدار مدعی شد: «ایران اعتماد موجود در مذاکرات را تا حدود زیادی هدر داده است. در هر حال، مذاکرات با ایران وارد مرحله حساسی شده و باید در این باره تصمیمات مهمی اتخاذ شود». آنالنا بائربوک بتازگی در کابینه ائتلافی «اولاف شولتز» صدر اعظم آلمان، مسؤولیت وزارت خارجه را بر عهده گرفته است. وی به حزب سبز آلمان تعلق دارد؛ حزبی که مدعی حمایت از صلح و ثبات در جهان بوده و بارها به همین واسطه، سیاست‌های «آنگلا مرکل» صدراعظم سابق سرزمین ژرمن‌ها را محکوم کرده و زیر سوال برده است. با همه این اوصاف، اکنون یکی از اعضای این حزب، خود به مولد بحران در حوزه سیاست خارجی برلین تبدیل شده و بازی در زمین واشنگتن و تل‌آویو را به هر گزاره دیگری از جمله صیانت از استقلال کشورش در نظام بین‌الملل ترجیح می‌دهد.