سعید پورزند – حادثه ناگواری که در جاده بهبهان – اهواز به وقوع پیوست از جنبه‌های گوناگون قابل بررسی است. اما چه چیز در این حادثه بیش از پیش جلوه کرد واذهان عمومی را متوجه حساسیت موضوع ساخت.پاسخ به این پرسش ،عملکرد خودروسازان را در تجهیز خودروها یادآورمی‌شود؛برخورداری از ایربگ یا همان کیسه هوای ایمنی وچرایی عمل نکردن آنها در صحنه تصادف.
در این تصادف که مهمترین عامل بروز آن خطای انسانی بوده،59 خودروبه صورت زنجیره‌ای برخورد کرده،4خودرو آتش گرفتندواعضای یک خانواده شامل پدرومادروفرزندی 2ساله به کام شعله‌های آتش فرورفتند.فرزندی که نقش ستاره را در یک زندگی داشت وبر اثر رخدادی ناگوار افول کرد.
اینکه یکی از نکات مهم در رانندگی سالم، توجه به جلو وحفظ فاصله مطمئن طولی با خودروی جلویی است، امری انکارناپذیر به شمار می‌آید وبه طور مستقیم با حس مسئولیت‌پذیری افراد در قبال خودشان ودیگران در ارتباط است؛موضوعی که به نظر می‌رسد هنوزاز نظرفرهنگ‌سازی جا برای پرداختن دارد ورسانه‌ها وظیفه سنگینی را در این باره به دوش می‌کشند.البته یکی از عوامل بروز این برخورد شدید وزنجیره‌ای حاکم شدن توده مه غلیظ در جاده بوده که در نوع خود خطرساز است وبهترین کار در چنین شرایطی متوقف کردن خودرو در شانه خاکی جاده است تا از وقوع پیشامدهای ناگوار بتوان جلوگیری کرد.
اما از این نکته که عبور کنیم،موضوع بازنشدن کیسه‌های ایمنی در خودروهای داخلی که دیگر در سایه توجه بی‌بدیل خودروسازان، زیر سه‌ستاره هم نیستند،جلب نظر می‌کند؛خودروهایی که به بهانه کیفی‌سازی وبهینه‌سازی از یک ستاره ودوستاره ارتقای رتبه یافتند تا به جولان خود در جاده‌ها ادامه دهند.در تعاریف سطوح کیفی خودروها ودر واقع ارزشیابی شان آمده است:خودوی پنج ستاره به خودرویی اطلاق می شودکه از کیفیت بالایی برخوردار است با احتمال ضعیف ایراد ظاهری.در خودوهایی که چهار ستاره می‌گیرند به جای کیفیت بالا، کیفیت خوب ذکر شده ودر مورد خودروهایی با سه ستاره کیفی ، کیفیت نسبتا خوب وبا احتمال وجود ایراد عملکردی قید شده است.دو ستاره ها هم حداقل کیفیت را دارند با احتمال بالای ایراد عملکردی.یک ستاره هم تکلیفش معلوم است؛حداقل استاندارد،کیفیت پایین وگاهی همراه با ایراد مهم واساسی.
خب، در این میان خودروسازان ما از تولید خودروهای تک ستاره ودوستاره خود را مبرا می‌دانند وکمترین آنها یا به عبارتی ارزانترین وپرتیراژترین شان سه ستاره کیفی را یدک می‌کشند.
در همین حال،به گفته رئیس پلیس راهور ،در حادثه بسیار دلخراش بهبهان، ایربگ هیچ کدام از خودروها باز نشد. وی ضمن انتقاد جدی از خودروسازان، تعیین سهم تقصیر برای آنها در این حادثه و معرفی‌شان به مراجع قضائی رامتذکر شده که چرا خودروسازان ارابه مرگ تولید می‌کنند، استانداردها درست نظارت نمی‌شود و وزارت صمت کنترلی نمی‌کند.به گفته سرهنگ جهانی، معاون اجنماعی پلیس راهور ناجا هم ۲۸ خودرو در تصادف بهبهان آسیب جدی دیده بودند که ۲۷ خودرو معرف ایران خودرو و سایپا بودند.
موضوع وقتی جالبتر می‌شود که کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز به دنبال حادثه تصادف زنجیره‌ای خودروها در جاده بهبهان ـ اهواز از دادستان خواسته جهت تعقیب خودروسازان داخلی و متولیان استاندارد اعلام جرم عمومی شود.بنا به اعلام تسنیم،درخواست کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز در پی سخنان سردار سید کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور فرماندهی انتظامی کشور مبنی بر بازنشدن ایربگ هیچ کدام از خودروها در تصادف زنجیره‌ای بهبهان مطرح شده است.
کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز در درخواست خود از دادستان برای تعقیب خودروسازان داخلی عنوان کرده است: «خبر تأسف‌بار باز نشدن کیسه هوای خودروهای داخلی در حادثه بهبهان و آمار تلفات 50 کشته و زخمی بار دیگر ضرورت رعایت و نظارت بر استانداردهای ایمنی ناظر بر ارتقای کیفیت و امنیت خودروهای داخلی را تداعی کرد. فعل و ترک فعل تولیدکنندگان از حیث تسبیب اعم از با واسطه و بی‌واسطه، نیازمند کارشناسی است. تمرکز بر اقدامات پیشگیرانه و تعقیبی از حیث جنبه عمومی جرم مورد مطالبه عمومی است تا به تعبیر رئیس پلیس راهور کشور “ارابه مرگ” در اختیار شهروندان قرار نگیرد.
کمیسیون مذکورهمچنین درخواست کرده ضمن بررسی سریع کارشناسی و اعلان به افکار عمومی، دادستان علیه خودروسازان متخلف و متولیان استاندارد اعلام جرم کند و گزارش روند تعقیب و تحقیقات مقدماتی را با هدف بازدارندگی و اصلاح اثربخش رویه‌های پیشین، به اطلاع شهروندان برساند.
بادر نظر گرفتن این موارد ،مسئولیت مهم سازمان استاندارد ووزارت صمت در بحث تولید خودروهای داخلی وهمچنین اهمیت پاسخگوسازی خودروسازان درآنچه تولید می‌کنند وبه بهای گزاف در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند،نمایان می‌شود واینکه تا چه وقت باید شاهد جولان ستاره‌دارها وافول ستاره‌ها باشیم؟