هفته تهران (از 12 تا 17 مهرماه)، فرصت مناسبی برای آشنایی بیشتر شهروندان با تاریخ و جاذبه‌های گردشگری پایتخت است. همچنین به پیشنهاد شورای شهر تهران، 14 مهرماه «روز تهران» نام گرفته است.
جعفر خرازی – پژوهشگر | علت نام‌گذاری این روز، به دو رویداد تاریخی مهم برمی‌گردد. نخست، گشایش نخستین دوره مجلس شورای ملی ایران به تاریخ ۱۴ مهر ۱٢٨۵ خورشیدی. در این روز ایران صاحب مجلس قانون‌گذاری شد و از این نظر در جایگاه نخست ملت‌های قاره آسیا قرار گرفت.
دیگر، امضای متمم قانون اساسی مشروطیت در 14 مهر ماه ۱٢٨۶ خورشیدی. در ماده چهارم این متمم نوشته شده بود: «پایتخت ایران، طهران است». به این ترتیب، شهر تهران به صورت رسمی و قانونی به عنوان پایتخت معرفی شد.
از دارالخلافه تا مرکز حکومت
پیش از آن از تهران با عنوان «دارالخلافه» یاد می‌شد. وقتی آقامحمدخان قاجار نوروز سال ۱۱۶۴ خورشیدی در کاخ گلستان بر تخت سلطنت نشست، تهران را به عنوان پایتخت برگزید و «دارالخلافه» نامید.
درخصوص وجه تسمیه و ریشه کلمه «تهران» دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی نام تهران را متشکل از دو کلمه «ته» به معنی پایین و «ران» به معنی دامنه می‌دانند که جمع آن می‌شود «پایین دامنه». در گذشته‌های بسیار دور، تهران از آبادی‌های حومه «ری» به شمار می‌رفت، ولی در گذر زمان و همراه با تحولات تاریخی، توسعه یافت.
روزگاری تهران فقط از چند محله مثل اودلاجان (عودلاجان)، سنگلج، بازار و چاله میدان تشکیل شده بود. در دوران ناصرالدین شاه قاجار، چندین محله تازه از جمله «ارگ» به محله‌های شهر افزوده شد. در این دوره با اقدامات ارزنده امیرکبیر، دارالفنون تاسیس شد و در شهر بازار و بیمارستان ساخته شد.
آشنایی با پایتخت در هفته تهران
این میان کشف اسکلت یک زن با قدمت 7 هزار سال، طی حفاری فاضلاب محله مولوی در سال ۱٣٩٣ خورشیدی، تاریخ و پیشینه تهران را تغییر داد. این کشف ثابت کرد پایتخت ایران از قدمتی بسیار فراتر از آنچه که تاکنون تصورش می‌رفت برخوردار است.
هفته تهران (از 12 تا 17 مهرماه)، فرصت مناسبی برای آشنایی بیشتر شهروندان با تاریخ و جاذبه‌های گردشگری پایتخت است. بازدید از خانه‌های تاریخی و موزه‌های شهر به ویژه بناها و محله‌های منطقه 12 (تهران قدیم) هم فال است و هم تماشا.
آیین گرامیداشت هفته تهران، امسال با مشارکت کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، انجمن تهران شناسی، شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران، نشریه تخصصی تهران و شهرداری تهران برگزار می‌شود.
اختتامیه نخستین جشنواره «چنارستان»، برگزاری نمایشگاه کتاب، عکس و اسناد تاریخی و سلسله بزرگداشت‌های نام‌آوران تهرانی از ویژه برنامه‌های هفته تهران است. این برنامه‌ها در تهران، محله حافظ، خیابان استاد شهریار (پهنه فرهنگ و هنر رودکی) اجرا می‌شود.