نمایشگاهی از عکسهای محمد صیاد هنرمند پیشکسوت عکاسی در مرکز «نبشی» برقرار است. نمایشگاهی که روایتگر عکسهای خبری و مستند این هنرمند از روزهای دفاع مقدس، جنگ هشت ساله تحمیلی و عزیمت از تهران به دل شهرهای جنگزده و خط مقدم است.
شهروند آنلاین: اگر اهل عکس و عکاسی هستید، قطعا «م. صیاد» را میشناسید. اما اگر سررشتهای از این رشته ندارید، باز هم با «م. صیاد» دیدارهای فراوانی داشتهاید؛ چون عکسهای او بدون شک به خاطر دارید. بخشی از آنها حتا جزو گنجینههای تاریخ معاصر ایران است؛ از دستهایی که رو به نقطه در مدرسه علوی قد کشیدهاند تا دختربچهای که در راهپیمایی، پلاکارد دست گرفته و چادربهسر جلو نشسته. از این هنرمند عکاس حالا نمایشگاهی برگزار شده به نام «نبشی»؛ نمایشگاهی که روایتگر عکسهای خبری و مستند این هنرمند از روزهای دفاع مقدس، جنگ هشت ساله تحمیلی و عزیمت از تهران به دل شهرهای جنگزده و خط مقدم است. این دو نمایشگاه که به وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس اختصاص دارد، پس از نمایشگاه «اقلیم حیرانی» که روایت رنج آوارگان و کوچکنندگان کرد عراقی و پناهشان به خاک ایران در دوران اعمال فشار حکومت صدام بر آنها بود، برپا شده است.
محمد صیاد در گفتوگو با خبرنگار مهر درباره به نمایش گذاشتن آرشیوی از عکسهای مرتبط با انقلاب اسلامی و دفاع مقدس گفته: «در ابتدا باید بگویم که تمایلی برای برپایی نمایشگاه عکسهایم نداشتم اما با اصرار فرهاد سلیمانی، سیدعباس میرهاشمی، سیف الله صمدیان و دوستان دیگر قبول کردم تا نمایشگاهی از تمامی آثارم در آن سالها برگزار شود. عکسها را در سه بخش آوارگان غیرنظامی کرد، انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و دفاع مقدس به نمایش گذاشتم.»
او درباره سختیهای عکاسی آنالوگ در شرایط بحرانی چون جنگ تحمیلی در مقایسه با عکاسی دیجیتال، توضیح داده: «عکاسی در سالهای گذشته، سختیهای خاص خودش را داشت؛ دوران انقلاب اسلامی، تعداد انگشت شمار عکاس خبری حضور داشتند و وضعیت در دوران جنگ تحمیلی هم به همین منوال بود البته برخی عکاسها در جنگ بودند که وابسته به روزنامهها، ارگانها و نهادها بودند که خیلی راحتتر از ما که عکاس آزاد محسوب میشدیم، کار میکردند؛ از این جهت که هم امکانات در اختیار داشتند و هم رفت و آمد و ارسال عکسهایشان بدون دغدغه. همچنین ما برای حضور در منطقه باید مجوز میگرفتیم که گاهی این مجوز به ما داده نمیشد اما خیلی مواقع شده بود که برای حضور این دوستان مانعی وجود نداشت.»
او در پاسخ به اینکه کدام بخش از عکسهای نمایشگاهش را دوست دارد، گفته: «همه عکسها برایم مثل بچههایم هستند و برای ثبت همه آنها به یک اندازه زحمت کشیدم و همه را به یک اندازه دوست دارم. شاید اغراق باشد اما عکسهایم را حتی از بچههایم بیشتر دوست دارم چون برای آنها زحمت کشیدم، اما در طول هشت سال جنگ، حتی خبر نداشتم بچهام کلاس چندم است!»
صیاد در پایان درباره ویژگیهای یک سوژه برای اینکه توسط او به عنوان عکاس ثبت شود، اظهار نظر کرده: «شاتر شخصیت دارد و یک عکاس خبری باید شخصیت «شاتر» را حفظ کند. عکاسی مثل عاشقی است و عکاس باید از جان و دل مایه بگذارد، به همین دلیل همان لحظه که عاشق سوژهای میشدم آن را ثبت میکردم. من در طول هشت ساله جنگ تحمیلی، ۴۴۰ فریم عکس از مناطق جنگی مخابره کردم که شامل وقایع جنگ، اعزام رزمندگان، آزادی اسرا و … بود که نگاتیو این عکسها الان در دسترسم نیست.»
محمد صیاد صبور (متولد ۱۳۲۶، بندرانزلی، ایران) یا «م. صیاد» آنگونه که پشت عکسهایش مُهر میزند، از پیشکسوتان عکاسی خبری در ایران است. از سال ۱۳۴۸ وارد کانون خبرنگاران شد و فعالیت حرفهای خود را آغاز کرد. در سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ با روزنامه آیندگان در بخشهای سیاسی، ورزشی و اجتماعی همکاری کرد و در آستانهی انقلاب، همکاری خود را با خبرگزاری آسوشیتدپرس آغاز کرد که تا سال ۱۳۸۰ ادامه یافت. صیاد از همان آغاز جنگ به صورت مستمر برای تهیه عکس و ارسال آن به جبههها میرفت. عکسهای مربوط به دوران انقلاب و جنگ محمد صیاد در کتابهای مختلفی به چاپ رسیده است. صیاد در سال ۱۳۵۹ به خاطر عکسهای مربوط به شکست نیروهای دلتا در عملیات طبس موفق به دریافت جایزهای برای بهترین عکاس خبری خاورمیانه خبرگزاری ای.پی. (اسوشیتدپرس) شد. او در حال حاضر عضو انجمن عکاسان مطبوعات ایران است و در تهران زندگی و کار میکند.