بحران از رگ گردن به ما نزدیکتر است
طبق آمارهای سازمان مدیریت بحران کشور در سال 1396، ایران چهارمین کشور حادثهخیز آسیا و یکی از 20 کشور حادثهخیز دنیا به شمار میرود.
از 52 نوع حادثه طبیعی و انسانساز، ایران مستعد وقوع 35 نوع حادثه است. به طور متوسط بیش از 80 درصد خاک ایران را خطر سیل، زلزله و خشکسالی تهدید میکند؛ در این میان زلزله با 97 درصد دربرگیری خاک ایران، از رگ گردن به هر شهر و روستایی در کشور نزدیکتر است.
این آمار وقتی خطرناکتر به نظر میرسد که بدانیم انبارها و لجستیک بزرگترین نهاد امدادی کشور در وضعیت هشدار قرار دارد. طبق اعلام جمعیت هلال احمر ایران، ظرفیت انبارهای امدادی این جمعیت در بهترین حالت تنها پاسخگوی 2 درصد از جمعیت کل کشور است؛ عددی کمتر از جمعیت استان تهران. این اقلام شامل اقلام بهداشتی، مواد غذایی و وسایل اضطراری از جمله چادر و پتو و… است.
طبق استانداردهایی که در سالهای اخیر در پروتکلهای جمعیت هلال احمر احصا شده، مقدار اقلام امدادی و اضطراری موجود در انبارهای هلال احمر باید حداقل پاسخگوی۱۰ درصد جمعیت کل کشور باشد.
برای رسیدن به این وضعیت استاندارد و ایدهآل، تنها تامین این وسایل و اقلام کافی نیست و به گسترش انبارهای امدادی در شهرهای مختلف کشور و همچنین وسعت بخشیدن به انبارهای موجود هم نیاز داریم.
بودجهای که تا سال ۱۴۰۰ به هلال احمر تخصیص داده میشد، نه تنها تامین کننده این استاندارد نبود، بلکه تنها مسکنی برای پاسخگویی به نیازهای اضطراری بود؛ به نظر میرسد بحران پیش آمده در وضعیت انبارهای امدادی هلال احمر هم از همین راهحلهای موقت نشات میگیرد. این جمعیت در سالهای گذشته و با وقوع حوادث بزرگی از جمله سیل سال ۹۸ و حوادث دیگر، مدام در حال مصرف موجودی انبارها بود بدون اینکه ورودی این انبارها، با میزان خروجی هیچ تناسبی نداشت.
نگاهی به وضعیت بودجه جمعیت هلال احمر در سالهای گذشته نشان میدهد این بودجه هر سال با افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی روبرو بوده، در حالی که هر سال تقریبا ۷۰ درصد از بودجه مصوب هلال احمر محقق میشد. تاکید مکرر جمعیت هلال احمر در مورد قرمز بودن وضعیت انبارهای امدادی در ماههای گذشته، زنگ خطری است برای مدیریت بحران در کشور. طبق آنچه در این مدت بارها از طرف مسئولان هلال احمر اعلام شده، این روزها وضعیت انبارها، تجهیزات و ناوگان امدادی و هوایی جمعیت به گونهای است که اگر حادثهای در سطح ملی در کشور رخ دهد، ظرفیتی برای پاسخگویی به بحرانها وجود ندارد. وقت آن است با خود مرور کنیم «حادثه خبر نمیکند.»