شهروندآنلاین: حمله روسیه به اوکراین واکنشهای پرشماری در فضای مجازی و حتی رسانههای رسمی دنیا به وجود آورده و بسیاری از چهرههای شناختهشده جهان این هجوم ناگهانی را محکوم کردهاند. جریانی که البته بیراه نیست اگر بگوییم از شان پن، ستاره جنجالی سینمای دنیا آغاز شد که در اولین روز حمله روسیه رسانهها عکس او را در پایتخت اوکراین منتشر کردند تا این سوال در ذهن خیلیها ایجاد شود که این بازیگر دو اسکاری هالیوودی در کییف چه میکند؟
در سنگر واقعیت
شان پن، بازیگر و کارگردان سرشناس آمریکایی که در حال حاضر برای ارایه روایتی مستند از این جنگ در اوکراین به سر میبرد، در همان روزی که نیروهای ارتش روسیه حمله گسترده خود به اوکراین را آغاز کردند، در خاک کییف به زمین نشست. او البته چند ماه پیش هم برای انجام کارهای مربوط به تولید مستند جدیدش «دونباس» به این کشور سفر کرده بود، اما سفرش اینبار مصادف شد با آغاز حمله همهجانبه نیروهای روسیه به همسایه غربیشان و شان پن هم با استفاده از این موضوع بیدرنگ به دیدار رئیسجمهوری، معاون نخستوزیر، خبرنگاران و اعضای ارتش این کشور رفت تا ثابت کند این بار در سمت درست تاریخ ایستاده است. یک موضعگیری شجاعانه که با تحسین و ستایش اوکراینیها مواجه شد و آنها هم به دلیل اینکه این هنرمند شجاع در این روزگار به شدت دشوار، برخلاف شماری از سیاستمداران دنیا مردم اوکراین را تنها نگذاشته و برای روایت واقعیت جنگ به کییف رفته است، او را ستودند. پن هم درباره رئیسجمهوری روسیه نوشت: «با یک اشتباه وحشیانه، زندگیهایی گرفتهشده و قلبهایی شکسته شده و معتقدم اگر پوتین تسلیم نشود وحشتناکترین اشتباه همه نوع بشر را مرتکب شده است.»
در بزنگاه تاریخ
شان پن البته تنها سینماگر غربی نیست که رسانهها از حمایتش از مردم اوکراین نوشته باشند. سینماگرانی که تعهدات سیاسی و اجتماعی خود را در بزنگاههای تاریخی بر کار و کارنامهشان برتر میدانند، در این روزها این فرصت را یافتهاند که خودی نشان دهند. یکی دیگر از این افراد آنجلینا جولی، بازیگر و کارگردان سرشناس آمریکایی است که به جمع هنرمندانی پیوسته که به ماجراهای روسیه و اوکراین واکنش نشان دادهاند.
آنجلینا جولی در اینستاگرام نوشته: «من هم مانند بسیاری از شما، برای مردم اوکراین دعا میکنم و به همراه همکارانم در کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان تلاش و تمرکزمان بر این است که تمام بیخانمانها و آوارگان از حفاظت و حقوق اساسی انسانی برخوردار شوند. همچنان گزارشهایی به دستمان رسیده درباره تلفات جنگ برای مردمی که به دنبال امنیت خانههای خود را ترک کردهاند. البته هنوز خیلی زود است تا بفهمیم فرجام جنگ چه خواهد شد، ولی نباید اهمیت این لحظه را برای مردم اوکراین و البته حاکمیت قانون در سطح بینالملل نادیده بگیریم.»
قانون سخت و سریع طبیعت
در میان کارگردانان بزرگ دنیا، اما، دیوید لینچ، سازنده فیلمهایی مانند «مرد فیلنما»، «بزرگراه گمشده»، «جاده مالهالند» و البته سریال «توئین پیکس» با صحبتهای تندی که خطاب به پوتین بر زبان آورده، توجه رسانهها را به خود معطوف کرده است.
لینچ در این زمینه گفته که «اگر بتوانم چیزی به آقای پوتین بگویم این است که ما به عنوان یک انسان مسئول این هستیم که چگونه با همنوعان خود رفتار کنیم و یک قانون طبیعت وجود دارد، قانونی سخت و سریع. هیچ حفرهای و هیچ راه گریزی وجود ندارد و این قانون این است: هر چه بکارید، درو خواهید کرد و در حال حاضر، آقای پوتین، شما در حال کاشت مرگ و ویرانی هستید و همه چیز به عهده شماست.»
لینچ در ادامه گفته: «اوکراینیها به کشور شما حمله نکردهاند. شما به کشورشان حمله کردهای و این همه مرگ و ویرانی برمیگردد و به سراغت خواهد آمد. خودت را نجات بده. اوکراینیها را نجات بده، دنیا را نجات بده. ما یک خانواده جهانی هستیم. دیگر جایی برای این نوع پوچی وجود ندارد.»
پایان تمام جنگها
مایکل مور، مستندساز جنجالی آمریکایی نیز که بارها ضد ترامپ و بوش سخن گفته؛ با اشتراک تصاویری از سریال «چرنوبیل» نوشته: «آه، چرنوبیل. یکی از شگرفترین لحظات تاریخ اوکراین وقتی که بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود. خوب است که میبینیم روسیه دوباره کمک میکند. البته که روسیه باید خشمگین شود اگر اوکراین را بخشی از ناتو کنیم. یعنی ما چه واکنشی نشان میدادیم اگر شوروی مکزیک یا کانادا را عضو پیمان ورشو میکرد، یا اگر روسیه سعی میکرد موشکهای هستهای در کوبا مستقر کند. طاقت نمیآوردیم!»
مایکل مور پس از این مقدمه کنایی افزوده: «همه جنگها را متوقف کنید. هیچ نیروی آمریکایی در هیچجا مستقر نشود. پوتین به کمی مشاوره روانی نیاز دارد. مردم کشور شما بزرگترین فداکاریها را در جنگ جهانی دوم کردند، ۲۷میلیون کشته دادند. بدون شما نمیتوانستیم هیتلر را شکست دهیم. ما در این کشور هیچگاه به اندازه کافی قدردان تلفات و رنجهای شما نبودیم و بعد خدا را شکر بابت گورباچف نابغه که به جنگ سرد و تهدید نابودی هستهای میان ما پایان داد.»
در پایان هم میخوانیم: «امروز ترجیح میدهم به همه خیرهایی که روسیه به دنیا رسانده فکر کنم. بنابراین دست بردارید. محض رضای خدا قرن بیستویکم است. عمل شما بسیار کهنه و عجیب و منسوخ است. شما دیگر در کاگب نیستید. پیراهنتان را دربیاورید، به سونا بروید و بعد اسبسواری کنید. اوکراین به ناتو ملحق نخواهد شد. مردم ایالات متحده از جنگ خسته شدهاند و ما در مقابل دولتمان میایستیم. سزار مرده است. برنخواهد گشت. مارکس اگر بود در مورد ثروتاندوزی شما و کاپیتالیسم دولتی و الیگارشها چه میگفت؟ متوسط طول عمر یک مرد روس ۶۲ تا ۶۸ سال است. روی این موضوع تمرکز کنید.»
دعوا در مهدکودک
هنرمندان دیگر و کمتر شناختهشدهتری نیز هستند که در قبال بحران اوکراین واکنش نشان دادند. از جمله سلبریتیهایی چون استیون کینگ، پییرس مورگان، کاردی بی و جان کیوساک که به حمله روسیه به اوکراین اعتراض کردند.
استیون کینگ، نویسنده سرشناس در توییتر نوشت: «چیزی که بیشتر ما به عنوان کودک در زمینهای بازی یاد گرفتیم: وقتی کودکی بزرگتر یک بچه کوچکتر را کتک میزند نباید بیحرکت بایستید. شاید برای اینکه جلوی کودک بزرگتر را بگیرید یک یا دو مشت به شما اصابت کند، اما کار درست همین است.»
کاردی بی، رپر معروف نیز نوشت: «آرزو میکنم این رهبران دنیا در مورد قدرت با هم درگیر نشوند و به این فکر کنند که واقعا فقط به شهروندان صدمه میزنند. از این گذشته تمام دنیا درگیر بحران است. جنگ، تحریم، حمله باید آخرین چیزی باید که رهبران سیاسی در موردش نگرانند.»
پییرس مورگان هم نوشت: «این یک اقدام جنگی از سوی سیاستمداری است که فکر میکند دنیا شهامت یا ارادهاش را ندارد که متوقفش کند… شرمآور است.»
جیم گفیگان کمدین نیز نوشته: «به گمانم حالا میدانیم که سویه جدید اسمش پوتین است.»
اشتون کوچر، بازیگر آمریکایی نیز که همسرش میلا کونیس اصالتا اوکراینی است دیگر بازیگری بود که نسبت به این جنگ واکنش نشان داد و با انتشار پرچم اوکراین در صفحه توییتر خود، حمایتش را از مردم این کشور اعلام کرد.
النا کووالسکایا، مدیر هنری تئاتر مهیرهولد مسکو که در اعتراض به این جنگ از شغل خود استعفا و اعلام کرد که دیگر نمیتواند با وجدان خوب حقوق دولتی بگیرد. این هنرمند در یک پست فیسبوکی نوشت: «کار کردن برای یک قاتل و حقوق گرفتن از او غیرممکن است.»
در این میان فیلمسازان و سینماگران اوکراینی نیز با گرفتن اسلحه و انتشار عکسهایی از حضورشان در جنگ نگاه جهانیان را به کشورشان معطوف کردند. از جمله ولودیمیر یاتسنکو، رئیس انجمن صنعت فیلم اوکراین که با اشاره به اینکه «روسیه دیگر نیات خود را پنهان نمیکند و در پی پس گرفتن سرزمینهای خود است، بنابراین اوکراین هدف نهایی روسیه نیست و در ادامه نوبت به لهستان و کشورهای بالتیک خواهد رسید» از حضورش در میدان نبرد خبر داده است.