گریز ناپلئون از جزیره اِلبا و بخت نامراد امپراتور
ناپلئون میدانست تا روسیه را تسخیر نکند به عنوان یک جهانگشا کاری از پیش نبرده است
در روزهایی که بحران اوکراین بار دیگر نام روسیه را به عنوان یک سوی جنگی بزرگ بر سر زبانها انداخته است، بیمناسبت نیست یادی کنیم از مشهورترین یا به عبارتی یکی از مغبونترین حکمرانان تاریخ که دو قرن پیش روسها را به هماوردی طلبید و البته که چوب این تصمیم خود را هم خورد.
شهروند آنلاین| البته آن زمان و در این یادآوری تاریخی، روسیه به نوعی جای اوکراین کنونی ایستاده بود و مقصر یا بیگناه، در جایگاه کشور اشغال شده و مورد تجاوز واقع شده قرار داشت. اما منظور نظر این متن کسی نیست جز ناپلئون بناپارت، امپراتور کبیر فرانسه که 207 سال پیش در چنین روزی، برابر با یکم مارس 1815 میلادی، از تبعیدگاه خود، یعنی جزیره البا، به فرانسه گریخت تا حکومت را دوباره در دست گیرد.
این که چرا کار امپراتور قدرقدرتی چون ناپلئون به بند و بست تبعید آن هم در یک جزیره کشیده بود مثنوی هفتاد من کاغذ است، اما کتمان نمیتوان کرد دلیل اصلیاش را همانا در خبط و خطایی که ابتدای این متن صحبتش رفت یعنی حمله به روسیه باید کاوید.
مطالعه تاریخ به ما میگوید ناپلئون یک دهه پیش از این واقعه، یعنی در سال 1805 میلادی ضمن اعلان جنگ به اروپا، طی 10 سال، هلند، بلژیک، قسمتی از پروس، سوئیس و بخشهایی از اتریش را ضمیمه خاک فرانسه کرده بود. او پس از کسب پیروزیهای قاطع و برقآسا در برابر دولتها و قدرتهای اروپایی متوجه روسیه شد، زیرا خوب میدانست تا این سرزمین عریض و طویل را تصرف نکند گویی از مرز فرانسه پایش را آنسوتر نگذاشته است، حتی اگر تمام اروپا را تحت سلطه خود درآورده باشد.
اما حمله به روسیه لقمهای گلوگیرتر از آنچه تصورش میرفت از آب درآمد. امپراتور هنگامی که با سپاهی نیم میلیون نفری از مرز گذشت و جاده منتهی به مسکو را در پیش گرفت، فکرش را هم نمیکرد چند ماه بعد فقط با 30 هزار سرباز خسته و گرسنه فرانسوی راه رفته را بازگردد.
نتیجه منطقی این شکست، تحلیل رفتن ارتش فرانسه و به دنبال آن دلیر شدن اروپاییها برای گرفتن انتقام از امپراتور کشورگشا بود. زمان زیادی از بازگشت ناپلئون نگذشته بود که روسیه، اتریش، ایتالیا، پروس و سوئد، با جمعآوری ارتشی یک میلیون نفری، سپاه ناپلئون را در دشت لایپزیک شکست داده و او را به جزیره البا در جنوب فرانسه تبعید کردند.
اما امپراتور تبعیدی 10 ماه بعد از البا فرار کرد، به پاریس رفت و بار دیگر بر مسند قدرت نشست. بریتانیا و پروس که از بازگشت ناپلئون عصبانی بودند بار دیگر در واترلو به جنگ او رفتند و پس از تحمیل شکست به قوای فرانسه، این بار امپراتور را به جزیره سنت هلن تبعید کردند. ناپلئون تا هنگام مرگ در سال 1821 امکان خروج از این جزیره را نیافت.