مستندهایش از گوشه و کنار ایران تعبیر «جعبه جادو» را زنده میکند. 10 سال پیش بود که اولین قسمت ایرانگرد پخش شد و در هر قسمت از آن طبیعت بکر و آداب و رسوم اقوام ایرانی جلوهگری میکرد.
نزدیک شدن به مردم نقاط مختلف کشور جواد قارایی را با مسألهای به نام «محرومیت» در روستاها و استانهای مختلف کشور آشنا کرد. حالا یک سالی است که «انجمن مهرورزی ایرانگرد» را راهاندازی کرده و با تکیه بر کمکهای مردم، باری از مشکلات این روستاها را از دوششان برمیدارد.
به کمک مردم، مدرسه و جاده میسازد و به اشتغالزایی در روستاها میپردازد. برای بهتر شدن کیفیت زندگی این مردم تلاش میکند. قارایی را این روزها در ویدیوهای کوتاهی که در صفحه مجازی خود منتشر میکند، میبینیم که از روستاهای سیستان وبلوچستان، کرمان و هرمزگان سر در آورده و گزارشی از وضع معیشت آن روستا تعریف میکند یا قدمهای برداشته شده را به مخاطبانش نشان میدهد.
بزها و گوسفندان بارور را به یکی از روستاهای کپرنشین کهنوج رسانده. میگوید هنوز به خرید چندین رأس دام دیگر نیاز دارند تا بتوانند آنها را به روستاییان مناطق محروم کهنوج امانت دهند. دامها یک سالی پیش اهالی امانت میمانند. هر دامی که به گله اضافه شود در اختیار دامدار روستایی قرار میگیرد.
مخزنهای آب هم از راه رسیدهاند و مشغول نصب آن در روستاهای خشک و کمآب کرمان، سیستانوبلوچستان، خراسان جنوبی و … هستند. جواد قارایی یک سالی است که انجمن نیکورزی ایرانگرد را راهاندازی کرده تا کمک حالی برای روستاهای محروم کشور باشد.
او میگوید: «در 10 سال گذشته که برنامه ایرانگرد را کلید زدیم به مناطق مختلف کشور سفر کردم. در طول این سفرها بود که از نزدیک با مشکلات و محرومیتهای بسیاری از روستاها مواجه شدم. مردم زیادی از امکانات اولیه مثل بهداشت و آموزش و کار و … محروم هستند و از آنچه حقشان و درخورشان است محرومند. از طرف دیگر در همین مناطق ظرفیتهای بسیار زیادی در زمینه گردشگری و کارآفرینی و … وجود دارد. یکسال پیش بود که تصمیم گرفتم انجمن نیکورزی ایرانگرد را راهاندازی کنم تا به کمک خود مردم شرایط زندگی در این روستاها را بهتر کنیم.»
دغدغه اشتغال
یک سر دارد و هزار سودا. روستا هم یکی دو تا نیست، اما سر صبر و حوصله برای هر منطقه برنامهریزیهایی کرده و ایدههایی در سر دارد. زیرساختهای گردشگری را در تعدادی از روستاها فراهم میکند و برای روستایی دیگر به کمک مردم، مدرسه میسازد.
اولویت روستاهای مناطق کویری، تأمین آب آشامیدنی سالم است و جلوگیری از هدررفتن آب منطقه. این روزها صفحه اینستاگرام قارایی پر است از مستندهای کوتاهی که برای توضیح شرایط این روستاها ساخته یا کارهای به سرانجام رسیده را به مخاطبانش نشان میدهد.
قارایی میگوید: «روستاهای مختلفی هستند که میتوانند در تأمین زیرساختهای گردشگری موثر باشند. از طرف دیگر اشتغال در این روستاها وضع مناسبی ندارد. یعنی کارآفرینی در زمینه گردشگری در این مناطق هم به نفع مردم محلی است و هم مخاطب دارد. ایجاد اقامتگاههای بومگردی که در اداره روستاییان باشد یکی از کارهایی است که تا به حال توسط انجمن پیش بردهایم. برخی از روستاها هم میتوانند در زمینه تولید صنایع دستی فعالیت خوبی داشته باشند.»
در 10 سال گذشته که برنامه ایرانگرد را کلید زدیم به مناطق مختلف کشور سفر کردم. در طول این سفرها بود که از نزدیک با مشکلات و محرومیتهای بسیاری از روستاها مواجه شدم. مردم زیادی از امکانات اولیه مثل بهداشت و آموزش و کار و … محروم هستند و از آنچه حقشان و درخورشان است محرومند. از طرف دیگر در همین مناطق ظرفیتهای بسیار زیادی در زمینه گردشگری و کارآفرینی و … وجود دارد. یکسال پیش بود که تصمیم گرفتم انجمن نیکورزی ایرانگرد را راهاندازی کنم تا به کمک خود مردم شرایط زندگی در این روستاها را بهتر کنیم
جادهای در کار نیست
روستایی را درنظر بگیرید که هیچ سرویس بهداشتی یا حمامی در آن وجود ندارد. یا روستایی که برای رسیدن به آن هیچ جادهای نیست؛ حتی جاده خاکی.
روستایی که آب آشامیدنی ندارد و تنها منبع تهیه آب آشامیدنی در آن، چالههایی است که به صورت فصلی در روستا از آب پر میشوند؛ اینها بخشی از شرایطی است که قارایی از روستاهای مورد هدف انجمن ایرانگرد به زبان میآورد:«تنها استان سیستان و بلوچستان وسعتی به اندازه 6 کشور اروپایی دارد. در گوشهگوشه این استان با محرومیتها و مشکلات زیادی روبهرو هستیم.
مردم زندگی سختی دارند و در تأمین معیشت خود دچار مشکل هستند. محرومیتها تنها در این استان خلاصه نمیشود و استانهایی مثل خراسان جنوبی، فارس، کرمان و دیگر نقاط کشور با چنین محرومیتهایی مواجه هستند.
برای مثال یکی از کارهایی که ما به کمک مردم در انجمن به ثمر رساندیم ایجاد جاده خاکی برای منطقهای بود که 4 روستا در آن وجود داشت. حالا تصور کنید با وجود جادهای که به روستاهای بزرگتر یا شهرستان همجوار راه دارد چقدر زندگی برای مردم این روستا راحتتر میشود.
4 کیلومتر از این جاده ساخته شده و 9 کیلومتر آن باقیمانده است. هزینه احداث این جاده حدودا 600 میلیون تومان برآورد شده؛ با این پول در تهران شاید بتوان آپارتمانی 20 متری خرید. این مبلغ برای خیلی از افرادی که توانایی مالی دارند، رقمی نیست. در عوض میتواند مشکل بزرگی از زندگی مردم 4 روستا را برطرف کند.»
کارها با کمک مردم پیش میرود
«در این راه به کمک همه مردم نیاز داریم.» فروش محصولات و صنایع دستی روستایی، جمعآوری کمک برای ساختوساز و تأمین زیرساختها و حتی انجام کارهایی که زنجیره فعالیت در مناطق محروم را کامل کند نیاز به همیاری و همکاری دارد.
قارایی میگوید:«انجمن ایرانگرد همه فعالیتهای خود را به کمک مردم انجام میدهد. برای طی کردن این راه به افرادی مثل چهرههای سینمایی که مخاطبان زیادی دارند، به مردمی که تخصصهای مختلفی دارند نیاز داریم.
حتی کمک نهادها و مسئولانی که میتوانند بخشی از مشکلات را برای ما مرتفع کنند. محرومیتی که در این روستاها وجود دارد به دلیل بیتوجهی به این مناطق است. برای همین نشان دادن مشکلات این مناطق و تأکید بر آن میتواند پای مسئولان را هم به اینجا باز کند و کمبودهای این مناطق به مرور جبران شوند.»
از همراهیهای هلالاحمر برای سرعت دادن به کارها میگوید: «با وجود اینکه هلالاحمر در این مناطق آسیبدیده از سیل سر شلوغی داشت، امکاناتی مثل هلیکوپتر در اختیار ما گذاشت تا بتوانیم کمکهای خود را در روستاهای محروم توزیع کنیم. این کمکها در موارد دیگر هم صمیمانه و بیدریغ بود.
من فکر میکنم اگر مسئولی میخواهد اوضاع حقیقی این مناطق را درک کند باید یک شب در کنار مردم همین روستاها سر کند. با یک سفر کوتاه با هواپیما و حضور نیم ساعته در اینجا نمیتوان محرومیت آن را درک کرد. نمیتوان فهمید وقتی آب آشامیدنی وجود ندارد، لولهکشی آب نیست، روستا محصول و مواد غذایی ندارد، جادهای در کار نیست، بهداشتی وجود ندارد یعنی چه.»