بازی باخت- باخت واشینگتن و پکن

روز جمعه چین برنامه خود را برای افزایش تعرفه‌های جدید بر روی کالاهای آمریکایی به مبلغ 75‌میلیارد دلار در روز یکم سپتامبر و 15 دسامبر اعلام کرد. در واکنش به این اقدام دونالد ترامپ هم توییت کرد که می‌خواهد تعرفه‌ها را برای کالاهای چینی به مبلغ 550‌میلیارد دلار افزایش دهد.

این افزایش تعرفه‌ها به آن معناست که تا پایان‌ سال‌جاری میلادی اساسا صادرکننده‌های چینی برای همه کالاهایشان که به آمریکا وارد می‌شود، باید تعرفه بپردازند. شرکت‌های چینی که از قبل هم تحت فشارهای تعرفه‌ها قرار داشتند حالا فشارها روی آنها قرار است بیشتر هم شود. تحلیلگران می‌گویند که این شرکت‌ها به دنبال راه‌هایی برای مقاومت در این شرایط می‌گردند، حتی در شرایطی که مجبور شوند هزینه تعرفه‌ها را برای کالاهای صادراتی‌شان به جان بخرند.

«وی جیانگو»، معاون سابق وزارت تجارت چین روز یکشنبه به سی.ان.بی.سی گفت: «من متقاعد شده‌ام که جنگ تجاری میان چین و آمریکا قرار است طولانی باشد.» او با اشاره به این موضوع که چین خود را آماده رویارویی با اثرات منفی این فشارها کرده است، گفت: «ما ترسی از این شرایط نداریم.» وی جیانگو چهار راه را که از طریق آنها چین می‌تواند در این شرایط تجارت خود را تقویت کند، شمرده است:

نقض عهد آمریکا و اقدامات اندک این کشور برای کم‌کردن محدودیت‌های هوآوی بدان معناست که شی جین‌پینگ دست از تلاش برای ایستادن در کنار ترامپ برداشته است

1- افزایش حمایت‌های دولتی؛ 2- باز کردن مسیرها و کانال‌های دیگری به بازارهای بین‌المللی مثل برنامه ایجاد منطقه آزاد تجاری؛ 3- ایجاد محیطی باکیفیت‌تر برای شرکت‌های دولتی و خارجی و 4- اجرای سیاست‌هایی مثل کاهش مالیات‌ها و هزینه‌های شرکت‌ها.

آخرین تصمیم‌ها برای افزایش تعرفه‌های یکدیگر، رفتاری خلاف آن چیزی است که ترامپ و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین در دیدارشان در اواخر ژوئن بر آن تاکید کردند. آنها توافق کردند که بر روی کالاهای یکدیگر مالیات‌ها را افزایش ندهند. کایکل هریسون، رئیس اجرایی در شرکت مشاوره اوراسیا روز شنبه در روزنامه چینی نوشت: «نقض عهد آمریکا و اقدامات اندک این کشور برای کم‌کردن محدودیت‌های هوآوی بدان معناست که شی جین‌پینگ دست از تلاش برای ایستادن در کنار ترامپ برداشته است.»

هریسون نوشته است: «رهبران چین احتمالا هنوز تصمیمی قطعی برای دستور قطع ارتباط تجاری با آمریکا در زمان دولت ترامپ نگرفته‌اند و این تصمیم را به بعد از انتخابات موکول کرده‌اند. با این حال اما آنها نسبت به قابلیت ترامپ به عنوان یک شریک قابل مذاکره، هر روز شکاک‌تر می‌شوند و دیگر تمایلی به آرام کردن او ندارند.»

وانگ ژو، اقتصاددان ارشد موسسه «کایشین اینسایت» دوشنبه هفته گذشته در یادداشتی تحلیلی که برای سی.ان.بی.سی نوشته، گفته بود: «قطعا افزایش تعرفه‌های آمریکا بر کالاهای چینی تاثیرات منفی کوتاه‌مدتی بر سود شرکت‌های چینی خواهد داشت. اما در طولانی‌مدت اگر این تنش‌ها ادامه پیدا کند، این شرایط تاثیرات منفی بر روی ساختار زنجیره صنعتی جهانی خواهد داشت و این امر قطعا باعث می‌شود شرکت‌های داخلی چین روش‌های تولید خود را تغییر دهند و ارتقا ببخشند.»

تحلیلگران همچنین معتقدند یکی دیگر از تبعات طولانی‌مدت این شرایط، این است که شرکت‌های چینی احتمالا بازارهای بیشتر و بزرگتری را در غیاب آمریکا پیدا خواهند کرد. همین الان نیز اطلاعات این شرکت‌ها نشان می‌دهد چگونه محصولات کشاورزی خود را به کشورهای دیگر جز آمریکا، خصوصا کشورهای آمریکای لاتین می‌فرستند.

برخی از شرکت‌های چینی هم سعی می‌کنند با این تعرفه‌ها کنار بیایند و آنها را پرداخت کنند، اما اگر به همین شیوه ادامه بدهند، به رقبای خود خصوصا در کشورهای دیگر می‌بازند. بنابراین احتمال این‌که آنها هم به سمت بازارهای دیگری روی بیاورند که تعرفه‌های کمتری داشته باشند، زیاد است.

از سوی دیگر، ترامپ به شرکت‌های آمریکایی گفته که چین را ترک کنند و به خانه (آمریکا) بازگردند. معلوم نیست که ترامپ براساس چه پشتوانه‌ای می‌خواهد این شرکت‌ها را مجبور به ترک چین کند، اما «استفن اولسن»، عضو بنیاد پژوهشی هینریچ می‌گوید: «حتی اگر شرکت‌های آمریکایی هم چین را ترک کنند، احتمالا فضای بازار چین برای شرکت‌های چینی بازتر می‌شود و فرصت این را می‌یابند که این خلأ را در فقدان شرکت‌های آمریکایی به راحتی پر کنند.»

سی.ان.بی.سی