مرهمی بر خشکسالی ۲۰ ساله «درمیان»
گزارش «شهروند» از اعزام کاروان سلامت و نیکوکاری هلال‌احمر تهران به خراسان جنوبی
بیمارستان و درمانگاه شهرستان مرزی درمیان و اسدیه، ۳ روزی با حضور تیم‌های متخصص و فوق‌تخصص پزشکی، سر شلوغی داشتند. آفتاب صبح هنوز جان نگرفته، پزشکان در این دو مرکز مستقر می‌شدند و ویزیت مراجعان تا شب ادامه داشت. کمبود متخصص و فوق‌تخصص در این شهرستان محروم استان خراسان جنوبی، به معضلی برای مردم تبدیل شده. حالا که پای کاروان‌های سلامت و متخصصان و فوق‌تخصص‌های داوطلب استان تهران به این شهرستان باز شده است، مردم از آن به گرمی استقبال کرده‌اند. حمایت‌های روانی، بازی و سرگرمی کودکان، توزیع بسته‌های معیشتی و ارائه خدمات داوطلبانه، سوغات کاروانی بود که از تهران راهی خراسان جنوبی شد.
مرضیه موسوی- شهروند آنلاین ؛ اسدیه و درمیان، به پیشنهاد هلال‌احمر خراسان جنوبی به‌عنوان مقصد کاروان سلامت استان تهران انتخاب شد؛ شهرستانی مرزی در شرق کشور که بیش از ۲۰ سال است خشکسالی زندگی ساکنانش را تحت‌تاثیر قرار داده و معیشت ساکنانش با مشکلات زیادی روبه‌رو است.
«مهیار مقیمیان»، از اعضای هلال‌احمر استان تهران و روابط‌عمومی این جمعیت که به همراه سایر داوطلبان و پزشکان خودش را به درمیان رسانده بود، می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین مشکلات مردم این شهرستان، نبود پزشکان متخصص و فوق‌تخصص است. با وجود اینکه درمیان بیمارستان و درمانگاه دارد، اما هیچ فوق‌تخصصی در این شهرستان نیست و تعداد متخصصانی که به این منطقه مرزی خدمات‌رسانی می‌کنند هم انگشت‌شمار است. برای همین قبل از برنامه‌ریزی برای اعزام این کاروان، از رئیس اداره بهداشت خواستیم تا بیشترین تخصص‌های موردنیاز را به ما اعلام کنند.»
کاروان سلامت و نیکوکاری هلال‌احمر تهران با تعدادی پزشک عمومی، فوق‌تخصص زنان و زایمان، فوق‌تخصص زنان و نازایی، دو ماما، سه دندان‌پزشک، متخصص طب‌ورزشی، متخصص جراح عمومی و روان‌پزشک به این منطقه اعزام شد.
مقیمیان می‌گوید: «۴۰۰ بسته معیشتی‌وبهداشتی در بین خانواده‌های روستایی که از قبل شناخته شده بودند، توزیع شد و علاوه بر ویزیت رایگان بیماران، تیم‌های جوانان هم برنامه‌های آموزشی‌وتفریحی برای بچه‌ها داشتند.»
تکرار تجربه یوسف
مقیمیان از تکرار یک تجربه موفق در اعزام کاروان‌های سلامت به مناطق محروم می‌گوید: «بعد از ماجرای یوسف، پسری که مشکل بینایی‌اش با کمک پزشکان داوطلب حل شد، بازخوردهای زیادی از خیران و همچنین پزشکان گرفتیم. این‌بار هم که به روستاهای درمیان سفر کردیم تعدادی از بیماران به‌خصوص کودکان را به ما معرفی کردند تا بیماری‌شان را درمان کنیم. ما به‌عنوان اعضای هلال‌احمر برای ارزیابی وضعیت این افراد به خانه‌شان سری می‌زدیم و افرادی که واقعا به کمک نیاز داشتند و امکان درمان‌شان وجود داشت را شناسایی کردیم. در این میان، دختری در یکی از روستاها بود که با بیماری عصبی روبه‌رو بود که کم‌کم امکان حرکت را از دست‌وپاهایش می‌گرفت. علاوه بر کمک‌های درمانی به او، چند نفر از پزشکان به‌صورت جداگانه به خانواده او کمک کردند تا بخش کوچکی از مشکلاتی که آنها با آن روبه‌رو بودند از بین برود.»
کمبود متخصص
بیش از ۱۵ سال است که دکتر «زهرا نادری»، به‌عنوان پزشک داوطلب با هلال‌احمر استان تهران همکاری می‌کند. این فوق‌تخصص زنان و زایمان بارها به همراه دیگر پزشکان به سیستان‌وبلوچستان و دیگر استان‌های محروم سر زده و ویزیت رایگان انجام داده است.
او که به تازگی از درمیان برگشته از تجربه حضورش در روستاهای محروم می‌گوید: «به‌دلیل فقرومحرومیت زیادی که در روستاهای سیستان‌وبلوچستان به‌چشم می‌خورد بسیاری از زنانی که در این کاروان سلامت ویزیت کردم زنان بارداری بودند که هیچ اطلاعی از شرایط بارداری و زایمان خود نداشتند. اغلب آنها حتی یک مراجعه به مرکز سونوگرافی هم نداشتند و با وجود پرخطر بودن ریسک بارداری، برای بار چندم آن را تجربه می‌کردند. با بیماری‌های مختلفی در این حضور کوتاه در خراسان جنوبی مواجه شدیم. از بیماری‌های عفونی گرفته تا دردهای میگرنی، افسردگی، فشارخون و قندخون بالا. بسیاری از این دردها و بیماری‌ها در زنان به‌صورت دردهای مهاجر خود را نشان می‌دادند. دلیلش هم افسردگی و زندگی در شرایط سخت است. این افسردگی باعث بروز دردهای مهاجر می‌شود.»
مصرف آب آلوده، بیماری‌های انگلی، گوارشی، نفخ و دل‌پیچه را به جان اغلب این زن‌ها انداخته. این پزشک داوطلب از جای خالی آموزش و فرهنگ‌سازی در روستاهای محروم کشور می‌گوید که معضلات زیادی در حوزه سلامت و درمان به‌وجود آورده است: «نبود امکانات اولیه لازم برای زندگی در این روستاها، مشکلات زیادی به‌خصوص در زمینه بهداشت و درمان به‌وجود آورده است. مردم یا دسترسی به پزشک و متخصص، یا توان مالی برای پیگیری روند درمان خود را ندارند. همچنین فکر می‌کنم نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی در این روستاها موضوعی مهم است.»
امید هدیه می‌دهیم
تعدادی از اعضای جوانان و امدادگران داوطلب هم کاروان سلامت و نیکوکاری استان تهران را در درمیان همراهی می‌کردند؛ افرادی که پیش از این هم در سیستان‌وبلوچستان و دیگر استان‌های محروم کشور ماموریت‌های داوطلبانه را تجربه کرده‌اند.
«مریم گرجی»، یکی از این داوطلبان است که به‌عنوان عضوی از تیم‌های سحر به روستاها می‌رفت و علاوه بر توزیع بسته‌های معیشتی، با مردم حرف می‌زد و گوش شنوایی برای مشکلات و دردهای اهالی این روستاها داشت. او می‌گوید: «خشکسالی و کم‌رونقی زمین در درمیان باعث شده تا اغلب ساکنان جوان که امکان مهاجرت به روستاها و شهرستان‌های دیگر را دارند از اینجا بروند. برای همین در اغلب روستاها با جمعیت سالمند و میانسال مواجه بودیم. کودکان در اکثر روستاها تنها تا کلاس ششم درس خوانده‌اند و برای ادامه تحصیل مجبور به جدا شدن از خانواده بودند؛ مسأله‌ای که باعث می‌شد خانواده‌ها قید تحصیل فرزندان‌شان را بزنند.»
بعد از رسیدن به هر روستا، بچه‌ها را دور خود جمع می‌کرد و با آنها بازی‌های ساده‌ای می‌کرد. می‌گوید دیدن لبخند بچه‌ها در حین بازی برایش یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این ماموریت بوده. هنوز یادش است که روز برگشت به تهران، بچه‌ها و خانواده‌هایشان چقدر برای آنها ابراز دلتنگی می‌کردند: «خانواده‌های درمیان و بچه‌های آنها بسیار مهربان بودند و خیلی زود با ما ارتباط برقرار کردند. توزیع بسته‌های معیشتی در بین خانواده‌های نیازمند قرار نیست همه مشکلات معیشتی آنها را یک‌شبه حل کند، اما همین‌که آنها را به زندگی امیدوار می‌کرد هم خوب بود، ولی حضور کاروان‌های سلامت و حمایت‌های معیشتی بیشتر از اینها در زندگی مردم این منطقه اثر می‌گذارد. آنها می‌دانند که به یادشان هستیم و به زندگی امیدوارتر می‌شوند. به جرأت می‌گویم که این حضور به‌خودی‌خود اثری بسیار حیات‌بخش‌تر از هر چیز دیگری در منطقه داشت.»
اولین روز حضورش در درمیان به کمک تیم دندان‌پزشکی رفته بود تا به مراجعان نوبت ویزیت بدهد. او می‌گوید: «تنها در یک نصف روز، بیش از ۶۰۰ نفر برای ویزیت دندان‌پزشکی اسم خود را ثبت کردند. در حالی که پزشکان ما اعلام کرده بودند ویزیت بیش از ۲۰۰ نفر در روز اصلا برایشان ممکن نیست. بعدازظهر آن روز من به روستاها رفتم اما مطمئنم تعداد افرادی که درخواست استفاده از این خدمات را داشتند، خیلی بیشتر از این ۶۰۰ نفر بود.»
این داوطلب پرسابقه هلال‌احمر استان تهران می‌گوید: «کمبود امکانات، دور بودن از مرکز، خشکسالی و نبود اشتغال باعث شده تا روستاهای شهرستان درمیان به روستاهایی کم‌جمعیت تبدیل شوند و اگر همین روند ادامه داشته باشد ممکن است بسیاری از روستاها خالی از جمعیت شوند. ظرفیت‌های هلال‌احمر به‌عنوان نهادی داوطلبانه بسیار محدود است و نمی‌تواند همه مشکلات در سراسر کشور را برای همیشه حل کند، اما تسکینی برای آلام‌بشری است و مُسکنی برای دردهای مردم؛ تا زمانی که راه‌حل اساسی برای حل این مشکلات اجرا شود.»
//انتهای پیام