زیستگاه مارمولکها در طبیعت است، اما در بعضی کشورها، مردم از آنها بهعنوان حیوان خانگی هم نگهداری میکنند. مارمولک یکی از موجوداتی است که دانشمندان پژوهشهای بسیاری روی آن انجام دادهاند. از ساخت دارو برای درمان پارکینسون با کمکگرفتن از بزاق دهان مارمولک، تا تحقیقبری روی ساختار استخوانی این موجود برای ساخت غضروف مصنوعی.
اما شاید جالبترین نکته در خصوص مارمولک این باشد که او بزرگترین موجودی است که میتواند از دیوار صاف بالا برود! در ادامه این مطلب با حقایق جالبی از زندگی این خزنده آشنا میشوید.
پراکندگی بالا، از شرق تا غرب عالم
– مارمولک در همه جای کرهزمین هستند، به غیر از قطب شمال و جنوب! آنها همه جا میتوانند زندگی کنند. در بیابان، مرداب، جنگل! خیلی از آنها زیرِ زمین، زیرِ درختان، اطراف صخرهها، حفرهها و مردابها، جایی برای زندگی پیدا میکنند.
– بیش از ٦هزار گونه مارمولک وجود دارد. ایگوآنا، گِکو و آفتابپرستها از خانواده مارمولکها هستند، اما ممکن است بعضی بر حسب عادت به تمامشان بگویند: «مارمولک»!
خونسرد و عاشق گرمای خورشید
– مارمولکها موجوداتی خونسردند، که بسته به محیط اطراف، دمای بدنشان تغییر میکند. شاید مارمولکها بدون آب دوام بیاورند، اما بدون آفتاب، زیاد زنده نمیمانند! برای همین هم هست که آنها ترجیح میدهند در بیابانها و کشورهای جنوبی زندگی کنند، تا قطب شمال! البته زمانی که در صحرا خورشید مستقیم میتابد، مارمولکها برای خودشان سایهای پیدا میکنند!
– مارمولکها برای زندهماندن احتیاج چندانی به آب ندارند! آنها بیشتر آب مورد نیازشان را از غذایی که میخورند، جذب میکنند! حتی بعضیهایشان بدون خوردن یک قطره آب، زندگی را سپری میکنند! شاید یکی از دلایل نزدیکبودن زیستبوم بسیاری از مارمولکها به بیابان هم، همین باشد. وقتی که آبی در کار نباشد، مارمولکها آب موجود بدنشان را ذخیره میکنند و در عوض از راه پوست، نمک از دست میدهند!
خوشخوراک و در سایزهای مختلف
– با اینکه ممکن است مارمولکها در طول روز زیاد هم آب ننوشند، اما برنامه غذایی متنوعی دارند که مواد مغذی مورد نیاز بدنشان را فراهم میکند. این رژیم شامل چمن و گیاهان برگدار، حشرات کوچک مثل جیرجیرک، سوسک و انواع دانههاست.
– مارمولکها اندازههای مختلفی دارند. اندازه آنها معمولا به غذا و محل زندگی آنها بستگی دارد. کوچکترین گونه آنها نهایتا ٥سانتیمتر و اندازه بزرگترینشان تا 3/5متر میرسد!
فداکردن دُم برای حفاظت از زندگی
– دُم مارمولکها سست است. در نگاه اول، شاید این یک ضعف باشد، اما دُم بعضی از مارمولکها، طوری طراحی شده که هنگام مواجهه با خطر، سریع جدا میشود. حیوانات شکارچی احتمالا ترجیح میدهند مارمولکها را از دُم بگیرند و مارمولک قادر است سریعا جانش را بردارد و فرار کند، قبل از اینکه آسیب جدیتری ببیند. در ضمن، دُمها بعد از قطعشدن، باز هم رشد میکنند!
– البته «جداشدن دُم» یکی از روشهایی است که مارمولک با آن، جان خودش را از خطر حفظ میکند! آنها از بدو تولد، قابلیت فرار با سرعت زیاد را دارند. یعنی فرار، قبل از اینکه دُمشان به دست شکارچی بیفتد. بعضی از گونههای مارمولک نیش میزنند، بعضی هم هنگام مواجهه با خطر، سعی میکنند ترسناکتر جلوه کنند! در کل، فقط سه ونه از مارمولکها سمیاند: کومودوها، جیلاها و مارمولکهای مکزیکی.
کومودو، مارمولکی در قامت پلنگ
– کومودو یا آنگونه که معروف است «اژدهای کومودو» تنها گونه مارمولک است که حتی یک نیشاش هم برای انسان مرگ را به دنبال دارد! آنها در اندونزی سکونت دارند. اندازه هر کومودو ممکن است تا ٣متر هم برسد! این موجود به خاطر اندازه، وزن، دندانهای تیز، توانایی حرکت با سرعت بالا و عادتهای تهاجمی غیرمعمول جزو درندگان استثنایی محسوب میشود.
– مارمولکها میتوانند رنگ پوستشان را تغییر دهند، خصوصا آفتابپرستها! بعضی به خاطر همین ویژگی، دوست دارند آنها را بهعنوان حیوان خانگی نگه دارند. برای مثال، مارمولک آنول قادر است رنگ پوستش را از سبز روشن به قرمز و سپس به قهوهای تغییر دهد! البته این درحالی است که او بتواند با محیط اطرافش نسبتی برقرار کند یا بخواهد برای همنوعش پیامی ارسال کند!
برگردان از فکت سایت