چهارمین روزی بود که امدادگران شیراز در منطقه کوهستانی «دم اسبی» به‌دنبال فرد مفقودشده می‌گشتند. غروب بود که خبر گم‌شدن زنی جوان از طریق مرکز کنترل و هماهنگی عملیات به تیم‌های شیراز رسید. هوا رو به تاریکی می‌رفت اما امدادگران از همان لحظه وارد منطقه کوهستانی شدند. قدیمی‌ترها می‌دانستند که این منطقه کوهستانی حیات‌وحش خطرناکی دارد. در این فصل از سال، معمولا گزارش‌هایی از مفقودشدن کوهنوردان و گردشگران در ارتفاعات اطراف شیراز به هلال‌احمر می‌رسد و تیم‌های تخصصی و امداد را راهی محل حادثه می‌کند. این بار اما نداشتن اطلاع دقیقی از محل فرد حادثه‌دیده، تیم‌های عملیاتی را 77ساعت درگیر خود کرده بود تااینکه سرانجام پیکر فرد مفقودشده در پایین دیواره منتهی به رودخانه پیدا شد.
مرضیه موسوی- شهروند آنلاین؛ امدادگران پایگاه «دراک» منطقه کوهستانی «دم‌اسبی» و تنگه‌ها و آبشارهایش را به خوبی می‌شناختند؛ منطقه‌ای خطرناک به‌خصوص برای افراد غریبه. با این‌حال بهار و تابستان، کوهنوردان و گردشگران از راه‌های دور و نزدیک خودشان را به این منطقه می‌رسانند تا آبشارها، چشمه‌ها و زیبایی‌هایی که وصفش را شنیده‌اند، به چشم ببینند.
صعودهای غیرتیمی و انفرادی هم در این منطقه کم رخ نمی‌دهد. «محمود مهندسی»، مسئول امدادونجات شهرستان شیراز می‌گوید: «منطقه دم‌اسبی و آبشارهایش، در بین شیرازی‌ها محبوبیت زیادی دارد. همچنین دشت ارژن که حتی در زمستان‌ها هم گردشگران را به سمت‌وسوی خود می‌کشاند، اما در همین مناطق زیبا، به‌دلیل بی‌احتیاطی گردشگران و همچنین ناآشنا بودن به منطقه معمولا حوادث زیادی رخ می‌دهد.»
از حیات‌وحش منطقه می‌گوید که جان افراد مصدوم شده را بیش از هر وقت دیگری تهدید می‌کند و همچنین صخره‌هایی که صعود و پایین آمدن از آن راه و روش متفاوتی می‌طلبد: «در این مناطق تیم‌های امداد کوهستان ما که افرادی متخصص و آموزش‌دیده هم هستند، مجبور به استفاده از تجهیزات امدادی می‌شوند. چه برسد به اینکه افراد غیرحرفه‌ای قصد رفتن به آن را داشته باشند. همچنین در این منطقه احتمال حمله حیوانات وحشی هم وجود دارد و اگر کسی در این منطقه دچار آسیب شود و کمکی نداشته باشد، احتمال دارد حتی جان خود را از دست بدهد.»
مثل سوزن در انبار کاه
با اعلام حادثه غروب جمعه مبنی بر مفقودشدن زنی 32ساله در کوهستان، تیم‌های تخصصی به این منطقه اعزام شدند، اما چالش‌های زیادی پیش روی تیم‌های عملیاتی قرار داشت که مهم‌ترین آن، نداشتن اطلاعات دقیق از محل حادثه بود.
مهندسی می‌گوید: «ظاهرا این فرد از همنورد خود جدا شده و بخشی از مسیر را به‌صورت انفرادی طی کرده بود. تنها چیزی که می‌دانستیم، محلی بود که همنورد فرد مفقودشده برای آخرین بار او را دیده بود. جست‌و‌جو در کوه دم‌اسبی را از همین منطقه آغاز کردیم، اما وسعت بالای منطقه و صعب‌العبور بودن بخش‌هایی از مسیر، باعث شد که تیم‌های امدادی بیش از 77ساعت درگیر این عملیات شوند.»
نه‌تنها تیم امداد کوهستان، بلکه تیم‌های سیلاب، واکنش‌سریع و تیم آنست هم وارد عمل شدند و به جست‌و‌جو پرداختند. مهندسی اضافه می‌کند: «بارندگی‌های اخیر در استان باعث شده تا رودخانه هم پرآب‌تر از همیشه باشد. وقتی جست‌و‌جوها در مسیر کوهستان به نتیجه نرسید، از تیم تخصصی سیلاب خواستیم تا در رودخانه به جست‌و‌جو بپردازد. همچنین تیم‌های آنست و واکنش‌سریع هم به کمک ما آمدند تا عملیات با سرعت بیشتری پیش برود.»
نیروهای محلی به کمک امدادگران آمدند
«مهم‌ترین چالش ما این بود که در منطقه‌ای وسیع، داشتیم دنبال فردی می‌گشتیم که نمی‌دانستیم دقیقا کجاست.» این را «مصطفی رجبی»، از نجاتگران شهرستان شیراز می‌گوید که سرتیم یکی از تیم‌های عملیاتی در جست‌و‌جوی اخیر بود.
به‌گفته او که 15سال از همراهی‌اش با هلال‌احمر می‌گذرد، مفقودی افراد در کوهستان‌های اطراف شیراز حادثه‌ای همیشگی است.
رجبی می‌گوید: «در حوادثی که معمولا رخ می‌دهد، می‌دانیم که فرد مفقودی کجاست و سریعا به منطقه اعزام می‌شویم. فردی که دچار حادثه شده معمولا ما را با استفاده از سوت، چراغ‌قوه، حتی روشن کردن آتش یا نقطه جی‌پی‌اس از محل دقیق خود مطلع می‌کند، اما در این حادثه زمان زیادی طول کشید تا کل منطقه را بگردیم. در این عملیات نیروهای محلی هم به کمک ما آمدند و در جست‌و‌جو، بسیار مفید و مؤثر بودند. همچنین تعدادی از نیروهای محیط‌زیست منطقه با تجهیزات خود ما را یاری کردند.»
این نخستین باری نیست که نیروهای محلی، بلدها و همچنین محیط‌بانان منطقه کوهستانی به کمک هلال‌احمر می‌آیند و دست‌به‌دست نیروهای امدادی و گروه‌های جست‌و‌جو می‌دهند تا احتمال موفقیت در عملیات بیشتر شود.
رجبی می‌گوید: «نیروهای محلی ارتباط خوبی با ما دارند و اغلب وقتی از حادثه‌ای باخبر می‌شوند به‌صورت داوطلبانه به جست‌و‌جو می‌پردازند. این منطقه کوهستانی گرچه زیبا و پربازدید است، اما مناطق صعب‌العبور زیادی دارد و گاهی باید افراد در آن دست به سنگ شوند یا از صخره عبور کنند. روش بالا رفتن از این کوه‌ها با پایین آمدن آن بسیار فرق دارد، اما افراد ناآشنا به محیط به این موضوع بی‌توجه هستند. آنها ممکن است امکان بالا رفتن از یک صخره را پیدا کنند اما هنگام پایین آمدن از همان مسیر، دچار مشکل شوند. به حوادث کوهستان دراک و دم‌اسبی که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم بیشتر این حوادث توسط افرادی رقم خورده که هم کوهستان را نمی‌شناختند و هم کوهنوردی را بلد نبودند.»
تیم تخصصی سیلاب
جریان‌های شدید آب که بارندگی‌های اخیر در آبشار و رودخانه دم‌اسبی را ایجاد کرده، باعث شده تا پای تیم تخصصی سیلاب هم به عملیات جست‌و‌جوی کوهنورد مفقودی باز شود.
«محمدحسین سلیمی»، سرتیم سیلاب شهرستان شیراز که در این عملیات حضور داشت، می‌گوید: «جریان‌های هیدرولیکی که در مسیر رودخانه و به‌خصوص پایین آبشارها ایجاد می‌شود، بسیار خطرناک است. ممکن است جان افراد را، حتی نجاتگرانی که آموزش دیده‌اند به راحتی بگیرد و باعث غرق شدن آنها شود. برای همین دیگر تیم‌های امدادی حاضر در عملیات اجازه ورود به رودخانه را پیدا نکردند و فقط امدادگران تخصصی سیلاب با تجهیزاتی که در اختیار داشتند در این بخش‌ها به جست‌و‌جو پرداختند.»
این نخستین باری نیست که تیم‌های سیلاب راهی مناطق کوهستانی اطراف شیراز می‌شوند تا در اطراف آبشارها و در نقاط پرعمق رودخانه، به‌دنبال افراد مفقودشده بگردند.
سلیمی می‌گوید: «ما دوره‌های غریق نجات، خودنجاتگری و همچنین امداد تخصصی را از سر گذرانده‌ایم. با این حال ورود به مسیرهایی از رودخانه که جریان‌های تند آب در آن وجود دارد، بسیار کار سختی است و یک اشتباه می‌تواند جان امدادگران را به خطر بیندازد. با این حال مردم بدون توجه به هشدارها، وارد این رودخانه‌ها و حتی از آبشارها هم رد می‌شوند.»
یکی از تلخ‌ترین صحنه‌هایی که از عملیات‌های گذشته در ذهنش باقی مانده، عملیات جست‌و‌جو برای نوجوانی است که قربانی همین جریان‌های هیدرولیکی آب شده بود: «نوجوانی که از طرف مدرسه به اردو آمده بود، برای اینکه مسیر خود را کوتاه کند از آبشار 5متری پایین پریده بود، اما جریان هیدرولیکی آب آنقدر قوی بود که این نوجوان را در خود گرفتار کرد. 48ساعت طول کشید تا تیم تخصصی سیلاب توانست پیکر این نوجوان را از آب بیرون بکشد.»
گرچه حادثه در طبیعت اطراف شیراز، اتفاقی همیشگی است، اما به‌گفته امدادگران هلال‌احمر این حوادث در یکی دو سال گذشته بسیار بیشتر از قبل شده است.
سلیمی در این‌باره می‌گوید: «تورهای طبیعت‌گردی زیادی در چند سال گذشته گردشگران را به این منطقه می‌آورند. درحالی‌که راهنمای تور هیچ آشنایی دقیقی از کل این منطقه، اقلیم و شرایط آن ندارند. این باعث می‌شود حوادث زیادی در مناطق گردشگری رقم بخورد. یکی از اتفاق‌هایی که قرار است به‌زودی در شیراز شاهد آن باشیم، همکاری هیأت کوهنوردی برای آموزش راهنماهای محلی در حوزه‌های امداد و… است تا راهنمایی این تورها را برعهده بگیرند و از بروز حوادث احتمالی تا جای ممکن جلوگیری کنند.»
بعد از 77ساعت جست‌و‌جو در منطقه وسیع «کهمره سرخی» و کوه دم‌اسبی، پیکر فرد مفقودشده در نزدیکی رودخانه پیدا و به مقامات قضایی تحویل داده شد.
// انتهای پیام
موبایل‌فروشان پایتخت، بزرگ‌ترین باند مزاحم تلفنی ندای امداد!