رشد ۱۶ درصدی تلفات رانندگی در سال ۱۴۰۱

عباس مسجدی‌آرانی، رئیس سازمان پزشکی‌قانونی، کشور صبح دیروز آماری درخصوص تصادفات رانندگی در کشور اعلام کرد و در این‌باره گفت: «در آمارهای مربوط به تصادفات رانندگی دقیق‌ترین آمار مربوط به سازمان پزشکی‌قانونی است که در داخل کشور و مجامع جهانی مورد استناد قرار می‌گیرد. بر این اساس، در سال گذشته، ١٩هزار و ۴٩٠ نفر در تصادفات رانندگی جان‌شان را از دست دادند که در مقایسه با سال ١۴٠٠ افزایش ١۶.٢درصدی را نشان می‌دهد.»

بنابراین با توجه به این آمارها مشخص است که سوانح رانندگی سهم زیادی را در مرگ‌ومیر انسان‌ها در کشور داشته است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد تصادفات رانندگی بعد از بیماری‌های قلبی و سرطان سومین عامل مرگ‌ومیر در کشور است.

افزایش تصادفات از سال 95 به بعد

این در حالی است که به گزارش و تحقیق خبرگزاری ایرنا، میزان مرگ‌ومیر تصادفات رانندگی در سال‌های مختلف متفاوت بوده است. این آمار از سال ۱۳۸۴به‌طور رسمی و منظم از سوی سازمان پزشکی‌قانونی به‌عنوان ارگان رسمی ثبت موارد مرگ تصادفات اعلام شده است. طبق این داده‌ها، میزان مرگ ناشی از تصادفات رانندگی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ روند کاهشی داشته، اما از این سال به بعد دوباره رو به افزایش گذاشته است. این داده‌ها حاکی است به‌طور متوسط سالانه حدود ۱۷هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان‌شان را از دست می‌دهند که حدود ۳هزار نفر آنها زیر ۱۸ سال هستند. همچنین ۳۰۰هزار نفر نیز مصدوم می‌شوند.

براساس اعلام سازمان پزشکی‌قانونی کشور موارد مرگ حوادث رانندگی در سال ۱۳۸۴ در ایران ۲۷هزار و ۷۵۵ نفر بود. آماری که زنگ هشدار را در دهه ۱۳۸۰ به صدا درآورد. دولت برای کاهش این تعداد مرگ برنامه‌های مختلفی را اجرا کرد. اجباری‌کردن کمربند ایمنی، کاهش حد مجاز سرعت خودروها، افزایش نظارت و کنترل پلیس و اجرای برخی برنامه‌های آموزشی ازجمله این اقدامات بود.

مرگ ۴۰۵هزار نفر

به این ترتیب، روند مرگ‌های تصادفات رانندگی به‌مدت حدود یک دهه کاهشی شد و به ۱۶هزار مرگ در سال رسید. اما بعد از آن روندی ثابت و حتی گاه افزایشی پیدا کرد، به‌طوری که سال۱۴۰۱ با ۱۶.۲درصد رشد نسبت به سال۱۴۰۰ به ۱۹هزار و ۲۳۷ نفر رسید.

آمارهای رسمی حاکی است از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ در مجموع ۳۵۱هزار و ۹۹۶ نفر بر اثر حوادث رانندگی در کشور جان‌شان را از دست داده‌اند. با احتساب حدود ۲۷هزار مرگ در سال‌های ۸۳-۱۳۸۲ می‌توان گفت در دو دهه گذشته از سال۱۳۸۲ تا ۱۴۰۱ حدود ۴۰۵هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان‌شان را از دست داده‌اند.

ادامه بررسی‌ها براساس اعلام پلیس راهور صورت گرفت که نشان می‌دهد حدود ۵۱درصد فوتی‌های تصادفات رانندگی در جا می‌میرند. ۶درصد حین انتقال به بیمارستان و ۴۳درصد نیز در مراکز درمانی جان‌شان را از دست می‌دهند.

افزایش آمار موارد مرگ کرونا در سال۱۴۰۱ نگرانی‌های زیادی برانگیخت. این آمار البته بعد از حدود سه سال شیوع کرونا بود. سال‌هایی که به‌علت خطر انتقال این بیماری، میزان مسافرت‌ها کم شده بود.

پیشتازی فارس، سیستان‌وبلوچستان و تهران

بررسی آمار موارد مرگ تصادفات جاده‌ای در سال۱۴۰۱ نشان می‌دهد که حدود ۱۵هزار و ۴۳۹ نفر از درگذشتگان این حوادث مرد و ۴۰۵۱ نفر آنها زن بودند. بیشترین میزان مرگ نیز در استان فارس با ۱۵۶۷کشته، سیستان‌وبلوچستان با ۱۴۵۳ فوتی و تهران با ۱۴۳۹ مرگ ثبت شده بوده است. کمترین میزان موارد مرگ نیز در استان ایلام با ۱۸۰ کشته، چهارمحال‌وبختیاری با ۲۲۹ مرگ و اردبیل با ۲۵۱ فوتی ثبت شده است.

مصدومیت بیش از ۵میلیون نفر

پلیس راهور اعلام کرده که حدود ۵۱درصد فوتی‌های تصادفات رانندگی در جا می‌میرند. ۶درصد هنگام انتقال به بیمارستان و ۴۳درصد نیز در مراکز درمانی جان‌شان را از دست می‌دهند. به‌گفته پلیس، از این ۴۳درصد، حدود ۶۰درصد به‌دلیل خونریزی داخلی و مغزی بعد از ترخیص از بیمارستان فوت می‌کنند، به‌طوری که اصلا بیمارستان متوجه نمی‌شود.

جدا از مرگ سالانه حدود ۱۹هزار نفر که به سوگ و عزای هزاران خانواده منجر شده و خانواده‌های بسیاری را یتیم و بدون نان‌آور کرده است. توجه به آمار مصدومان این حوادث نیز بسیار تاثربرانگیز است. آمارهای سازمان پزشکی‌قانونی نشان می‌دهد از سال۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ در مجموع ۵میلیون و ۵۲۵هزار و ۸۶۰ نفر در تصادفات رانندگی مصدوم شده‌اند.

این آمار البته احتمالا موارد مصدومیت‌های شدید است که به تشکیل پرونده در سازمان پزشکی‌قانونی و پیگیری‌های قضایی ختم شده است.

عابران‌پیاده در خطر

پلیس راهور تهران همچنین اعلام کرد ۴۳درصد از تصادفات فوتی و ۲۵درصد تصادفات جرحی به عابران‌پیاده مربوط است. براساس اعلام پلیس بیشترین میزان تصادفات رانندگی و حدود ۱۵درصد این حوادث از ساعت ١٢ شب تا ۴ صبح و از ساعت ۴ تا ۸ صبح که هوا کم‌کم روشن می‌شود، رخ می‌دهد. ۱۵درصد این تصادفات برای عابران اتفاق می‌افتد، بنابراین حدود ۴۰درصد از تصادفاتی که برای عابران‌پیاده روی می‌دهد، در زمان‌های تاریکی هواست.

آمار ۱۱ ساله پلیس نشان می‌دهد حدود ۶۳درصد تصادفات در ۳۰کیلومتری اول خارج از شهرها رخ می‌دهد و ۵۱درصد این تصادفات منجر به فوت می‌شود. وضعیت راه‌های کشور در دو دهه اخیر تا حدی تغییر کرده، اما با وجود اصلاح حدود هزار نقطه حادثه‌خیز در این سال‌ها هنوز ۳۳۹۲ نقطه حادثه‌خیز در کشور داریم. براساس اعلام پلیس راه کشور، از این تعداد هزار و ۵۸۵ نقطه پرتصادف و هزار و ۸۰۰ نقطه نیز دارای تصادف هستند.

کیفیت پایین خودروها

این در حالی است که براساس اعلام پلیس راهور، ۵۲میلیون نفر نیز در کشور گواهینامه رانندگی دارند و ۳۷میلیون وسیله نقلیه در حال تردد است که از این تعداد حدود ۱۲میلیون موتورسیکلت هستند. ۳۵درصد خودروهای کشور و ۸۰درصد ناوگان عمومی فرسوده هستند. گفته می‌شود کیفیت پایین خودروها و ناایمن بودن آنها عامل ۳۴درصد کشته‌های تصادفات است. بسیاری از خودروهای داخلی از همان زمان خروج از کارخانه خراب هستند. در موارد زیادی در تصادفات خودرو داخلی تا وسط جمع می‌شود، درحالی‌که به ‌خودرو باکیفیت خارجی فقط خط افتاده است.

سهم خطای انسانی

سهم خطای انسانی در تصادفات جاده‌ای ۲۹درصد، سهم راه ۲۰درصد و سهم خودرو به‌ویژه خودروهای ایرانی مانند پراید و پژو ۵۱درصد است. براساس آمارهای اعلام‌شده از سوی مسئولان، سهم خطای انسانی در تصادفات جاده‌ای ۲۹درصد، سهم راه ۲۰درصد و سهم خودرو به‌ویژه خودروهای ایرانی مانند پراید و پژو ۵۱درصد است. براساس اعلام صندوق تامین خسارت‌های بدنی در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، پراید با ۷هزار پرونده تصادف در صدر خودروهای حادثه‌ساز کشور قرار داشته است، خودرویی که بیشترین میزان تصادفات را در کشور دارد. پرونده‌هایی که در آنها خودرو پراید مقصر بوده و بیمه بابت آن خسارت پرداخت کرده، از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ حدود ۱۹۳درصد رشد داشته است.

پلیس راهور اعلام کرده است ۴۹درصد تصادفات منجر به فوت ناشی از بی‌توجهی به جلو و ۱۰درصد به‌علت تغییر ناگهانی مسیر است. بر این اساس، ۸۰درصد تصادفات به‌دلیل چهار عامل سرعت و سبقت غیرمجاز، خستگی، خواب‌آلودگی و بی‌توجهی به جلو در رانندگی است. ۶۳درصد تصادفات در ۳۰ کیلومتری شهرها رخ می‌دهد و رفتارهای غلط ترافیکی عامل بروز این حوادث است.

آمارهای موجود نشان می‌دهد تصادفات رانندگی هر سال حدود ۷درصد تولید ناخالص ملی را می‌بلعد و هر سال ۹ تا ۱۱درصد از بودجه کل کشور یعنی ۳۵هزار میلیارد تومان به‌عنوان خسارت شخص ثالث پرداخت می‌شود. برای برخی از مجروحان ناشی از تصادفات سه دیه از سوی بیمه پرداخت می‌شود، ولی باز هم سلامتی فرد را بازنمی‌گرداند.