حمایت بهنگام دولت از شالیکاران
شهروندآنلاین وضعیت ممنوعیت واردات برنج و آثار آن را بر بازار بررسی می‌کند
واردات برنج تا زمانی که یک گرم برنج در انبارها وجود دارد، ممنوع شد، این مسئله‌ای بود که محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، در بررسی مشکلات کشاورزان استان‌های شمالی اعلام و خاطرنشان کرد که واردات برنج به هر عنوانی تخلف محسوب شده و دستگاه‌های نظارتی با افراد خاطی و متخلفان در این زمینه برخورد خواهند کرد.
به گزارش شهروندآنلاین، مخبر در همین زمینه پیشنهاد داد وارد‌کنندگان برنج به جای وارد کردن برنج، محصول کشاورزان را خریداری کنند، در این صورت دولت هم از آنها حمایت خواهد کرد. این پیشنهاد از سوی بسیاری از کشاورزان و اتحادیه‌های وابسته به تولید برنج استقبال شده اما نکته این است که آنها در گفت‌وگو با «شهروند» بر این باورند که آنچه ما در بحث برنج به آن نیاز داریم، افزایش تولیدات است.
همین چند وقت پیش برخی از کشاورزان و برنج‌کاران از انبارشدن برنج سال‌های گذشته خود در انبارها شکایت کردند. آنها بر این موضوع تاکید می‌کردند که به‌دلیل وجود برنج‌های خارجی در بازار و ارزان‌بودن آن نسبت به برنج ایرانی یا برنج‌هایشان در انبار می‌ماند یا مجبور هستند به دلال‌ها با قیمت پایین‌تر از ارزش آنها بفروشند. همین موضوع سبب شد معاون اول رئیس‌جمهوری در جلسه‌ای واردات انواع برنج خارجی را تا زمان فروش برنج کشاورزان ممنوع کند و در همین زمینه به استانداران نیز توصیه کرد که برنامه‌هایی را برای خرید برنج از برنج‌کاران در اولویت خود قرار دهند.
استانداران موظف به خرید برنج شدند
این در حالی است که اسدالله عباسی، استاندار گیلان، تاکید می‌کند که براساس تصمیم دولت واردات برنج و چای تا زمانی که این محصولات در دست کشاورز است، انجام نخواهد شد و برنج‌کاران و چای‌کاران از این بابت نگران نباشند. او توضیح می‌دهد: «براساس مشکلات ایجادشده در سال‌جاری برای تولیدکنندگان برنج و چای، جلسه‌ای راهبردی و عملیاتی با حضور استانداران گیلان، مازندران و تعدادی از نمایندگان استان‌های شمالی با حضور معاون اول محترم رئیس‌جمهوری برگزار و تصمیمات خوبی گرفته شد. دکتر مخبر از سوی هیأت دولت دستور دادند تا زمانی که تولیدات داخلی مانند برنج و چای در اختیار شالیکوبی‌ها و کشاورزان است، حق توزیع و واردکردن حتی یک کیلو برنج را نخواهند داشت و این شیوه‌نامه را به همه دستگاه‌ها اعلام کردند.» نماینده عالی دولت در گیلان با تاکید بر اینکه معاون اول رئیس‌جمهوری در ارتباط با خرید برنج، تولیدات داخلی را در اولویت قرار داده است، بیان می‌کند: «به گفته ایشان، اگر قیمت واردات بیشتر از تولیدات داخلی باشد، نباید خرید انجام شود، بلکه موظف به خرید تولیدات داخلی مانند چای، برنج و مصرف بخش تولیدات عمده کشاورزی هستند.»
تولید برنج امسال کاهش پیدا کرده است
سیدعلی طاهری، رئیس اتحادیه صنف برنج‌فروشان استان مازندران، نیز به «شهروند» می‌گوید: «میزان تولید برنج در سال ١٤٠٠، یک‌میلیون و ٤٠٠هزار تن بوده است که در سال ١٤٠١ این میزان ٢٠ تا ٣٠درصد افزایش پیدا کرد، اما امسال یعنی در سال ١٤٠٢ تولید مقداری کاهش داشته است و آمار به دومیلیون و ٢٠٠هزار تن رسیده است.» او با اشاره به اینکه سرانه مصرف برنج در کشور برای هر ایرانی بین ٣٥ تا ٤٠کیلوگرم است، ادامه می‌دهد: «نکته ماجرا این است که هم‌اکنون دو برابر میزان نیاز برنج وارد می‌شود، به‌طور مثال در سال گذشته یک‌میلیون و ٩٠٠هزار تن برنج به کشور وارد شد، درحالی‌که تنها نیاز به یک‌میلیون تن بود.»طاهری تاکید می‌کند: «یک نکته دیگر که در این میان قابل تامل است اینکه هم‌اکنون برنج‌های خارجی در استان‌های شمالی نیز فراوان است، درحالی‌که این اشتباه است. حتی اگر بنا را بر این بگذاریم که برخی افراد در استان‌های شمالی نیز توان خرید برنج را نداشته باشند، باید فروشگاه‌هایی درنظر گرفته شود تا برنج به‌صورت تنظیم بازاری در اختیار این خانواده‌ها قرار بگیرد.»
مشکلات شالیکارها
این مقام مسئول که سال‌ها در حوزه تولید برنج فعالیت داشته است، به این موضوع اشاره می‌کند که میزان کشت نسبت به سال‌های قبل کاهش محسوسی داشته است و تغییرات اقلیمی و گرما سبب شده مردم با مشکل کشت برنج روبه‌رو شوند. در استان گلستان بسیاری از شالیکاری‌ها تغییر کاربری داده‌اند و بیش از ٥٠درصد از زمین‌ها به حال خود رها شده‌اند که دلیل اصلی آن هم مشکلات آب است.
تفاوت برنج شمال با سایر مناطق ایران
او با تاکید بر اینکه در استان‌هایی مانند خوزستان و فارس نیز برنج تولید می‌شود، اما کیفیت و نوع آن با برنجی که در شمال تولید می‌شود، کاملا متفاوت است، ادامه می‌دهد: «با وجود آنکه برنج ایرانی و تولیدشده در شمال در پخت و طعم حرف اول را در دنیا می‌زند، اما هنوز نتوانسته‌ایم در زمینه صادرات کار کنیم، زیرا از یک سو تولید داخل جوابگوی نیاز خودمان نیست و از سوی دیگر نیز باید وضعیت سم و کودی که به این برنج‌ها زده می‌شود، بررسی شود تا محصول بهتری تولید شود و در اختیار مردم قرار دهیم.»
باید چنین قوانینی از همه نظر مورد بررسی قرار گیرد
جمیل علیزاده‌شایق، دبیر انجمن برنج ایران نیز به «شهروند» توضیح می‌دهد که ماجرای عدم‌واردات برنج از چند دیدگاه قابل بررسی است، در نگاه اول این ماجرا کاملا به نفع کشاورز می‌شود، زیرا برنجش که از سال قبل در انبارها مانده، به فروش می‌رسد، اما از جنبه‌های دیگر نیز باید این ماجرا مورد واکاوی قرار گیرد.
او ادامه می‌دهد: «استانداران موظف به خرید برنج شالیکاران شده‌اند، این در حالی است که باید حتما قیمت برنج کارشناسی شود، زیرا در سال گذشته ما شاهد بودیم که گاهی قیمت‌های بسیار پایینی پیشنهاد می‌شد که نمی‌توانست جوابگوی زحمت‌های کشاورزان باشد و در این شرایط گاهی برنج‌های تازه و برنج‌های سال قبل با یک قیمت به فروش می‌رسد که این ماجرا به ضرر کشاورز تمام می‌شود.» او توضیح می‌دهد: «امسال بیش از یک‌میلیون و ٩٠٠هزار تن برنج وارد کشور شده، این در حالی است که قسمتی از برنج‌های برنج‌کاران در انبارها باقی مانده و به‌دلیل آنکه برنج امسال هم روی دستش نماند، مجبور است برنج جدید را بفروشد و در این میان این کشاورز است که ضرر می‌کند.»
خودکفایی برنج
او با تاکید بر اینکه در مورد برنج به‌دلیل محدود بودن‌مان در بحث آب نمی‌توانیم بگوییم خودکفا شده‌ایم، ادامه می‌دهد: «میزان تولید برنج امسال ٢میلیون و ٢٥٠هزار تن است و با فرض بر اینکه اگر مشکل آب نداشته باشیم، سطح زیرکشت را بالا ببریم می‌توانیم آن را به دومیلیون و ٤٥٠هزار تن برسانیم.»
گزارش از [ ملیحه محمودخواه]