با ورود سامانه‌های سرمایشی جدید و کاهش دمای هوا، مصرف گاز در ایران به رکوردی بی‌سابقه رسیده است. این افزایش مصرف باعث افت فشار گاز در برخی استان‌ها شده و نگرانی‌هایی درباره تأمین پایدار گاز در مناطق سردسیر ایجاد کرده است.
مصرف گاز در ایران با کاهش دمای هوا و ورود سامانه‌های سرمایشی جدید به سطح بی‌سابقه‌ای رسید. روز ۱۹ آذر، بخش خانگی، تجاری و صنایع خرد کشور، ۶۰۰ میلیون مترمکعب گاز، معادل ۷۲ درصد کل گاز تزریق‌شده به شبکه سراسری را مصرف کرده‌اند. این روند مصرفی موجب افت فشار گاز در برخی استان‌ها شده است.
فعالیت پالایشگاه‌ها در پاسخ به افزایش مصرف گاز
در حال حاضر تمام پالایشگاه‌های گازی با ظرفیت کامل در حال فرآورش گاز خام دریافتی از بخش بالادستی صنعت نفت هستند و تمام خطوط لوله اصلی و ایستگاه‌های تقویت فشار در مدار تولید قرار دارند. با این حال، افزایش مصرف گاز موجب افت فشار گاز در استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و اردبیل شد. خطر قطع گاز در استان‌های شمالی مانند مازندران، گلستان و خراسان شمالی نیز وجود دارد.
نقش مجتمع گاز پارس جنوبی در تأمین پایدار گاز کشور
به گفته غلامعباس حسینی، مدیرعامل مجتمع گاز پارس جنوبی، پالایشگاه‌های سیزده‌گانه این مجتمع با تمام ظرفیت خود مشغول تولید گاز هستند و روزانه ۵۸۵ میلیون مترمکعب گاز را به شبکه سراسری تزریق می‌کنند. تولید روزانه این پالایشگاه‌ها بیش از ۶۱۳ میلیون مترمکعب است که سهم قابل‌توجهی در تأمین نیاز کشور دارد. همچنین از ابتدای سال جاری تا پایان آذر، ۱۴۳ میلیارد مترمکعب گاز شیرین به شبکه تزریق شده. این اقدامات نقش مهمی در جلوگیری از افت فشار گاز در شبکه ایفا کرده است.
تأثیر کاهش دمای سیستم‌های گرمایشی بر مدیریت مصرف گاز
پاک‌نژاد، وزیر نفت، با تأکید بر اینکه کاهش حداقل ۲ درجه‌ای دمای سیستم‌های گرمایشی می‌تواند به تأمین گاز در سرشاخه‌ها و نقاط انتهایی شبکه کمک کند، گفت: همکاری مردم در این زمینه، نقشی تعیین‌کننده در عبور بدون چالش از زمستان خواهد داشت. کاهش ۲ درجه‌ای دما در بخش خانگی و تجاری، ۵۰ تا ۶۰ میلیون مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز کشور را به‌دنبال دارد. این اقدام می‌تواند از افت فشار گاز در نقاط انتهایی شبکه جلوگیری کند.
تهدید قطع گاز در مناطق سردسیر و اهمیت مدیریت مصرف
افزایش مصرف گاز در روزهای سرد زمستان و تأثیر آن بر افت فشار شبکه گاز، وابستگی شدید شبکه گاز کشور به تولید پایدار از پالایشگاه‌های بزرگی مانند مجتمع پارس جنوبی را نشان می‌دهد. ادامه روند افزایش مصرف می‌تواند به قطع گاز در روستاها و مناطق دورافتاده منجر شود. همچنین، افت فشار گاز در استان‌های سردسیر تهدیدی جدی برای پایداری شبکه گاز است.
راهکارهای صرفه‌جویی و عبور از بحران افت فشار گاز
مدیریت مصرف خانگی و تجاری می‌تواند در گذر از این شرایط مؤثر باشد. صرفه‌جویی در بخش کشاورزی و گلخانه‌ها، از جمله تنظیم مشعل‌ها و پوشش گلخانه‌ها، می‌تواند ۲۵ درصد مصرف گاز را کاهش دهد. همراهی صنایع، کشاورزان و مردم برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد بر شبکه گاز نیز نقش مهمی در کاهش افت فشار گاز خواهد داشت.
همکاری عمومی؛ راه‌حل عبور از بحران گاز در زمستان
با توجه به پیش‌بینی برودت بیشتر هوا در روزهای آتی، احتمال می‌رود مصرف گاز به مرز ۶۵۰ میلیون مترمکعب در روز برسد. این مسئله نیازمند مدیریت دقیق مصرف و همکاری گسترده مردم و صنایع است. تلاش‌های بی‌وقفه پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی و رعایت مدیریت مصرف در بخش‌های خانگی و صنعتی، راهگشای عبور از این شرایط بحرانی است. تنها با هم‌دلی و همکاری عمومی می‌توان از مشکلات ناشی از افت فشار گاز و قطع گاز جلوگیری کرد و زمستانی گرم و پایدار را برای هم‌وطنان رقم زد.