رمزگشایی از یک کتبیه خطی ایرانی ۴۴۰۰ ساله
باستانشناس فرانسوی ایران را از اولین مخترعان خط معرفی کرد
باستانشناس فرانسوی، فرانسوا دوسه François Dosset، با رمزگشایی نخستین خط عیلامی که قدمتی بیش از چهار هزار سال دارد، ایرانیان را نخستین مخترعان خط در کنار تمدن بینالنهرین اعلام کرد.
شهروندآنلاین: پس از 10 سال تلاش و پژوهش مستمر، باستانشناس فرانسوی موفق شد خط عیلامی افقی را که ٤٤٠٠ سال پیش به عنوان شیوه نگارش در ایران به کار میرفت، رمزگشایی و آن را در کنار دو شیوه نگارش تاکنون شناختهشده یعنی خط میخی در بینالنهرین و هیروگلیف در مصر باستان به عنوان نخستین اختراع خط معرفی کند.
فرانسوا دوسه گفته است که خط عیلامی افقی اولین بار سال ١٩٠١ در بازماندههای شوش در ایران کشف شد، اما به مدت ١٢٠سال ناشناخته ماند و تا پیش از او هیچ کس کلید رمز این خط ٤٤٠٠ ساله را نیافته بود. فرانسوا دوسه سپس گفته است: «تاکنون تصور میشد که قدیمیترین نمونههای شناختهشده خط به عصر بُرنز، یعنی به ٣٣٠٠ سال پیش از میلاد مسیح، در بینالنهرین (عراق کنونی) تعلق داشتهاند. اما رمزگشایی خط عیلامی افقی نشان میدهد که دستکم ٢٣٠٠ سال پیش از میلاد مسیح یک شیوه نگارش موازی در ایران وجود داشته که قدیمیترین نمونه آن به ٣٣٠٠ سال پیش از میلاد مسیح یعنی همزمان با خط میخی در بینالنهرین متعلق بوده است.»
باستانشناس فرانسوی سپس افزوده است: «امروز میتوانم بگویم که خط ابتدا در بینالنهرین کشف نشد که از آنجا به ایران آمده باشد. خط میخی در بینالنهرین و خط عیلامی ایرانی معاصر یکدیگر بودهاند. بنابراین، خط میخی در بینالنهرین، خط مادر نبوده که خط عیلامی فرزند آن بوده باشد، هر دو خط همزمان متولد شدند.»
باستانشناس فرانسوی نخستین مرحله از کشفیات خود را در سال ٢٠١٨ منتشر کرد. نتیجه کامل کشفیات او در سال ٢٠٢١ منتشر خواهد شد. متنی که فرانسوا دوسه رمزگشایی کرده، حکاکی است روی دو گلدان نقرهای معابد باستانی ایرانی که سال ١٩٦٠ در مرودشت کشف شده است. او گفته است که کشف او نتایج مهمی در دستکم سه حوزه خواهد داشت: «نخست در حوزه تاریخ ایران و سپس در حوزه توسعه نگارش و خط در ایران به طور خاص و در کل خاورمیانه به طور عام و بالاخره در حوزه تحول خود خط عیلامی.»
ماسیمو ویداله، مورخ ایتالیایی در دانشگاه پادووا با اشاره به کشف فرانسوا دوسه گفته است که با موفقیت باستانشناس فرانسوی، «فرانسه بار دیگر برتری خود را در رمزگشایی خطوط و شیوههای نگارش باستانی حفظ کرد.»