به نظر میرسد عصر حاضر عصر به قدرت رسیدن سیاستمداران راستگرای افراطی در کشورهای مختلف است؛ سیاستمدارانی که به وضوح قوانین حاکم بر کشورهایشان را برنمیتابند و هر از چندگاهی با اظهارات جنجالی و خلاف عرف خود نظم جامعه بینالملل را به چالش میکشند و به خطر میاندازند. نمونه واضح این مدعا را میتوان در آمریکا و با روی کار آمدن دونالد ترامپ مشاهده کرد، اما این اتفاق فقط در آمریکا رخ نداده است. در آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی نیز میتوان مثالهایی از این مدعا را مشاهده کرد؛ برای مثال در برزیل، فیلیپین و حتی در انگلیس رهبرانی بر سر کار آمدهاند که نگاهی به سابقهشان نشان میدهد آنها از عرف معمول جوامعشان فاصله بسیار دارند.
در برزیل جار بولسونارو سیاستمدار راستگرای افراطی به قدرت رسیده است. بولسونارو، کاندیدای جنجالی و راستگرای افراطی ریاستجمهوری برزیل که یک کهنهسرباز نیز هست، در دور دوم انتخابات کشورش توانست به راحتی رقیب چپگرای خود را شکست دهد و بهعنوان رئیسجمهوری جدید یکی از کشورهای بزرگ و صنعتی جهان انتخاب شود. او توانست از نارضایتی گسترده اقتصادی مردم کشورش نهایت استفاده را ببرد، اما اظهارات جنجالی او در مورد زنان، همجنسگرایان و سیاهپوستان بسیاری از مردم برزیل را از او ناامید کرد.
او گفت که با دادن آزادیهای بیشتر به افراد پلیس برای شلیککردن به خلافکاران، شهرهای برزیل را از جرم و جنایت پاک خواهد کرد. بازنده رقابت نیز اعلام کرد که از نتایج انتخابات ناامید شده اما از طرفدارانش درخواست مقاومت میکند. بسیاری از برزیلیها از این بیم دارند که بولسونارو که آشکارا از دیکتاتوری نظامی سالهای ۱۹۶۴-۱۹۸۵ حاکم بر این کشور و شکنجه چپگراها تمجید میکند، حقوق بشر و آزادیهای فردی را در این کشور تهدید کند و از آزادیهای مدنی و آزادی بیان در این کشور دموکراتیک بکاهد. او همچنین قصد دارد خرید اسلحه برای برزیلیها بهمنظور مبارزه با جرم و جنایت را بیش از پیش تسهیل کند.
در فیلیپین رودریگو دوترته به قدرت رسید. او توانسته شبکه سیاسی قدرتمندی را تشکیل دهد، بهطوری که پس از کنارهگیری از سمت شهرداری داوائو سیتی، دخترش را به جای خود نشانده و به پسرش هم مقام معاونت شهردار را داده است. او به استفاده از بعضی واژههای مستهجن در ملأ عام مشهور است. استفاده از همین الفاظ مستهجن باعث شده که او برای بسیاری از مردم عادی جاذبه داشته باشد.
سادهزیستی و اعتراف او به داشتن روابط غیر اخلاقی و توهین به پاپ (در یک کشور کاتولیکمذهب) عملا بر این جاذبه افزوده و از او شخصیتی «خاکی» ساخته است. همسر دوترته 16 سال پیش درگذشت و او با شریک زندگی فعلی خود رسما ازدواج نکرده است. دوترته از ارتباط نزدیک خود با خانواده فردیناند مارکوس، دیکتاتور پیشین فیلیپین (۱۹۶۵ تا ۱۹۸۶) خبر داده است. او گفته است که سرانجام اجازه خواهد داد جسد فردیناند مارکوس به فیلیپین منتقل و در گورستان ملی قهرمانان در مانیل، پایتخت، به خاک سپرده شود.
از زمان آغاز ریاستجمهوری او، هفتهزار فروشنده و مصرفکننده مواد مخدر گاه به شکلی مرموز کشته شدهاند. نزدیک به هفتصدهزار نفر هم خود را به ماموران دولتی تسلیم کردهاند. او گفته که شخصا مجرمان مواد مخدر را در شهر داوائو کشته است. در میانه این جنگ خونبار بیگناهان بسیاری کشته شدهاند. شیوه برخورد دولت دوترته با معتادان و تبهکاران با استقبال بسیاری از مردم فیلیپین مواجه شده که از گسترش اعتیاد و رواج جرم و جنایت در کشورشان گله دارند؛ اما همزمان، انتقادات شدیدی را در داخل و خارج از کشور به همراه داشته است. منتقدان میگویند که این شیوه برخورد باعث نهادینهشدن خشونت در جامعه و تضعیف امنیت اجتماعی میشود و مفاسد بیشتری را در پی خواهد آورد. رودریگو دوترته این منتقدان را «گروهی بیشعور از نابترین نوع آن» توصیف کرده است. این خشونتها باعث انتقاد پاپ، رهبر کلیسای واتیکان، شده است.
در انگلیس نیز بوریس جانسون سکان قدرت را در دست گرفته است. او از موافقان اصلی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بوده است و حالا هم که نخستوزیر شده با پافشاری افراطی بر این امر انگلیس را با بحران سیاست داخلی مواجه کرده است. در حالی که جانسون در سراسر جهان به خاطر دفاعش از طرح خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شناخته میشود، او همیشه قهرمان سیاست ملیگرایی در کشورش نبوده است. او قبل از پیوستن به کمپین برگزیت، همواره مدافع حفظ ارتباط نزدیک با اتحادیه اروپا برای کشورش بود.
قبل از شروع کمپین رفراندوم خروج از اتحادیه اروپا، جانسون در مصاحبهای با بیبیسی گفته بود: «من به ماندن در یک بازار مشترک رأی خواهم داد. من طرفدار یک بازار یگانه هستم. من میخواهم که ما بتوانیم آزادانه با دوستان و شرکای اروپاییمان تجارت کنیم.» از آن زمان تاکنون بوریس جانسون تغییرات بسیاری داشته و به عقایدی سخت و افراطی در این زمینه دست یافته است؛ بهنحوی که اعلام کرده تا ۳۱ اکتبر، با یا بدون توافق، بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج خواهد کرد. با وجود این، بسیاری از سیاستمداران محافظهکار موافق اتحادیه اروپا که در کمپین نخستوزیری به او کمک کردهاند، متقاعد شدهاند اکنون که او توانسته مقام نخستوزیری و حمایت اعضای حزب را به دست آورد، به سمت یک سیاست متعادل در قبال برگزیت بازخواهدگشت.
بوریس جانسون
بز و اهانت به رجب طیب اردوغان
اصل اول در روابط دیپلماتیک این است که به یک سیاستمدار توهین نکنید. این همان اصلی است که بوریس جانسون سال ۲۰۱۶ هنگام بردن جایزه یکهزار دلاری مسابقه شعر هجو، آن را رعایت نکرد. بوریس جانسون زمان سرودن این شعر وزیر امور خارجه نبود. او در این شعر پنجبیتی در وصف اردوغان او را جوانی از آنکارا معرفی کرد که با بزی رابطه جنسی دارد.
هیلاری کلینتون، پرستار سادیست
سال 2007 بوریس جانسون در سخنانی درباره هیلاری کلینتون که مشغول مبارزه انتخاباتی برای ریاستجمهوری آمریکا بود، گفت: «او موهای رنگکرده بلوند، لبهای غنچهکرده و چشمهای آبی با نگاه خیره سرد دارد، مثل یک پرستار سادیست بیمارستان روانی.»
پینگپنگ را ما ابداع کردیم
جانسون حتی چینیها را نیز بینصیب نگذاشت و زمانی که بازیهای المپیک در پکن پایان یافت و چینیها در رشته تنیس روی میز قهرمان شدند، جانسون گفت: «البته ما این بازی را ابداع کردیم. این ورزش قرن ۱۹ روی یک میز نهارخوری در انگلستان ابداع شد.»
باراک اوباما یک آمریکایی خالص نیست
هنگام کمپین حامیان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، بوریس جانسون از اینکه باراک اوباما گفته بود به عقیده او بریتانیا باید در اتحادیه اروپا باقی بماند عصبانی بود. واکنش او این بود که گفت باراک اوباما «نیمهکنیایی» است و اجدادش بریتانیا را دوست نداشتند. به دلیل این اظهارات، بوریس جانسون متهم به نژادپرستی شد.
پیکانینیها و هندوانه
پس از مقالهای که بوریس جانسون سال ۲۰۰۲ در روزنامه تلگراف نوشت، اتهامات بیشتری در ارتباط با نژادپرستی به او وارد شد. جانسون نوشته بود ملکه بریتانیا باید به سفر به کشورهای مشترکالمنافع علاقه داشته باشد، چون «مورد استقبال پیکانینیهایی (بچههای سیاهپوستی) که پرچم تکان داده و ابراز احساسات میکنند» قرار میگیرد. بوریس جانسون همچنین نوشته بود تونی بلر (نخستوزیر سابق) در کنگو با لبخندهای هندوانهای (اصطلاح نژادپرستانه در اشاره به لبخند سیاهپوستان) مواجه خواهد شد. هر دو مورد، توهین به سیاهپوستان بود و او ناچار به عذرخواهی شد.
هیتلر
در جریان کمپین برای خروج از اتحادیه اروپا، بوریس جانسون گفت برای ایجاد یک اروپای متحد به شکل امپراتوری روم تلاش میشود. او گفت: «ناپلئون، هیتلر و بسیاری سعی کردند این کار را بکنند، ولی این تلاش به فاجعه ختم شد.»
توهین به زنان محجبه
وزیر خارجه سابق و نخستوزیر فعلی بریتانیا که به ارتکاب اشتباهات فاحش و ایراد سخنان تحریکآمیز شهرت دارد، در گفتوگو با روزنامه دیلی تلگراف ضمن درخواست برای ممنوعیت استفاده از برقع در مکانهای عمومی، این پوشش را مسخره و عجیب توصیف کرده بود.
رودریگو دوترته
سخنان تهدیدآمیز درباره تروریستهای ابوسیاف
دوترته در سخنانی درباره تروریستهای ابوسیاف: «اگر بخواهید جگر آنها را خواهم خورد، به من نمک و سرکه بدهید، آن را مقابل شما خواهم خورد!»
اعتراف درباره تعرض جنسیاش به یک خدمتکار
«رودریگو دوترته»، رئیسجمهوری فیلیپین در یک سخنرانی در شهر «کوتاباتو» مقابل مردم اعتراف کرد که در دوران نوجوانیاش خدمتکار خانوادگیشان را مورد آزار جنسی قرار داده است. وی حتی درباره این اقدام ناپسند خود جزییاتی را برای جمعیت ارایه کرد و گفت که درباره این کارش در حضور یک کشیش هم اعتراف کرده است. دوترته در این سخنرانی گفت: «کشیش مرا دلداری داد و گفت که این اتفاق برای هر کسی ممکن است در دوره نوجوانی بیفتد.»
فحاشی دوترته به سفیر آمریکا در مانیل
دوترته در جریان سخنرانی برای گروهی از سربازان ارتش فیلیپین در شهر سیبو در ابتدا درباره جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «من با او خوب هستم و مشکلی ندارم.» با این حال، وی در ادامه سخنرانی خود فیلیپ گلد برگ، سفیر آمریکا در کشورش را هدف حمله قرار داد و گفت: «من با سفیر کشور آنها که یک همجنسباز و حرامزاده است، مشاجره داشتم. او واقعا اعصاب من را بههم میریزد. دوترته همچنین گلد برگ را متهم کرد به اینکه در انتخابات فیلیپین مداخله و هر جا که بتواند درباره آن اظهارنظر میکند.»
پشیمانی رئیسجمهوری فیلیپین از «حرامزاده» خواندن اوباما
دوترته زمانی درباره باراک اوباما، رئیسجمهوری سابق آمریکا گفته بود: «او فکر میکند کیست؟ من عروسک آمریکا نیستم. من رئیسجمهوری کشوری مستقلم و فقط در مقابل مردم فیلیپین پاسخگو هستم…حرامزاده! من تو را به فحش خواهم بست.» سخنان رودریگو دوترته، رئیسجمهوری فیلیپین خطاب به باراک اوباما بود و در انتقاد از وی که گفته در دیدار دوجانبه در لائوس مسأله کشتارهای فراقانونی در فیلیپین در ارتباط با عملیات مبارزه با موادمخدر را با آقای دوترته مطرح خواهد کرد. اما ساعاتی بعد مارتین آندانار، دبیر ارتباطات دفتر ریاستجمهوری فیلیپین با بیان اینکه پوشش خبری و گزارشهای رسانهها درباره این موارد کشتار و «درس و پنددهی اوباما» باعث اظهارنظرهای تند دوترته شده است، گفت: «دوترته از اینکه اظهاراتش در رسانهها جنجالهای زیادی آفریده، پشیمان است.»
فراخوان شلیک به رشوهبگیرها
دوترته طی فراخوانی از شهروندان فیلیپینی خواسته اگر جایی مشاهده کردند که مقامات و مسئولان از آنها درخواست رشوه میکنند، میتوانند به آنها شلیک کنند. با این حال، رئیسجمهوری فیلیپین از مردم خواسته تیراندازی به مسئولان رشوهبگیر به گونهای نباشد که آنها را به «جهان دیگر» بفرستد. دوترته گفته است: «اگر مالیات، عوارض، هزینه ترخیص در گمرک و مانند اینها پرداخت کردهاید، ولی باز این احمقها از شما رشوه میخواهند، زیر گوش آنها بخوابانید. اما اگر سلاح با خود داشتید، میتوانید همان لحظه به آنها شلیک کنید. ولی آنها را نکشید؛ چراکه احتمال دارد به دلیل قتل، مشمول عفو و کاهش مجازات نشوید.»
قبلا همجنسگرا بودم
رئیسجمهوری فیلیپین یکبار در برابر مردم توکیو صحبت کرد و به آنها گفت: «در گذشتههای دور همجنسگرا بود، اما پس از ازدواج با الیزابت زیمرمان، نخستین همسرش از این انحراف بهبودی یافت. دوترته و زیمرمان پس از 30سال زندگی مشترک سال 2000 از هم جدا شدند.
اظهارات جنجالی درباره ایسلند
پس از آنکه کشورهای عضو سازمان ملل به انجام تحقیقی درباره جنگ علیه موادمخدر در فیلیپین رأی دادند، «رودریگو دوترته» رئیسجمهوری این کشور در اعتراض به هدایت تصویب این لایحه توسط ایسلند، اعتراضاتی جنجالی را عنوان کرد. بر این اساس، دوترته طی اظهاراتی عجیب گفت: «مشکل ایسلند چیست؟ فقط یخ. مشکل شما این است. شما بیش از حد یخ دارید و فرق روز و شب در کشورتان معلوم نیست. برای همین میتوانید بفهمید چرا هیچ جرمی و هیچ پلیسی در آنجا نیست و آنها فقط میروند و یخ میخورند.»
جار بولسونارو
تمجید از یک شکنجهگر
سال ۲۰۱۶ و در جریان دادگاه رسیدگی به جرایم دیلما روسف، رئیسجمهوری سابق برزیل که در دوران دیکتاتوری نظامی دهه۱۹۷۰ توسط دولت نظامی وقت شکنجه و زندانی شده بود، بولسونارو از ژنرالی که خانم روسف را شکنجه و زندانی کرده بود، تمجید کرد.
تهدید به تجاوز
در سال ۲۰۰۳، بولسونارو یکی از زنان عضو کنگره کشور را هلداده و به او گفت: «من هیچگاه به تو تجاوز نخواهم کرد، زیرا لیاقت آن را نداری.» او این صحبتها را سال ۲۰۱۴ در کنگره تکرار کرد.
پشیمانی از نکشتن چپگراها
در یک برنامه رادیویی در سال ۲۰۱۶، بولسونارو گفت که اشتباه دیکتاتوری نظامی گذشته برزیل «شکنجهکردن و نکشتن» چپگراها بوده است. کمیسیون حقیقتیاب ملی برزیل در بررسیهای خود به این نتیجه رسید که در آن دوران بیش از ۴۴۰ نفر بین سالهای ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵ کشته شدهاند که از آن میان، هیچ ردی از ۲۱۰ نفر از آنان وجود ندارد.
پشیمانی از دختردار شدن
در مراسمی در شهر ریو دوژانیرو در سال گذشته گفته بود که او یک دختر دارد و به دنیا آمدن یک دختر پس از چهار پسر برایش یک «ضعف» محسوب میشود.
اظهارات نژادپرستانه
سال گذشته نیز زمانی که بولسونارو در مورد نوادگان سیاهپوستان برده فراری که توسط دولت حمایت میشوند، صحبت میکرد، این هزینه را تلفکردن پول عنوان کرد و چنین گفت: «آنها هیچ کاری نمیکنند! فکر میکنم که حتی برای بچهزایی نیز به درد نمیخورند.»
کمتر دستشویی بروید
بولسونارو، اخیرا طرحی جدید برای حفظ محیطزیست ارایه کرده است. براساس طرح او مردم باید کمتر بخورند تا کمتر دستشویی بروند. بولسونارو گفته چه اشکالی دارد اگر مردم یک روز در میان دستشویی بروند. این سخنان بولسونارو دو هفته بعد از انتقادات مطرحشده علیه او درباره نابودی جنگلهای آمازون ایراد شده است.
دولت بولسونارو همواره به بیتوجهی به محیطزیست برزیل متهم بوده است. در زمان ریاستجمهوری او روند تخریب جنگلهای آمازون سرعتی فزاینده داشته است. البته طرحی که او اخیرا برای کمتر دستشویی رفتن ارایه کرده، توسط محافل پزشکی رد نمیشود. محافل پزشکی اعلام کردهاند تعداد قضای حاجت در طول شبانهروز برای افراد متفاوت است. برخی باید سه بار در روز قضای حاجت کنند و برخی نیز میتوانند یک روز در میان به دستشویی بروند.