پزشکانی که مسخره می‌شوند و بیمارانی که انگ می‌خورند
گزارش صلیب‌سرخ جهانی از موارد خشونت‌آمیز علیه کارکنان بهداشت و درمان در دوران کووید-١٩
کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ از دولت‌ها و جوامع می‌خواهد به اطلاعات نادرستی که باعث تحریک روانی و بروز این حوادث می‌شود رسیدگی و اطمینان پیدا کنند که تمامی کارشناسان مراقبت‌های درمانی اعم از پزشکان، پرستاران و پرسنل مراکز درمانی در محیط کاری امنی فعالیت می‌کنند
[راضیه زرگری] کادر درمان بدون‌شک قهرمانان اصلی مبارزه با ویروس کرونا هستند. پزشکان، پرستاران و همه کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در ٦ماه گذشته با تمام وجود در عرصه خدمت فداکارانه ایستاده‌اند و با وجود کمبودها و نبود امکانات حفاظتی در خط نخست مبارزه با بیماری کشنده بوده‌اند تا به مردم کمک کنند. در این میان شمار بسیاری از آنها که شرافتمندانه در مسیر بشردوستی قدم برداشتند، خودشان بر اثر ابتلا به ویروس از
دنیا رفتند.
همه جوامع امروز با گذشت ماه‌ها از همه‌گیری کووید-١٩ خودشان را مدیون کادر درمان می‌دانند؛ انسان‌هایی که با وجود خطر ابتلا و دیگر مخاطرات جدی مثل رفتارهای خشونت‌آمیز از طرف بیماران و همراهان آنها، همچنان ثابت قدم ایستاده‌اند. تحقیق کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ، متأسفانه نشان می‌دهد که خشونت علیه کادر درمان معضلی جدی است که شاید آن‌طور که باید به آن توجه نمیشود. صلیب‌سرخ جهانی از آغاز شیوع کرونا در جهان، ٦٠٠ مورد خشونت علیه کادر درمانی در ٤٠ کشور را گردآوری کرده و در عین حال عنوان می‌کند رویدادهای خشونت‌آمیز علیه کادر درمان غیرقابل پیشگیری نیست؛ ولی اقدامات قاطع در این باره می‌تواند خطر حمله به کادر درمان، بیماران و مراکز درمانی را کاهش دهد.
٦١١ مورد خشونت‌آمیز، آزار و اذیت و انگ انگاری از اول فوریه تا سی‌ویکم جولای٢٠٢٠ اتفاق افتاده است. این آمار براساس اطلاعات دست اول جمع‌آوری شده از سازمان‌های دیگری که رویدادهای پیرامون مراقبت‌های درمانی را پایش می‌کنند و همچنین ردیابی گزارش‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی در ٤٠کشور در آفریقا، قاره آمریکا، آسیا و مناطق خاورمیانه به دست آمده است. به گزارش کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از ژنو، بیش از ٦٠٠ حادثه خشونت‌آمیز، آزار و اذیت یا انگ بدنامی زدن علیه کارکنان مراقبت درمانی، بیماران و زیرساخت درمانی درباره موارد کووید- ١٩ را کمیته بین‌المللی صلیب سرخ طی ٦ماه نخست همه‌گیری به ثبت رسانده است. از ٦١١ مورد در بیش از ٤٠کشور، بیش از ٢٠درصد شامل ضرب و شتم فیزیکی، ١٥درصد اتفاق‌های ناشی از ترس به‌واسطه تبعیض و ١٥درصد آزار و اذیت یا تهدید کلامی بوده‌اند. از آنجا که این آمار تنها برگرفته از رویدادهای رسمی و ثبت شده است، این نگرانی جدی وجود دارد که به احتمال زیاد آمار واقعی بسیار بیشتر باشد.
از تمسخر تا خشونت فیزیکی علیه کادر درمان و سیستم پزشکی
ماسیج پولکووسکی، رئیس طرح مراقبت درمانی در معرض خطرکمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ می‌گوید: «این بحران، کارکنان مراقبت درمانی را درمسیرآسیب قرار داده است، آن هم در زمانی که بیشترین نیاز به آنها وجود دارد. بسیاری از آنان مورد تمسخر، آزار و خشونت فیزیکی قرارگرفته‌اند. این فضای رعب و وحشت که معمولا با نبود تجهیزات حفاظت شخصی کافی نیز همراه است، استرس قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی آنها و خانواده‌هایشان وارد می‌کند. این حملات هنگامی که سیستم‌های بهداشتی تحت فشار هستند، تأثیر مخربی بردسترسی و ارایه مراقبت درمانی دارد.» این پژوهش نشان می‌دهد مردم زمانی این رویدادهای خشونت‌آمیز را مرتکب می‌شوند که ترس از شیوع کووید- ١٩ نقش مهمی در روان جامعه داشته است. هنگامی که بیماران یا بستگان آنها پشت این اقدامات باشند، تألم مربوط به مرگ یکی از اقوام یا ترس از مرگ آنها مهم‌ترین انگیزه این افراد است. به علاوه نداشتن امکان برگزاری مراسمی مانند تدفین و سوگواری به دلیل محدودیت‌های کووید-١٩ نیز بعضی از بستگان را ترغیب به ارتکاب اقدامات خشن علیه کارکنان و امکانات درمانی می‌کند.
پرتاب سنگ و آجر به خانه پزشک مبتلا به کرونا
بعضی از نمونه‌هایی که در ماه‌های آوریل و می در کشورهای مختلف اتفاق افتاده و گزارش کمیته بین المللی صلیب‌سرخ را مرور می‌کنیم؛در افغانستان، مهم‌ترین مرکز ایزولاسیون کووید-١٩ به دلیل درگیری فیزیکی میان بستگان یک بیمار که فوت کرده بود و پرسنل درمانی برای نصف روز بسته شد. در بنگلادش، بعد از آنکه تست کووید-١٩ یک پزشک مثبت شد به طرف خانه او آجر پرتاب کردند تا او و خانواده‌اش را مجبور به ترک محل کنند.
در جمهوری آفریقای مرکزی، بستگان یک شخص فوت شده کارکنان درمانی را مورد ضرب و شتم فیزیکی قرار دادند چرا که از تحویل ندادن جسد به دلیل محدودیت‌های کووید-١٩ به ستوه آمده بودند. در کلمبیا، ساکنان مانع از ورود آمبولانس برای رسیدگی موارد کووید-١٩ به شهرشان شدند و جداول درمانی محرمانه و اسامی کارکنان و بیماران را چک کردند. در پاکستان، پزشکان در یک بیمارستان پس از آنکه یک بیمار به‌علت کووید-١٩ فوت کرد، به صورت کلامی و فیزیکی مورد حمله قرار گرفتند. بستگان او وارد منطقه پر خطر شدند درحالی‌که فریاد می‌زدند ویروس کرونا دروغ است. در فیلیپین هم یک کارمند درمانی و پسرانش پس از آنکه مورد اذیت و آزار قرار گرفتند و برق خانه‌شان را همسایه‌ها قطع کردند، مجبور به ترک خانه شدند.
در میان حوادثی که اتفاق افتاده در ٦٧درصد موارد پرسنل درمانی، در ٢٢,٥درصد بیماران و مبتلایان و در ٥درصد موارد هم آوارگان داخلی و پناهندگان مورد هدف قرار گرفته‌اند. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ از دولت‌ها و جوامع می‌خواهد به اطلاعات نادرستی که باعث تحریک روانی و بروز این حوادث می‌شود رسیدگی و اطمینان پیدا کنند که تمامی کارشناسان مراقبت‌های درمانی اعم از پزشکان و پرستاران و پرسنل مراکز درمانی در محیط کاری امنی فعالیت می‌کنند. حوادث خشونت آمیز علیه کادر درمانی غیرقابل پیشگیری نیست. با این حال اقدامات قاطع در این باره می‌تواند خطر حمله به کادر درمان، بیماران و مراکز درمانی را کاهش دهد.
دکتر اسپرانزا مارتینز، رئیس بخش بهداشت کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ می‌گوید: «ترس از انتقال بیماری و نداشتن دانش اولیه درباره کووید-١٩ اغلب دلایل اقدامات خشن علیه پرسنل درمانی و بیماران است. برای حفاظت از کارکنان درمانی، مراکز درمانی و همین‌طور بیماران از خشونت‌های احتمالی، مهم‌ترین راه آگاه‌سازی عموم مردم نسبت به این ویروس است؛ باید منشأ، حالت‌های انتقال و پیشگیری از کووید-١٩ به درستی بین جوامع ارایه شود. نباید به کارکنان مراقبت درمانی، بیماران یا گروه‌های خاص برای وجود یا پخش ویروس انگ زده شود. اگر قرار باشد از این همه‌گیری عبور کنیم، نیاز داریم حس جمعی نوع‌دوستی را تقویت کنیم.»