سلام خانه‌های نو به چاه‌سالم
داوطلبان هلال احمر برای ساکنان یکی از روستاهای نهبندان سقفی تازه می‌سازند
روستای چاه‌سالم زمانی برای خودش برو و بیایی داشت. بیابان‌های خالی از علف و سبزه‌اش، قبل از رسیدن خشکسالی بیست ساله، جای جولان دام‌ها بود و روییدن گندم و محصولات کشاورزی. حالا روی زمین‌های تفتیده از آفتاب نهبندان و دیگر مناطق خراسان جنوبی جز خاک خشک و ترک‌خورده نیست.
روستاها خالی از جمعیت شده و جمعیت کوچ‌نشین این منطقه راه هر منطقه ییلاق و قشلاقی را که در پیش می‌گیرد، جز به بیابان بی‌آب و علف نمی‌رسد. روستای چاه‌سالم این روزها تنها 4 خانوار جمعیت دارد. خانه‌‌ای در روستا در کار نیست و اهالی سرپناه خود را با کندن گودالی در دل زمین و پوشاندن سقف و دیواره‌ها با کاهگل و چوب و برگ درختان ساخته‌اند.
روستای چاه‌سالم بعد از سال‌ها سکونت کوچ‌نشینان در آن به کمک داوطلبان و خیران دارای خانه می‌شود.
خانه گودال کوچکی است که در زمین کنده شده و دیوارهای گلی اطرافش را پوشانده است؛ سازه‌ای بی‌در، بی‌نور و بی‌پنجره. پارچه پوسیده و رنگ‌پریده‌ای جلوی ورودی گودال نقش در را برای این خانه ایفا می‌کند و اندک وسایل خانه دور تا دور دیواره گودال چیده شده است. 4 خانوار جمعیت این روستای ده نفره را می‌سازد.
محمد محمودی، معاون شعبه جمعیت هلال احمر نهبندان می‌گوید: «یک سال پیش بود که در گشتزنی‌های منطقه‌ای به روستای چاه‌سالم برخورد کردیم؛ روستایی در منطقه صعب‌العبور نهبندان که جمعیت کمی دارد و عشایر ساکن در آن سال‌هاست به دلیل خشکسالی‌های پی در پی با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.»
شغل اصلی مردم این منطقه دامداری بود اما با کم‌شدن بارندگی و خشک‌شدن مراتع، دام‌های لاغر و بی‌جان‌شان هیچ ثمری برای اهالی ندارند: «تلف‌شدن دام‌های این عشایر ضربه سنگینی به معیشت آنها وارد کرده است.
از طرفی امسال بارندگی‌های بسیار کمی در منطقه داشتیم و به همین دلیل دام‌ها در وضعیت خوبی قرار ندارند. در شرایطی به این منطقه رسیدیم که مردم حتی سرپناه سالم و محکمی بالای سر خود نداشتند.»
خیریه‌هایی که برای اشتغال قدم برمی‌دارند
30 نفر از اعضای هلال احمر کار داوطلبانه در چاه‌سالم را آغاز کرده‌اند و به زودی ساخت خانه‌ها را به پایان می‌رسانند. مصالح و لوازم مورد نیاز را به این روستا آورده‌اند و تمام تلاش‌شان را برای آماده‌شدن هر چه سریع‌تر خانه‌ها به کار می‌گیرند.
محمودی می‌گوید: «مشکلات مردم این روستا تنها با ساخت خانه برطرف نمی‌شود. اشتغال یکی از مهم‌ترین نیازهای این مردم است. یکی از خیریه‌هایی که در این منطقه فعالیت می‌کند برای ایجاد چرخه اشتغال در این روستای کوچک به ما قول همکاری داده است.
قرار است بعد از آموزش‌های لازم، مواد اولیه تولید صنایع دستی را در اختیار این خانواده‌ها قرار دهند و بعد از آماده‌شدن این کارها، خرید تضمینی هم داشته باشند.» نهبندان بیش از 300 روستا و بخش دارد و بیش از 100 روستای این منطقه وضع و حالی شبیه به همین چاه سالم دارند؛
روستاهای کم‌آب و درگیر خشکسالی که تنها محل درآمد مردم این منطقه یعنی دامداری در آن امکان‌پذیر نیست.
خبری از امکانات نیست
تلاش برای کمک به معیشت مردم روستای چاه سالم نهبندان از همان سال آغاز شد. توزیع بسته‌های معیشتی و بهداشتی مهم‌ترین قدم‌ها بود. حالا مدتی است که داوطلبان و جوانان هلال احمر به کمک خیران در حال ساخت سرپناه برای اهالی این روستا هستند .
حسین رضایی، رئیس جمعیت هلال احمر شعبه نهبندان می‌گوید: «گر چه ساخت خانه و سرپناه برای مردم مناطق محروم از وظایف هلال احمر نیست ولی ما با دیدن شرایط زندگی مردم این منطقه نتوانستیم به راحتی از کنار آن بگذریم.
قبلا با خیریه علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) آشنایی داشتیم و از آنها برای تأمین هزینه ساخت این سرپناه‌ها کمک گرفتیم. اعضای داوطلب و جوانان و امدادگران هم پای کار بودند تا به عنوان نیروی انسانی به ما در ساخت این سرپناه‌ها کمک کنند.»
پی‌ریزی و چیدن دیوارهای این خانه‌ها انجام شده و اعضای هلال احمر نهبندان این روزها درگیر چیدن سقف خانه‌ها هستند. رضایی می‌گوید: «وضع زندگی و معیشت مردم این روستا بسیار وخیم است. ایجاد سرپناه تنها یکی از مشکلات این مردم را برطرف می‌کند.
چاه روستا خشک شده و خبری از امکانات بهداشتی و درمانی و تحصیلی در این روستا نیست.» نهبندان بعد از طبس دومین شهرستان کشور از نظر پراکندگی روستاها را به خود اختصاص داده است. با این حال روستاهای زیادی در این منطقه وضعیت مشابهی با این روستای کوچک کم‌جمعیت دارند.
وضع زندگی و معیشت مردم این روستا بسیار وخیم است. ایجاد سرپناه تنها یکی از مشکلات این مردم را برطرف می‌کند. چاه روستا خشک شده و خبری از امکانات بهداشتی و درمانی و تحصیلی در این روستا نیست
رئیس شعبه هلال احمر نهبندان می‌گوید: «مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی برای تأمین وسایل زندگی خانواده‌های این روستا قول همراهی و همکاری داده و قرار است بعد از ساخت و تکمیل خانه‌ها، آنها را به وسایل زندگی مجهز کنیم.
درواقع مردم این منطقه علاوه بر نداشتن سرپناه، هیچ وسیله‌ای هم برای زندگی در خانه خود ندارند و همه دارایی آنها به تعدادی لباس کهنه خلاصه می‌شود و گاز پیک‌نیک کوچکی برای پخت غذا.»
خیران پای کار بیایند
پنل خورشیدی‌ای که برای تأمین برق روستای چاه‌سالم راه‌اندازی شده، تنها لامپ کوچکی را در خانه‌های این اهالی روشن نگه می‌دارد؛ اینجا خبری از تلویزیون و رادیو و یخچال و چیزهای دیگر نیست. چاه آب خشکیده و تانکر آبی که هلال احمر در منطقه نصب کرده است، تنها آب آشامیدنی روستا را تأمین می‌کند.
علیجان بنیامینی، مربی امدادونجاتی که داوطلبانه در این روستا آجر روی آجر می‌گذارد، می‌گوید: «این روستا مردم قدردان و شکرگزاری دارد. این روزها که برای ساخت خانه به چاه‌سالم می‌آییم حواس‌شان به ما هست و برای ما نان تازه می‌پزند و هر روز دعای‌مان می‌کنند.
مردم این روستا برای داشتن زندگی بهتر به حمایت‌ها و کمک‌های مستمر نیاز دارند تا توانمند شوند و شرایط زندگی برایشان عادی شود.»
او از نبود علوفه و مرتع مناسب برای دام‌ها می‌گوید که اقتصاد روستا را بیش از هر چیز دیگری تحت تأثیر خود قرار داده است: «خشکسالی باعث از بین رفتن مراتع شده است. دام‌ها علوفه‌ای ندارند تا رشد مناسبی داشته باشند.
بزغاله‌هایی که سال گذشته هنگام بارندگی‌ها هر رأس آن یکی، دو میلیون تومان ارزش داشت امروز حتی 200 هزار تومان هم خریدار ندارد و تمام اقتصاد اهالی این منطقه به دامداری وابسته است.» آجر روی آجر خانه‌های این روستای کوچک می‌نشیند و داوطلبان امیدوارند به زودی خیران بیشتری پای کار بیایند تا باری از مشکلات روستا برداشته شود.