صدای پای آب در سرزمین تشنه

راه‌حلی تخصصی

صدایش با هوهوی باد درهم می‌آمیزد. برای فرار از گرمای 45 درجه این روزها در کرمان راه زیادی ندارد. چند روزی می‌شود که دفتر کار و خنکای خانه را رها کرده تا در کنار دیگر دوستان داوطلبش خود را به جنوب کشور برساند.

مهندس متالوژی است و کارمند شرکت نفت. به کرمان آمده تا مراحل نهایی آبرسانی به روستای «گیاهان» را به پایان برساند. «رضا امیرحسنی» عضو داوطلب گروه خیریه نیک اندیشان زمین است که با همت دیگر همکارانش تشکیل شده است.

سال‌هاست برای تأمین آب پایدار، پا به روستاهای محروم و دورافتاده می‌گذارد و یکی از تخصصی‌ترین گروه‌های داوطلبی کشور را همراهی می‌کند. او می‌گوید: «4سال است که فعالیت‌های داوطلبانه را به همراه گروهی از مهندسان دنبال می‌کنیم.

در ابتدای کار، فعالیت‌های ما مثل اغلب خیریه‌ها در سطحی گسترده اما غیرتخصصی بود. از تأمین هزینه تحصیل و درمان گرفته تا کمک برای خرید جهیزیه و… . تا اینکه پای ما به روستاهای محروم جنوب کشور رسید که در سال‌های گذشته با مشکل خشکسالی روبه‌رو بودند.

روستاهایی را می‌دیدیم که هیچ منبع آبی برای تأمین آب آشامیدنی نداشتند. زنان و دختران گاهی مسیری دوکیلومتری را برای برداشت آب آشامیدنی طی می‌کردند و ظرف‌های سنگین آب را روی سر یا روی دوش‌شان حمل می‌کردند.

گذرمان به روستاهایی افتاد که حتی یک حمام هم در آن پیدا نمی‌شد؛ چون مردم حتی آب آشامیدنی هم نداشتند، چه برسد به آبی برای استحمام.»

اولین مواجهه با کم‌آبی

چند روزی است که به استان کرمان و روستای گیاهان سفر کرده تا پروژه آبرسانی به این روستا را به پایان ببرد. امیرحسنی می‌گوید: «بعد از مواجهه با وضعیت کم‌آبی در این روستاها بود که تصمیم به انجام کار تخصصی در زمینه تأمین آب پایدار گرفتیم.

همه اعضای این گروه خیریه از مهندسان بودند و تیم تخصصی‌ای بودیم که می‌توانستیم این کار را انجام دهیم. روشی برای این کار درنظر گرفتیم تا مرحله به مرحله پیش برویم و بتوانیم آب مورد نیاز هر روستا و منطقه را از امکانات موجود در همان‌جا تأمین کنیم. به این می‌گویند تأمین آب پایدار.»

ما می‌دانیم که ایجاد تغییر در طبیعت و منابع طبیعی هر منطقه می‌تواند در طولانی‌مدت فاجعه زیست‌محیطی بیشتری برای مردم این مناطق ایجاد کند. برای همین با پرس‌وجو به دنبال جریان‌های آبی هستیم که در گذشته برای تأمین آب هر منطقه استفاده می‌شد.

برخی روستاها به کمک قنات آبرسانی می‌شدند و برخی دیگر چشمه‌های آب. ما از همین منابع آبی برای آبرسانی پایدار استفاده می‌کنیم

همیشه اول به سراغ اداره آب و فاضلاب هر شهر و روستا می‌روند تا از چند و چون منابع آبی در دسترس اطلاع پیدا کنند. بعد هم طراحی نقشه راه و تصمیم برای برطرف‌کردن مشکل آب.

او می‌گوید: «همین امروز و در سال 1400 من از روستایی با شما حرف می‌زنم که سهمیه آب آشامیدنی‌ای که با تانکر به آنها می‌رسد، 300 لیتر برای هر خانواده است. خانواده‌هایی که معمولا تعداد زیادی بچه‌ دارند.

اگر متوسط جمعیت هر خانواده را 6 نفر درنظر بگیریم، یعنی در این روستا تقریبا هر فرد 7 لیتر سهمیه آب روزانه دارد؛ درحالی که استاندارد جهانی روزانه 100 لیتر آب است و استاندارد ایران 200 لیتر.»

110 روستای تشنه

110 روستا و 70 مدرسه روستایی تاکنون به همت او و دوستانش آبرسانی شده‌اند. با این حال، تاکنون هیچ چاهی به دست آنها حفر نشده است. امیرحسنی می‌گوید: «تیمی از متخصصان ژئوفیزیک با مهارت‌های بسیار خوب ما را همراهی می‌کند.

ما می‌دانیم که ایجاد تغییر در طبیعت و منابع طبیعی هر منطقه می‌تواند در طولانی‌مدت فاجعه زیست‌محیطی بیشتری برای مردم این مناطق ایجاد کند. برای همین با پرس‌وجو به دنبال جریان‌های آبی هستیم که در گذشته برای تأمین آب هر منطقه استفاده می‌شد.

برخی روستاها به کمک قنات آبرسانی می‌شدند و برخی دیگر چشمه‌های آب. ما از همین منابع آبی برای آبرسانی پایدار استفاده می‌کنیم.»

هلال‌احمر ما را به روستاهای محروم می‌رساند

تجهیزات و هزینه‌های مختلف آبرسانی‌ها هم به کمک همین خیرین و دیگر گروه‌های خیریه تأمین می‌شود. پروژه‌های سنگین آبرسانی که گاهی تا 900 میلیون تومان هم هزینه روی دست این گروه‌های خیریه می‌گذارد اما از انجام آن دریغ نمی‌کنند.

«زهرا مشتاق» از خیران فعالی که سال‌هاست برای تأمین آب پایدار به این گروه خیریه کمک‌رسانی می‌کند، می‌گوید: «این گروه متخصصانی هستند که اول بهینه‌ترین راه برای آبرسانی به روستا را شناسایی می‌کنند و بعد از آن به سراغ انجام فعالیت‌های عمرانی می‌روند.

ما هم به کمک دوستان و رابطانی که در سراسر کشور داریم، برای تأمین هزینه‌هایی مثل خرید تجهیزات و… به آنها کمک می‌کنیم.»

او از همراهی چندین و چندساله با هلال‌احمر می‌گوید که مسیر رسیدن به روستاهای دورافتاده را برای خیران هموار می‌کند و برای پیداکردن مشکلات و اولویت‌بندی آنها، کمک‌حال خیران است: «ما برای دسترسی به روستاهای دورافتاده، نیاز به همراهی هلال‌احمر داریم.

هیچ ارگانی به جز هلال‌احمر و اداره عشایر به این روستاها دسترسی ندارد. گاهی ما به مناطقی می‌رویم که برای رسیدن به آن هیچ جاده‌ای وجود ندارد. شبکه مویرگی‌ای که هلال‌احمر در تمام مناطق کشور دارد، باعث شده تا در این زمینه کمک‌حال خیران و گروه‌های داوطلبی باشند.

ما هم ظرفیت‌های خودمان را با هلال‌احمر به اشتراک می‌گذاریم تا معضلاتی که مردم روستاهای محروم و درگیر خشکسالی با آن روبه‌رو هستند، برطرف شود.»

محرومیت‌زدایی به سبک نذرآب

این روزها که طرح نذرآب4 در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، خراسان‌جنوبی و کرمان در جریان است، این گروه‌های خیریه هم پروژه‌ها و طرح‌های محرومیت‌زدایی خود را با قدرت و قوت بیشتری به سرانجام می‌رسانند.

فعالیت‌های این خیریه‌ها و داوطلبان تنها به تأمین آب آشامیدنی خلاصه نمی‌شود. مدرسه‌سازی، کمک به ساخت خانه برای نیازمندان، کمک‌های معیشتی و تأمین هزینه‌های درمان و تحصیل و… از جمله این فعالیت‌هاست.

کمک به عمران و آبادانی روستاها و بهترشدن شرایط معیشت مردم در این روستاها از دیگر اهدافی است که این خیریه‌ها دنبال می‌کنند.

نذر آب در دشت تشنه دلگان