روستا، خانه‌هایی خالی از فرش و لوازم زندگی است. با مردمانی که صورت‌شان را از گرمای باد پوشانده‌اند. کودکانی که اسبابی برای بازی ندارند و صبح تا غروب در روستا به تماشای هیچ می‌نشینند. خشکسالی 18سال است روستاهای جنوب و جنوب‌شرقی را درنوردیده و بیکاری و بیماری و فقر را با خود سوغات آورده است. تابستان که از راه می‌رسد، 3سال است که اهالی روستاهای محروم سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان و خراسان‌جنوبی و کرمان، چشم‌انتظار کاروان‌های نذر آب هستند تا خبر از آب و آبادانی بیاورند؛ داوطلبانی که با دست پر از راه می‌رسند و تخصص خود را برای بهترشدن روزگار مردم این روستاها وقف می‌کنند. حتی کرونا هم نتوانست امسال این طرح ملی را متوقف کند. طرح نذر آب 3 از تابستان امسال در این چهار استان آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
«آب» بهانه‌ای است که داوطلبان را از استان‌های مختلف در روستاهای محروم جنوبی دورهم جمع کرده است. کم نیست تعداد روستاهای محروم که در آن خبری از لوله‌کشی آب نیست. آب چاهی که در این روستاها استفاده می‌شود، سال‌هاست بلای جان مردم روستا شده و بیماری‌های گوارشی و پوستی را نصیب‌شان کرده است. تانکرهای آب سه لایه به کمک خیران استان‌های مختلف خریداری می‌شوند تا به کمک دستگاه‌های تصفیه، مهم‌ترین مشکل مردم روستاهای محروم را برطرف کنند. «جعفر بیات» که شغلش فروش و نصب دستگاه‌های تصفیه آب است، امسال کاروان نذرآب استان زنجان را همراهی کرده است. او می‌گوید: «وضعیت آب آشامیدنی روستاهای نیکشهر بسیار وخیم است. آب کلر زیادی دارد و کیفیت آب مصرفی از بوی آن مشخص است. برای همین تصمیم گرفتیم به کمک تعدادی از دوستان و همکارانم تعدادی دستگاه تصفیه آب و مخزن آب به این روستاها اهدا کنیم.» دو تانکر و تصفیه آب بزرگ برای دو روستای نیکشهر خریده و با کاروان نذر آب خود را به این روستاها رسانده تا دستگاه‌ها را نصب کند: «روستا مخزن آب بتنی‌ای داشت که جلبک بسته بود و آب آن بسیار آلوده بود. مردم از همین آب برای آشامیدن و شست‌وشوی روزانه خود استفاده می‌کنند. آبی که به دلیل آلودگی بالا، قرار است مایه حیات باشد، در این روستاها باعث بیماری است.» تانکرها را در روستا نصب کرده و لباس‌ها و کیف و کفشی که برای بچه‌های روستا جمع‌آوری کرده را به آنها هدیه داده است. آچار فرانسه کاروان نذرآب است و در توزیع اقلام دیگر کمک می‌کند و اگر کاری از دستش بربیاید، انجام می‌دهد. او می‌گوید: «بچه‌هایی در این روستاها هستند که تا به‌حال هیچ‌وقت کفش نداشته‌اند. محرومیت در روستاهای سیستان‌وبلوچستان و مناطق اطراف بسیار زیاد است. من وقتی در طرح نذرآب 1 این محرومیت را دیدم، با خودم قرار گذاشتم که هر‌سال همراه داوطلبان هلال‌احمر زنجان به اینجا بیایم و هر کاری از دستم بر بیاید، برای آنها انجام دهم.»
سقفی برای دانش‌آموزان روستا
توزیع و نصب مخزن‌های آب تنها گوشه‌ای از فعالیت‌هایی است که کاروان‌های نذرآب انجام می‌دهند. خیران استان مرکزی امسال کلنگ ساخت مدرسه در روستای «گزانی» را به زمین زده‌اند تا از آوارشدن سقف تنها مدرسه روستا روی سر دانش‌آموزان جلوگیری کنند. «فرشید قضاتی» با کمک موسسه نیکوکاری نیام در استان مرکزی در ساخت این مدرسه مشارکت دارد. او که رئیس انجمن مددکاران اجتماعی هلال‌احمر استان مرکزی هم هست، می‌گوید: «در سیل سال گذشته سیستان‌وبلوچستان بود که به این استان آمدیم. زمانی که مشغول کمک‌کردن به مردم روستایی بودیم، به آنها قول دادیم دوباره برای ساخت مدرسه به روستا برگردیم. در روستای گزانی متوجه شدیم که تنها مدرسه این روستا دو کلاس بیشتر ندارد و درشرایط خوبی به سر نمی‌برد. سقف کلاس‌ها درحال فروریختن بود. از طرفی هم همه 80 دانش‌آموز ابتدایی روستا در این دو کلاس درس می‌خواندند. امسال با کمک خیریه نیام مبلغی برای ساخت مدرسه چهار کلاسه در این روستا جمع‌آوری شد و کلنگ این مدرسه را به زمین زدیم.» کودکان روستای گزانی از توابع چابهار قرار است مهر سال آینده را در کلاس‌های جدید خود شروع کنند.
اول نیازسنجی، بعد اعزام
12 شهرستان در برنامه نذرآب امسال حضور فعال داشتند. تیم‌های سحر، کاروان‌های سلامت و گروه‌های داوطلب تخصصی خود را به روستاهای این شهرستان رسانده‌اند. «محمد نصیری»، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر می‌گوید: «امسال با توجه به شیوع کرونا برای اجرای طرح ملی نذرآب 3 پروتکل‌های بهداشتی لازم را تعریف کردیم. تیم‌های پزشکی علاوه بر فعالیت‌های معمول هرساله خود، غربالگری مردم روستا و آموزش رعایت نکات بهداشتی را هم در برنامه خود داشتند. علاوه بر آن، توزیع ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده هم به فعالیت‌های امسال ما اضافه شد.» استقرار تیم‌های جراحی سرپایی، توزیع دارو، توزیع لباس و مواد غذایی خشک، مشاوره، کارگاه‌های آموزشی، آموزش امداد و کمک‌های اولیه و… از فعالیت‌های این تیم‌ها بود. نصیری می‌گوید: «طرح نذرآب امسال برای سومین‌بار متوالی در استان‌های درگیر خشکسالی انجام می‌شود. در این طرح علاوه بر داوطلبان جمعیت و تیم‌های پزشکی، خیریه‌ها و انجمن‌های مردم‌نهاد هم مشارکت دارند و فعالیت‌های خود را در این روستاها پی می‌گیرند. کاروان‌ها قبل از اعزام با مشخص‌کردن روستاهای هدف، نیازسنجی لازم را انجام می‌دهند و با توجه به این نیازسنجی تیم کاروان نذرآب خود را تکمیل و راهی مناطق روستایی می‌کنند.»