با شتاب به سالمندترین کشور جهان نزدیک می‌شویم
در یازدهمین جلسه شورای ملی سالمندان کشور بر لزوم توجه به شرایط «به زیستن» جمعیت 9میلیونی سالمندان ایرانی تاکید شد
شهروندآنلاین- در حال حاضر 9میلیون سالمند در جامعه ایران داریم که توجه به شرایط «به زیستن» آنها ضروری است. به گفته رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور در موضوع سالمندی از میانگین جهانی عبور کردیم و با شتابی بسیار زیاد به کشور ژاپن به عنوان سالمندترین کشور جهان نزدیک می‌شویم.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور می‌گوید: «سن تقریبی سالمندی در ایران ۶۰+ سال است. براساس محاسبات علمی ۱۵ سال از سن امید به زندگی که ۷۵ سال است، کم می‌شود و ۶۰ سال را به عنوان سن سالمندی معرفی کرده‌اند و بحران جمعیتی که از آن نام برده می‌شود، در میانه جمعیتی کشور(۳۲ سال) است که با وجود کاهش شدید میزان باروری افزایش میزان سالمندی را شاهد هستیم.»
«حسام‌الدین علامه» رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور در یازدهمین جلسه شورای ملی سالمندان کشور که با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، با بیان اینکه از سال ۱۹۵۰ تا ۲۱۰۰ وضعیت سالمندی ایران مشهود است، توضیح داده: «از میانگین جهانی عبور کردیم و با شتابی بسیار زیاد به کشور ژاپن به عنوان سالمندترین کشور جهان نزدیک می‌شویم. این در حالی است که میانگین سنی ما در اوایل انقلاب ۱۶ سال بوده که اکنون به ۳۲ سال رسیده است و حدود ۲۰ سال آینده به ۴۲ سال و تا ۵۲ سال افزایش پیدا می‌کند. همچنین امید به زندگی از متوسط ۵۷ سال در ۱۳۵۵ به ۷۴ سال در ۱۳۹۵ رسیده است و اکنون ۷۷ سال را امید به زندگی می‌گویند.»
9 برابر شدن جمعیت سالمند ایران در 5 دهه گذشته
در سالمندی از یک‌میلیون و ۷۰۰هزار نفر در سال ۱۳۵۵ به ۸میلیون و ۸۰۰هزار نفر در سال 1400 رسیده‌ایم. در سال ۱۳۵۵ آمار سالمندی ایران ۵درصد بوده که در سال ۱۳۹۵ به ۱۰.۱۷درصد و در سال ۱۴۰۰ به ۱۰.۴۳درصد معادل ۸میلیون و ۸۶۳هزار سالمند رسیده است. ما در یک گذار منحصربه‌فرد در جهان هستیم که از سال ۱۳۹۸ که جمعیت سالمند ۱۰درصد شده است تا سال ۱۴۲۱ به ۲۰درصد خواهد رسید و در سال۱۴۳۰ جمعیت رشدی صفر درصدی دارد.
علامه با بیان اینکه سالمندترین استان‌های کشور گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و آذربایجان‌شرقی هستند، تصریح می‌کند: «در سال ۱۳۷۵ به‌ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۱۱۶مرد سالمند داشتیم، در حالی که در سال ۱۳۹۹ به‌ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۹۳ مرد سالمند داریم؛ یعنی سالمندی در ایران زنانه شده است. در سال ۱۳۵۵ سالمند روستانشین ۵۵درصد بوده که در حال حاضر به حدود ۲۵درصد رسیده است.»
تجرد قطعی طی 20 سال، 13 برابر می‌شود
بحث بسیار مهم دیگر به گفته رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور که جزو تغییرات کیفی محسوب می‌شود و در حال وقوع است اینکه ۷۲درصد سالمندان کشور متاهل هستند، درحالی‌که ۰.۹درصد (حدود ۸۰ تا ۹۰هزار نفر) تجرد قطعی داریم و ۲۶.۶درصد افراد بدون همسر (مطلقه یا بیوه) هستند.
علامه با بیان اینکه سالمندترین استان‌های کشور گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و آذربایجان‌شرقی هستند، تصریح می‌کند: «در سال ۱۳۷۵ به‌ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۱۱۶ مرد سالمند داشتیم، درحالی‌که در سال ۱۳۹۹ به‌ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۹۳ مرد سالمند داریم؛ یعنی سالمندی در ایران زنانه شده است. در سال ۱۳۵۵ سالمند روستانشین ۵۵درصد بوده که در حال حاضر به حدود ۲۵درصد رسیده است.»
تجرد قطعی در یک نگاه قالب، افراد بالای ۴۰ سال را دربرمی‌گیرد. یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تجرد قطعی داریم که اگر یک‌سوم این افراد ازدواج کنند و یک‌میلیون نفر از این افراد طی ۲۰ سال آینده به سن سالمندی برسند، آمار تجرد قطعی حدود ۱۳برابر نسبت به تجرد قطعی فعلی که اشاره شد (حدود ۸۰ تا ۹۰هزار نفر)، افزایش خواهد داشت. در عین حال، حدود ۴میلیون و ۲۰۰هزار نفر در سن ۳۱ تا ۳۹ سال هستند.
باید سازمان ملی سالمندان تاسیس شود
زمانی که مردهای سالمند متاهل فوت می‌کنند، خانم‌های سالمندِ تنها به این آمار اضافه می‌شوند. با توجه به بحث تجرد قطعی، آمار طلاق، افزایش تعداد خانم‌های بیوه، تابو بودن ازدواج مجدد برای مادران و زنان میانسال و سالمند، یکی از پدیده‌های آتی که با آن مواجه خواهیم بود، باید برای افزایش سالمندانِ تنها، به ویژه سالمندانِ زنِ تنها فکری کرد. علامه با تاکید بر ضرورت ایجاد سازمان ملی سالمندان یادآور می‌شود که سند ملی سالمندان نیازمند بودجه است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این نشست با اشاره به جمعیت حدود ۹میلیون سالمند در جامعه عنوان می‌کند: «در مرحله اول باید شرایط «به زیستن» برای این افراد فراهم شود که تحقق آن نیازمند تبیین، آموزش و فرهنگ‌سازی سبک زندگی سالمندی و مناسب‌سازی است. «حجت‌الله عبدالملکی» بر پیگیری و رسیدگی وضعیت اقتصاد سالمندان، درمان و بیمه تکمیلی سالمندان تاکید کرد.