مجلس نگران شرایط دارو در سال آینده است

جلسه‌های سه شیفته مجلس برای بررسی بودجه که تا ساعت‌های 11-10 شب طول می‌کشید همه را خسته کرده بود. «یکدفعه فضای مخالف تغییر کرد و حتی جلوی اخطارها و تذکرات هم گرفته شد. لابی دولت با برخی از نمایندگان کارساز شد و حذف ارز ترجیحی در صحن علنی رأی آورد. باقرزاده، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به «شهروندآنلاین» می‌گوید: «امیدواریم دولت بتواند در این مسیر خوب عمل کند. ولی در هر صورت حتی در بهترین حالت اجرای این قانون هم مردم ضرر می‌کنند.»

اینکه حذف ارز ترجیحی، قیمت دارو را افزایش می‌دهد، واقعیتی اجتناب‌ناپذیر است. «ما قبل از اینکه نگران افزایش قیمت دارو باشیم، موضوع احتکار دارو برایمان مهم است. متاسفانه واردکنندگان و داروسازها می‌دانند که سال آینده با حذف ارز 4200 تومانی قیمت دارو بیشتر می‌شود، از همین حالا شاهد احتکار داروهای ضروری مردم هستیم. این یعنی بسیاری از بیماران گرفتار مشکل تامین دارو می‌شوند؛ حتی اگر قدرت خریدش را هم داشته باشند.»

الان دسترسی مردم به دارو مهم‌تر از قیمت دارو است

باقرزاده، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و یکی از اعضای 45 نفره کمیسیون تلفیق در بررسی بودجه 1401 بوده. او به «شهروندآنلاین» می‌گوید: «کمیسیون تلفیق به طور کلی مخالف این بود که ارز 4200 در مواردی مثل دارو هم حذف شود، تا آخرین لحظه‌ها هم نگذاشتیم این اتفاق بیفتد، ولی به یکباره در صحن رأی آورد.»

مسأله مهم و ضروری فعلی دسترسی مردم به دارو است که با آمدن خبر حذف ارز ترجیحی، قطعا خیلی‌ها از همین حالا احتکار این کالای اساسی و نیاز سلامت مردم را شروع کرده‌اند. در بحث قیمت‌ها هم متاسفانه در کشور ما افزایش قیمت و تورم از هیچ قاعده مشخصی پیروی نمی‌کند. این نماینده مجلس می‌گوید: «مثال بارزش را در قیمت دلار و پراید می‌بینیم؛ دلار تا چند وقت پیش 30هزار تومان بود و پراید 70میلیون تومان. دلار حالا 25هزار تومان شده، ولی پراید به 170میلیون تومان رسیده؛ بر چه مبنایی؟ نه شما می‌دانید و نه ما. افزایش قیمت‌ها در ایران بیشتر از اینکه برمبنای مدل‌های اقتصادی خاص باشد، وابسته به جو روانی و  بحث‌های سیاسی است.»

تامین‌کننده دارو با حساب سرانگشتی قیمت را 6-5 برابر می‌کند

در دارو هم قطعا هیچ مبنا و منطقی حاکم نخواهد بود و در این میان تا دل‌مان بخواهد سودجوی منفعت‌طلب زیاد است تا به این بهانه قیمت دارو برای مصرف‌کننده را بالا بکشند. «داروسازها و واردکننده‌ها می‌آیند یک حساب سرانگشتی می‌کنند؛ بازار را به هم می‌ریزند و خیلی راحت می‌گویند چون تا الان ارز 4200 بود، حالا پنج برابر شده، پس دارو هم به همین میزان باید بیشتر شود. در حالی که این مبنا از اساس غلط است، اما دستاویز خیلی‌ها برای پر کردن جیب‌شان می‌شود.»

ما حدود 9-8 میلیون نفر بیمه‌نشده در کشور داریم که مشخص نیست تکلیف آنها برای دارو و درمان چه می‌شود. وقتی از فراهم‌سازی زیرساخت‌ها صحبت می‌کنیم، دقیقا منظورمان همین است. همه باید اول بیمه می‌شدند، زیرساخت‌های حمایتی و نظارتی و سامانه‌ها راه می‌افتاد و بعد سراغ حذف ارز ترجیحی می‌رفتیم.

باقرزاده می‌گوید: «نمایندگان مجلس نگران شرایط دارو در سال آینده هستند؛ پیش‌بینی منطقی و برمبنای اصول اقتصادی می‌گوید با حذف ارز ترجیحی قیمت دارو دو یا نهایتا سه برابر شود.»

ولی جیب دلال و واسطه به بهانه حذف ارز ترجیحی خیلی گشادتر از حالا می‌شود و دودش هم فقط و فقط به چشم مردم می‌رود. «همه ما می‌دانیم مبنای فرآیند تامین دارو و قیمت‌گذاری بدون ارز ترجیحی غلط است، اما بازار گرانفروشان و از خدا بی‌خبرها، کار خودش را می‌کند.»

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان از فراهم‌نبودن زیرساخت‌های اجرای حذف ارز ترجیحی گلایه می‌کند: «وقتی توجیه می کردیم که نباید حذف ازر ترجیحی صورت بگیرد، به دلیل آماده‌نبودن زیرساخت‌ها بود.»

نمایندگان مجلس  در این فرآیند گفته‌اند «جبران بشود» ولی چگونه؟ «به دولت اختیار و اجازه داده شده تا حذف ارز ترجیحی را جبران کند تا فشاری به زندگی مردم وارد نشود. ولی اینکه دولت چقدر و چگونه می‌تواند بحث قیمت تمام‌شده کالاهای اساسی و دارو را برای مردم جبران کند؟ نمی دانیم.»

تکلیف 9میلیون نفر بیمه‌نشده چه می‌شود؟

باقرزاده از پیش‌بینی میزان اعتبار در اختیار دولت برای اجرای قانون می‌گوید: «میزان اعتباری را که برای جبران توسط دولت باید هزینه شود، هم دیدیم.» قانونی مصوب شده که دست دولت در مسأله حذف ارز ترجیحی باز باشد. «با این حال دولت هنوز زیرساخت های خودش هم کامل و بسیاری از سامانه‌های نظارتی‌اش نهادینه نشده است.»

در موضوع دارو، مهم‌ترین شکاف این است که  گفته شده دولت به واسطه حمایت از سازمان‌های بیمه‌گر  قرار است حذف ارز ترجیحی را جبران کند. «ما حدود 9-8 میلیون نفر بیمه‌نشده در کشور داریم که مشخص نیست تکلیف آنها برای دارو و درمان چه می‌شود. وقتی از فراهم‌سازی زیرساخت‌ها صحبت می‌کنیم دقیقا منظورمان همین است. همه باید اول بیمه می‌شدند، زیرساخت‌های حمایتی و نظارتی و سامانه‌ها راه می‌افتاد و بعد سراغ حذف ارز ترجیحی می‌رفتیم.»

همین حالا هم با اینکه نسخه‌های کاغذی حذف شده و همه چیز در سامانه ثبت می‌شود، ولی اجرای آن دست و پا شکسته است. این زیرساخت های ضروری باید قبل از حذف ارز ترجیحی دارو به درستی اجرا می شد. «با فراهم‌شدن این شرایط می‌توانستیم با خیال راحت بگوییم یارانه را از ابتدای زنجیره به انتهای زنجیره می‌بریم. یعنی از ارایه یارانه دولتی به تولیدکننده و واردکننده دارو، به ارایه آن به مصرف‌کننده برسیم.»

رانت و فساد و دلالی حذف می‌شود، ولی به شرط‌ها و شروط‌ها. «هیچ کدام از شرط‌ها هنوز تحقق پیدا نکرده است. 9میلیون بیمه‌نشده داریم و پرونده سلامت الکترونیک و نسخه‌نویسی الکترونیک هم هنوز کامل اجرا نشده است. به علاوه زیرساخت‌های فناوری و مخابراتی هنوز در روستاها و مناطق دور افتاده تهیه نشده و سامانه‌های نظارتی کامل نشده.» همه چیز نصف و نیمه است و ارز ترجیحی دارو، در خستگی شیفت سوم مجلس به یکباره  حذف می‌شود. « اصل کار درست است؛ همه آن را قبول دارند. کسی بدش نمی‌آید جلوی فساد و رانت گرفته شود و هیچ کسی منتقد حذف ارز 4200 تومانی نبوده و نیست، ولی اگر زیرساخت‌های این حذف فراهم می‌شد.» اختیاردار الان دولت است؛ قوه مجریه می‌تواند اگر بودجه و اعتبار داشت حذف ارز ترجیحی را برای مردم جبران کند و اگر هم اعتبار نداشت این کار را نکند؛ در این میان چه کسی جز مردم ضرر می‌کنند؟