غوره‌ای که به جای انگور شراب شد!/ ژنرال‌های از‌دست‌رفته تزار/ چوب و پياز بودجه 1401
مرور روزنامه‌های صبح امروز
اخبار مربوط به حذف ارز ترجيحي، احتمال ورشکستگی سازمان تامین اجتماعی، افزایش حقوق کارگران، اشغال اوکراین، بازتوزیع یارانه‌ها ، اصلاح تدریجی قیمت‌ها و…در رونامه های امروز در صدر توجه قرار دارد
امروز مذاکرات وین و سرنوشت برجام همچنان مورد توجه روزنامه هاست. در کنار آن اخبار مربوط به حذف ارز ترجيحي، احتمال ورشکستگی سازمان تامین اجتماعی، افزایش حقوق کارگران، اشغال اوکراین، بازتوزیع یارانه‌ها ، اصلاح تدریجی قیمت‌ها و…در رونامه های امروز در صدر توجه قرار دارد . با هم نگاهی داریم به گزیده ای از این اخبار؛
«گراني» را به «حذف ارز ترجيحي» ترجيح ندهيد
آرمان‌ملی: بازارهای مالی و پولی و سرمایه‌ای در ایران همگی بدون استثنا از وضعیت ارز تاثیر می‌پذیرند. نرخ دلار سال‌های اخیر بهشدت دچار نوسان بوده و هست و هر تغییری در این بازار می‌تواند بازارهای دیگر را متاثر در مسیر نزولی یا صعودی کند. مذاکرات وین یکی از عوامل مهم برای ایران است. مذاکراتی که اگر به نتیجه مطلوب برسد می‌توان امیدوار بود که وضعیت اقتصادی در ماه‌های آینده شرایط بهتری را تجربه کند با این حال اخبار مذاکرات هسته‌ای بهشدت در نرخ ارز موثر است و هر خبر مثبت یا منفی مخابره شده از این مذاکرات باعث تغییر نرخ دلار و اثرگذاری آن در بازارهای مختلف می‌شود. توقف مذاکرات به‌عنوان سیگنالی منفی و تصویب تغییر سیاست ارزترجیحی از طرفی دیگر؛ باعث آشفتگی در بازارارز و نهایتا قیمت کالا و محصولات در بازارهای مختلف شده است و این نگرانی با اقدامات غیرشفاف مسئولان تشدید و به سرعت‌گرفتن تغییر قیمت صعودی کالاها افزوده است. در حقیقت بازار در معرض شوک‌های ناشی از حذف ارزترجیحی تا غیرمشخص‌بودن سرنوشت مذاکرات قرار گرفته و این موضوع به زیان مصرف‌کننده‌های نهایی تمام شده چراکه هزینه‌های زندگی را برای مردم افزایش داده است.
سازمان تامین اجتماعی تا قبل از ۱۴۰۴ ورشکسته می‌شود
آفتاب یزد:رئیس کانون بازنشستگان کارگری تامین اجتماعی شهرستان تهران از احتمال ورشکستگی سازمان تامین اجتماعی تا پیش از سال ۱۴۰۴ خبر داد و افزود: روند پرداخت مطالبات سازمان تامین اجتماعی متوقف شده و شرکت‌هایی که قرار است به سازمان واگذار شوند هم وضعیت مطلوبی ندارند.علی دهقان‌کیا در گفتگو با ایلنا، از توقف روند پرداخت مطالبات سازمان تامین اجتماعی خبر داد و اعلام کرد: «در شرایطی که مجلس بر جداسازی۶۴ درصد سهام سازمان تامین اجتماعی و شرکت‌های تابعه آن از بانک رفاه کارگران اصرار دارد، این سازمان بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت مطالبه دارد و ۸۹ هزار میلیارد تومان طلب خود از بودجه ۱۴۰۰ را دریافت نکرده است.» وی افزود: «به دلیل فشار تعهدات دولت به سازمان تامین اجتماعی، مصارف این سازمان بر اساس بدهکاری به بانک رفاه تعریف می‌شود. سال آینده حجم بدهی سازمان به بانک رفاه به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که حدود یک چهارم بودجه سالیانه سازمان تامین اجتماعی را دربرمی‌گیرد. بنابراین، بدهی بانک رفاه کارگران باید پرداخت شود تا این بانک از تبادلات اقتصادی خود با بانک مرکزی محروم نشود. در این شرایط دولت و سازمان تامین بر سر شرکت‌هایی که قرار است به عوض بدهی دولت به این سازمان واگذار شوند، به اختلاف خورده‌اند.»
تعدیل نیرو، نگرانی تازه جامعه کارگری
ابتکار:علی مروی، کارشناس اقتصادی صدا و سیما در خصوص میزان افزایش حقوق کارگران در سال آتی می‌گوید: 57 درصد نه آنقدر عدد بزرگی است که اقتصاد و معیشت کارگران را خیلی بهتر بکند و نه آنقدر عدد بزرگی است که کارفرمایان بخواهند از آن شکایت داشته باشند.افزایش ۵۷ درصدی حداقل حقوق کارگری در سال ۱۴۰۱ سروصدای زیادی به پا کرده است. این خبر از یک سو کام کارگران را شیرین کرد اما از سوی دیگر به مزاج کارفرمایان خوش نیامد و این در حالی است که صدای هشدار برخی از کارشناسان اقتصادی را نیز درآورد. در پی افزایش ۵۷ درصدی دستمزد کارگران در سال آینده برخی از فعالان اقتصادی با ابراز نگرانی از احتمال افزایش تعدیل نیرو در برخی واحدهای تولیدی و اقتصادی می‌گویند. به گفته آنها ناتوانی کارفرمایان در پرداخت حقوق در نهایت باعث از بین رفتن مشاغل می‌شود و این مسئله به زیان کارگران خواهد بود. اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که خطر افزایش تعدیل نیرو بیشتر از خطر کاهش بهره‌وری، کیفیت و رکود در اقتصاد نیست و نباید اینچنین به افزایش 57 درصدی حقوق کارگران واکنش نشان داد. علی مروی کارشناس اقتصادی صدا و سیما با اشاره به افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران در سال ۱۴۰۱ در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش حقوق کارگران می‌تواند موجب افزایش تعدیل نیرو در سال آتی باشد یا خیر به «ابتکار» گفت: بدون شک افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران در سال آینده می‌تواند سبب تعدیل نیرو شود، بنابراین می‌توان این مسئله را یک خطر جدی در بازار کار دانست. به هر حال افزایش دستمزد با نرخ ۵۷ درصد یک نرخ بالایی بوده و ممکن است عواقبی مانند افزایش بیکاری را به دنبال داشته باشد.
دردسرهای عظیم!
ایران:متن حاضر ترجمه بخش‌هایی از مقاله «اولین سال بایدن در خاورمیانه: اهداف ستودنی و تناقضات فراوان» است.آنچه در مورد یک سال اخیر ریاست بایدن مسلم است، این است که ایالات متحده امریکا کماکان سیاست دو دولت گذشته در کاهش حضور نظامی در غرب آسیا را ادامه می‌دهد. از سوی دیگر، اهداف بلندپروازانه گذشته مانند دموکراتیزه کردن کشورهای غرب آسیا، با اولویت‌های مهم‌تری ازجمله تضمین ثبات منطقه، جایگزین شده است. برای این منظور، دولت بایدن بر دو هدف خاص تمرکز کرده است؛ این کشور از یک سو، به‌دنبال بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، بین ایران و 1+5، به‌عنوان ابزاری برای اجتناب از مسابقه تسلیحاتی در منطقه است و از سوی دیگر، بر مبارزه با تهدیدات تروریستی که ممکن است قلمرو ایالات متحده را تهدید کند، متمرکز شده است.با این حال، آن نقص عمده که در اینجا قابل ذکر است، این است که هر یک از این اهداف، اغلب به‌صورت جدا از یکدیگر ملاحظه می‌شوند؛ درحالی که چالش‌های منطقه‌ای که واشنگتن با آن مواجه است به هم مرتبط هستند، اما تحلیل‌ها و سیاست‌های اجرایی در مقابله با آن در عمل، این‌گونه نیستند. این پویایی اهداف، می‌تواند واشنگتن را تضعیف کند و به همین دلیل است که دولت [امریکا] باید در اصلاح رویکردها و سیاست‌هایی که چالش‌های منطقه‌ای را متراکم و پیچیده‌تر می‌کند، وارد شود؛ در غیر این صورت، نه تنها اقدامات امریکا ثبات و امنیت بیشتری را به همراه نخواهد داشت، بلکه عکس آن اتفاق خواهد افتاد.
روزگار سیاه قاتلان حاج‌قاسم
جوان:روزگار قاتلان حاج‌قاسم، سیاه و روزهای آنان مانند شب‌تار شده است. ترامپ، مایک پمپئو، جان بولتون و برایان هوک حالا به اعتراف رسانه‌های امریکا و برخی اعضای خانواده‌های‌شان مثل موش توی سوراخ زندگی می‌کنند و هر لحظه سایه ابری را هم اگر بالای سر خود ببینند، به هوای اینکه یک پهپاد انتقام‌گیرنده است، حبس‌نفس و قبض‌روح می‌شوند. شاید الان مردن آنها به امر طبیعی یا کشتن آنان به قصاص الهی، برای‌شان از مرگ راحت‌تر باشد و «زندگی در سایه مرگ» روزگار وحشتناک‌تری را برای آنان رقم زده است. واشنگتن اگزمینر خبر داده است که «کنگره امریکا بی‌سروصدا مأموریت تیم حفاظتی سرویس امنیتی پمپئو را تا پس از دوران خدمتش در دولت امریکا تمدید کرده و این تیم حفاظتی همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.» و یک نشریه دیگر امریکایی نوشته: «دولت امریکا حدود ۲ میلیون و ۱۷۵ هزاردلار برای حفاظت از برایان هوک، نماینده ویژه امریکا در امور ایران و مایک پمپئو، وزیر خارجه سابق امریکا که در ترور سردار سلیمانی نقش داشته‌اند هزینه می‌کند.»برای شخصی مثل ترامپ باید متصور بود که هزینه‌های بیشتری را شخصاً به عهده گرفته باشد تا از قصاص جنایات خود بگریزد. همان روزهای آغازین طرح مسئله قصاص قاتلان حاج‌قاسم، حضور بادیگارد‌های شخصی در زمین گلف ترامپ بسیار مشهود بود. این‌ها البته غیر از هزینه‌های غیرمادی است که برای جنایات خود می‌پردازند و آن هم هزینه ترس و قبض‌روح دائم و زندگی در سایه هراس لحظه‌ای از مرگ است.
مثلث اقتصادی معطل ضلع اجرایی
خراسان: طرح موسوم به «مثلث توسعه اقتصادی، فرهنگی» استان که از زمستان 97 کلید خورد، توانست در مدت کوتاهی کارنامه ای با اعداد بزرگ از خود به جا بگذارد، هرچند ابهاماتی هم داشته اما حداقل در حوزه ایجاد انگیزه برای کارآفرینی، جذب سرمایه گذار، تقویت روحیه مشارکت به ویژه در فعالان اقتصادی خیر در مدت زمان کوتاهی مثبت عمل کرده و گزارش های آماری حکایت از سرمایه گذاری ها وکاهش نرخ بیکاری به ویژه در روستاهای استان داشته اما این طرح با تغییر استاندار در دولت قبل عملا مسکوت گذاشته شد و سوال این جاست چرا طرحی که تا حدی موفق عمل و انگیزه ای برای اشتغال زایی و سرمایه گذاری کارآفرینان ایجاد کرده بود کنار گذاشته شد؟ این طرح طبیعتا بی نقص نبود و گرچه در برخی موارد بلندپروازانه به نظر می رسد اما بالاخره کارهای زیادی برای پیاده سازی آن در استان انجام شد، موضوعی که به نظر می رسد با رفع ایرادات و بلندپروازی ها و واقع بین کردن پروژه ها و توقعات می توان این طرح را بار دیگر احیا کرد. کارنامه طرح چه بود؟ لبافی نژاد، دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی استان و به نوعی هماهنگ کننده اصلی اجرایی این طرح در خراسان رضوی در گفت و گو با خراسان رضوی مثلث توسعه اقتصادی، فرهنگی را این طور توضیح داد: مدل احیای مسئولیت های شرکتی، یک مدل از کسب و کارهای اجتماعی است که در قالب بندهای 20 و 21 سیاست های اقتصاد مقاومتی، مورد تاکید رهبری قرار دارد و با استفاده از تجربیات داخل و خارج کشور از اوایل 1398 اجرایی شد.
غوره‌ای‌که به جای انگور شراب شد!
کيهان:اردوغان، خیلی زود محبوبیتی را که به دست آورده بود، از دست داد. همكاري آشكار اردوغان با آمريكا، اسرائيل، عربستان و قطر براي مقابله با دولت سوريه كه يكي از حلقه‌هاي اصلي مقاومت در منطقه بود، محبوبيت به تدريج كسب شده اردوغان را بر باد داد. بعد از شکست ائتلاف غربی و عبری و عربی در نبرد سوریه، انتظار می‌رفت که اردوغان سر عقل آمده باشد! ولی این انتظار به بار ننشست و اردوغان برخلاف آنچه مردم مسلمان ترکیه از انتخاب وی انتظار داشتند به مسیر پلشتی که انتخاب کرده بود ادامه داد تا آنجا که هفته قبل از «اسحاق هرتزوک» رئیس رژیم جعلی و کودک‌کش و جنایت‌کار اسرائیل برای حضور در ترکیه دعوت کرد. این اقدام اردوغان با اعتراض شدید مردم ترکیه روبهرو شده و تظاهرات خیابانی همراه با به آتش کشیدن پرچم رژیم صهیونیستی را درپی داشته و همچنان نیز ادامه دارد. دعوت اردوغان از رئیس رژیم خونریز اسرائیل در حالی که صهیونیست‌ها یکی از سخت‌ترین دوران حیات جعلی خود را تجربه می‌کنند، تعجب‌آور است و با ابتدایی‌ترین درک سیاسی رئیس‌جمهور یک کشور مسلمان نیز همخوانی ندارد. آیا اردوغان از این نکته بی‌خبر بوده است؟ پاسخ این پرسش نمی‌تواند مثبت باشد و این احتمال را قوت می‌بخشد که این دعوت در پی یک ماموریت صورت پذیرفته است! و حکایت از آن دارد که اردوغان به آخر خط رسیده و به سیم آخر زده است! مرحوم نجم‌الدین اربکان، موسس حزب اسلامگرای رفاه در ترکیه که چند سال قبل دارفانی را وداع کرد، از مواضع اردوغان بعد از کسب قدرت به شدت نگران بود و بارها با تندی از او انتقاد کرده بود. مرحوم نجم‌الدین اربکان در گفت‌و‌گو با یکی از دیپلمات‌های مسلمان نسبت به سرانجام اردوغان ابراز نگرانی کرده و گفته بود؛ اردوغان در ابتدا «غوره»ای بود که انتظار داشتم به یک خوشه انگور شیرین تبدیل شود ولی اکنون بیم آن دارم که دشمنان ترکیه از این انگور شراب بگیرند»
ژنرال‌های از‌دست‌رفته تزار
شرق:اشغال اوکراین، طاقت‌فرساتر از چیزی بود که رئیس‌جمهوری روسیه تصور می‌کرد. تهاجم روسیه به اوکراین در آستانه ورود به سومین هفته است و نظامیان روسیه هنوز موفق به کنترل کامل بر هیچ‌کدام از شهرهای مهم و بزرگ اوکراین نشده‌اند. در شهرهایی هم که به اشغال نظامیان تحت فرمان ولادیمیر پوتین درآمده‌اند، هنوز مقاومت اوکراینی‌ها ادامه دارد.در‌حالی‌که مقام‌های روسیه از اعلام تلفات نظامیان این کشور در حمله به اوکراین طفره می‌روند و سایت مربوط به وضعیت نظامیان ارتش روسیه هم از دسترش خارج شده، مقام‌های اوکراین اعلام کرده‌اند که بیش از 10 هزار نظامی روسی در این تهاجم نظامی کشته شده‌اند. مقام‌های اطلاعاتی غربی هم تلفات نظامیان روسی را حداقل بیش از دو هزار نفر عنوان کرده‌اند. در‌این‌میان حداقل سه نظامی ارشد ارتش روسیه هم کشته شدند که شاخص‌ترین آنها «آندری زاخاروف» است که در روزهای گذشته در عملیات ناموفق ارتش روسیه به کی‌یف پایتخت اوکراین، در منطقه برووری در شمال شرق کی‌یف کشته شد.
نگراني از چوب و پياز بودجه 1401 و تكرار حواشي 1400
اعتماد: روند تصويب لايحه بودجه سال 1401 كل كشور به عنوان نخستين سند دخل و خرج سالانه كه دولت سيزدهم راسا اقدام به تدوين كرد و در مجلس همسوي يازدهم به تصويب رساند، بالاخره همين چندروز پيش به پايان رسيد. اما نه به آن معنا كه حالا دولت بدون نگراني از دير و زود ابلاغ اين سند، چندروز پاياني سال را به امور ديگر مملكتي مشغول شود، چه آنكه حالا تازه آن‌طور كه سخنگوي شوراي نگهبان نيز اعلام كرده نوبت آن است كه اين شورا ادامه كار را به دست بگيرد تا اگر همه‌چيز به خوبي پيش رفت، بتوانند همين هفته به ميانه نرسيده، لايحه را به مجلس بازگردانند و از نمايندگان بخواهند كه ايرادهاي مصوبات‌شان را مرتفع كنند. اين درحالي است كه آن طور كه اين عضو حقوقدان شوراي نگهبان تاكيد كرده، دست‌كم يك مشكل در كار بررسي مصوبات بودجه‌اي مجلس در شوراي نگهبان وجود دارد كه از قضا كم مشكلي هم نيست. هادي طحان‌نظيف كه در اين رابطه به خبرگزاري صداوسيما گفته «ماده واحده و تبصره لايحه بودجه چند روز پيش به شورا ارسال شد و اعضا در نوبت‌هاي صبح، عصر و شب به‌صورت جامع و دقيق در حال بررسي آن هستند»،
رادیکالیسم کمیک!
فرهیختگان: روز گذشته روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد یادداشتی از محسن رنانی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با عنوان «تبعید روشنفکران به درون» منتشر کرد. در این یادداشت انتقادی رنانی با تحلیلی ناقص از شرایط کنونی کشور زنان را بازیگران اصلی تحولات قرن آتی در ایران توصیف می‌کند و درنهایت همگان را دعوت به بازگشت به جامعه برای التیام زخم‌های برجای مانده بر پیکر ایران می‌کند. اینکه چقدر نظر رنانی درمورد آینده زنان در ایران درست و مبتنی‌بر واقعیت است یا نه، محل بحث ما در این یادداشت نیست. نوع نگاه انتقادی رنانی به شرایط کنونی جامعه و همچنین نتیجه‌گیری غلط و ساده‌انگارانه وی از انقلاب‌های مهم مردم ایران در 115 سال گذشته محل اصلی نقد ما به رنانی در این یادداشت است. در همین راستا رنانی در بخشی از یادداشت تبعید روشنفکران به درون، کار روشنفکری را پایان‌یافته قلمداد می‌کند و نومیدانه می‌گوید: «از یک‌سو حکومت خودش را به نشنیدن زده است و فراتر از آن، منتقدان را، هم در گفته‌های علنی‌شان و هم در پشت پرده، میکروب‌های اجتماعی و سیاسی می‌خوانند؛ ازسوی دیگر مردم نیز دیگر چنان در زیر چرخ تورم، بیکاری و فساد فرسوده شده‌اند که وقت، انرژی، حوصله و انگیزه شنیدن با روشنفکران را ندارند.» ازنظر رنانی ماحصل چنین شرایطی در جامعه کنونی ایران آن شده است که از این پس تنها دو قشر، عقل و دل نسل جوان را خواهند ربود؛ براندازان و طنازان (سلبریتی‌ها). رنانی درنهایت با نتیجه‌گیری از سخنان خود رهبران انقلاب یا شورش‌های آینده ایران را افرادی از این دو قشر می‌داند و می‌گوید نسل نوخاسته هیچ راهی ندارد جز آنکه یا به امثال روح‌الله زم پناه ببرد یا به امثال تتلو.
دشمن علیه فوتبال
وطن امروز: باید حتما یک اتفاق بزرگ در حد حمله نظامی روسیه به اوکراین رخ می‌داد تا همه چیز به صورت شفاف مشخص شود. تا پیش از این اگر عربستان سعودی به یمن حمله می‌کرد و نهادی از فیفا و یوفا می‌خواست در حد خود برای احترام به بشریت و همچنین مجازات متجاوز، تنبیهی را برای سعودی‌ها در نظر بگیرد، بلافاصله با یک واکنش روبهرو می‌شد؛ جدایی ورزش از سیاست. پیرو همین شعار بود که صهیونیست‌ها در قرن بیست‌ویکم هر گونه جنایت و تجاوزی را انجام دادند اما آنقدر خیال‌شان از نهادهای به اصطلاح حقوق بشری و ورزشی راحت بود که هرگز نگرانی‌ای را از این بابت به دل راه ندادند. عربستان به یمن حمله نظامی کرد، سعودی‌ها طی یک آبروریزی تمام‌عیار، در بالاترین نهاد یعنی اتاق اصلی نظام سلطنت خود نقشه قتل هولناک جمال خاشقجی را با اره برقی کشیدند و اجرا کردند اما نه تنها فیفا و کمیته بین‌المللی المپیک چشمان خود را بر اصل جنایت وحشتناک بستند، که شرم‌آورانه به سعودی‌ها میزبانی‌های پرتعداد هدیه دادند و از سوی دیگر آنها حالا مالک یکی از تیم‌های اصلی و ریشه‌دار لیگ برتر انگلیس هم به شمار می‌روند. اگر واقعا لیگ برتر نگران آبراموویچ و همکاری این میلیاردر روس با پوتین بود، چرا حتی یک بار درباره واگذاری نیوکاسل محمد بن‌سلمان دچار تردید اخلاقی نشد؟ محمد بن‌سلمان دیگر باید علاوه بر جنگ یمن و اره کردن یک روزنامه‌نگار منتقد چه می‌کرد که نکرد؟
الگوی رئیسی برای توزیع یارانه‌ها
همشهری :دولت سید ابراهیم رئیسی سرانجام ویرایش نخست برنامه تحولی خود را در 250صفحه منتشر کرد. یکی از وعده‌های این برنامه ریشه کن کردن فقر مطلق و کاهش نسبی فقر در 4سال آینده اعلام شده است. الگوی انتخابی دولت سیزدهم برای بازتوزیع یارانه‌ها و اصلاح تدریجی قیمت‌ها نشان می‌دهد تغییری جدی در شیوه پرداخت و توزیع یارانه‌ها در راه است.در برنامه تحولی دولت از بیکاری به‌عنوان یک چالش در حوزه فقرزدایی یادشده، به‌گونه‌ای که نتیجه‌گیری شده دولت در تضمین حداقل‌های معیشتی محرومان به‌رغم صرف هزینه‌های قابل توجه در کنار ریسک فزاینده کمبود برخی کالاهای اساسی و حامل‌های انرژی ناتوان است. راهبرد دولت رئیسی این است که انواع یارانه‌ها تجمیع و به‌صورت مستقیم در قالب نظام حمایتی یکپارچه و فراگیر برای تضمین حداقل معیشت جامعه به مردم اختصاص داده شود.نقشه اجرایی دولت این است که یارانه حامل‌های انرژی را به‌صورت مرحله‌ای و تدریجی با استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود و در موارد مورد نیاز، با پیشنهاد قوانین لازم، عادلانه کند و سبدی از حامل‌های انرژی منتخب را در قالب بسته‌های یارانه‌ای مصون در برابر تورم، براساس شماره ملی و متناسب با بعد خانوار و ایجاد امکان مبادله آن به خانوارها تخصیص دهد.