توجه به افزایش قیمت گوجه فرنگی ، گرمای زودرس امسال ، ادامه ماجراهای ارز ترجیحی ، سفر عتبات عالیات و حمایت از افشاگران فساد و تشویق آن ها نیز در صدر توجه روزنامه ها بود
امروز اخبار و تحلیل ها در مورد هسته ای و برجام در کنار ماجرای مشهد و به آزادسازی هفتمیلیارد دلار از پولهای بلوکهشده از جمله نکات مطرح در روزنامه ها بود. توجه به افزایش قیمت گوجه فرنگی ، گرمای زودرس امسال ، ادامه ماجراهای ارز ترجیحی ، سفر عتبات عالیات و حمایت از افشاگران فساد و تشویق آن ها نیز در صدر توجه روزنامه ها بود. با هم مروری داریم بر مهمترین آنها؛
املت دیگر غذای فقرا نیست!
روزنامه آفتاب یزد: انگار قرار نیست که روزی خیال مردم بابتعدم گرانی کالایی آسوده باشد. چرا که هر روز با افزایش شوکآور کالا یا محصولی روبه رو میشوند. این بار نوبت گوجه فرنگی است که با افزایش قیمت عجیبش کام مردم را تلخ کند. گفته میشود که این محصول این روزها به لحاظ گرانی تقریبا نزدیک به قیمت دلار شده است. یعنی قیمت گوجه فرنگی ۲۵هزار تومان است البته برخی از مردم تا ۳۰ هزار تومان هم قیمت آن را گزارش داده اند. در این خصوص رئیس اتحادیه بارفروشان میگوید: «در شرایط عادی حدود ۲ تا ۳ هزار تن گوجه فرنگی وارد میدان میوه و ترهبار میشد این در حالیست که در ۲ روز گذشته این حجم به ۵۰ تن تقلیل پیدا کرد از اینرو قیمت گوجه فرنگی در میدان اصلی میوه و ترهبار به کیلویی ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان رسید.»> مصطفی دارایینژاد با اشاره به افزایش نرخ باربریها، افزود: «۱۷درصد به تعرفه کامیونداران اضافه شده است از اینرو بسیاری از آنها تمایلی برای بار زدن محصولات کشاورزی ندارند؛ از سوی دیگر عدهای که هویت آنها مشخص نیست اقدام به پرتاب سنگ به کامیونداران میکنند و اجازه فعالیت به آنها نمیدهند.» وی با بیان اینکه محصولات کشاورزان در مزرعه ماندهاند، تصریح کرد: «میزان بار ورودی گوجه فرنگی به تهران به ۱۰ کامیون رسید باید بگویم این حجم از بار میتواند نیاز نصف یک سالن در میدان میوه و ترهبار را تامین کند.»
چشم خانوارها به حمایتهای ناچیز دولت
روزنامه ابتکار:فشارهای اقتصادی کمرشکن و افزایش سرسامآور قیمت بسیاری از کالاهای اساسی گذران زندگی را بیش از پیش برای دهکهای پایین جامعه دشوار کرده، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان نسبت به افزایش تورم در پی حذف ارز 4200 تومانی هشدار میدهند و معتقدند که شرایط اقتصادی و معیشت مردم سختتر از ماههای قبل خواهد شد. اما در میان سختیهای معیشت اخیرا زمزمههایی درباره پرداخت یارانه گوشت و یارانه رمضان شنیده میشود. اما آیا این یارانهها دردی را از خانوارها دوا میکند یا خیر؟در روزهای اخیر جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق مجلس در گفتوگو با ایلنا از پرداخت یارانه گوشت خبر داده و گفته است: «قرار شده برای نهادهای دامی که اثرگذار در قیمت گوشت است یارانه جداگانهای پرداخت شود و این یارانه تنها به 7 دهک اول اختصاص داده خواهد شد. در واقع یارانه دارو و نان شامل تمام جامعه میشود اما یارانه نهادهای دامی فقط شامل دهکهای اول تا هفتم میشود. در این شرایط دیگر نیازی به صدور کارتهای جدید نیست و افرادی که شامل یارانه نهادهای دامی و در واقع یارانه گوشت میشوند، شماره حساب خود را اعلام و ثبت میکنند. البته جزئیات این مسائل هنوز نهایی نیست و باید نهادهای متولی جزئیات را اطلاعرسانی کنند. در صورتی که قرار باشد یارانه نهادههای دامی (تحت عنوان یارانه گوشت) به طور مستقیم به مردم ارایه و واریز شود، این به معنای افزایش نرخ یارانه است که یارانه دهکهای اول تا هفتم را افزایش میدهد.»
شوکر برقی!
روزنامه ایران: گرمای زودرس امسال، این نگرانی را ایجاد کرده است که آیا صنعت برق توان تأمین نیاز کشور را دارد یا آنکه مانند دو سال گذشته خاموشیها تکرار خواهد شد؟ خاموشیهایی که در وهله نخست نتیجه افت شدید سرمایهگذاری در زمینه نیروگاهسازی بود و منجر به نارضایتیهای اجتماعی و صدمه به تولید و اقتصاد کشور در سالهای 1399 و 1400 شد.آن طور که سخنگوی صنعت برق میگوید «شرایط تأمین برق تابستان امسال بسیار سخت خواهد بود و صنعت برق با تمام توان در حال برنامهریزی برای عبور از پیک (اوج مصرف برق) تابستان است و امیدوار است که بتواند با اجرای 100 برنامه، ناترازی را به حداقل برساند و تابستان را بدون خاموشی سپری کند.» اما پاسخ اینکه در عمل چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نیازمند بررسی دقیق تر شرایط موجود است. بررسیها نشان میدهد که در سالهای اخیر سرمایهگذاری در زمینه احداث نیروگاه آنقدر اندک بود که صنعت برق در تابستان 2 سال گذشته، چارهای جز اعمال خاموشیهای برنامهریزی شده نداشت. به طوری که همایون حائری، معاون برق وزارت نیرو مردادماه سال 1400 در یک جلسه اضطراری اعلام کرد: «شرایط به گونهای است که آخرین راه کنترل شبکه برق، اعمال خاموشی برنامهریزی شده است.»
راز ناکامی اقتصاد در دهه 90
روزنامه تجارت: چرا اقتصاد ایران در دهه 90 ناکام ماند؟ بررسی آمارهای اقتصاد کلان در دهه۹۰ حاکی از آن است که در این دهه یکی از ضعیفترین عملکردهای اقتصادی ثبت شده است. به گزارش «تجارت»،رصد آمارهای اقتصاد کلان نشان میدهد که دهه۹۰ از لحاظ تمام آمارهای مهم یکی از ضعیفترین دهههای اقتصادی بوده است. بنابراین باخت دهه۹۰ به گواه آمارها، موضوع روشنی است که حتی با یک نگاه به آمارهای اصلی این موضوع، دریافت میشود. اما سوال مشخص این است که علل باخت اقتصادی دهه۹۰ چه بوده است؟ میتوان ریشههای این باخت را به عملکرد سیاستگذار و بازخوردهای معکوس گروههای سیاسی مرتبط دانست. برای اثبات این موضوع میتوان به سه شاهد سیاستی «بسته تحریک تقاضا»، «تعدیل تدریجی قیمت بنزین» و «لنگرسازی نرخ ارز» در دهه ۹۰ اشاره کرد. میانگین رشد اقتصادی ایران در این دهه صفر درصد و میانگین تورم آن 24 درصد بوده است. در این دهه نابرابری و شکاف طبقاتی افزایش یافت و طوری که ضریب جینی از 36 به بیش از 41 درصد در پایان دهه 90 رسید. این شاخصها نشان میدهد که بار تورمی دهه 90 کاملا بر دهکهای کم درآمد اثر گذاشته شکاف طبقاتی بیشتر شد. اقتصاد ایران در دهه ۹۰ شرایط رکود تورمی و دو شکل تحریمهای اقتصادی هولناکی را تجربه کرده که ریشه بسیاری از مشکلات بوده است. بر اثر تحریمها، سرمایهگذاری در ایران کاهش پیدا کرد و نرخ رشد تشکیل سرمایه ناخالص در دهه ۹۰ به منهای ۵ درصد رسید.
کابوس «ایران بیتوافق» در واشنگتن
روزنامه جوان:در حالی که از آخرین دور مذاکرات با ایران در وین، حدود یک ماه میگذرد، همچنان آینده و سرنوشت توافق هستهای نامعلوم است. ابهام در سرنوشت توافق با ایران، بیش از آنکه در تهران با واکنش روبهرو شود، در واشنگتن با نگرانی روبهرو شده و به نظر میرسد که برای غربیها، تصور آینده بیتوافق با ایران بسیار چالشبرانگیزتر از ایران با توافق خواهد بود. همزمان با کشدار شدن بیتوافقی با ایران، صداهایی از واشنگتن به گوش میرسد که نگران شکست در مسیر دستیابی به توافق با ایران هستند. اگرچه مقامات امریکایی به ندرت از تمایل این کشور برای بازگشت به توافق با ایران سخن میگویند، اما برخی اظهارات در واشنگتن نشان میدهد که برای اعضای دولت بایدن، بازگشت به توافق هستهای تعیینکننده و دارای اهمیت است. «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در جدیدترین نشست خبری خود با خبرنگاران با دفاع از بازگشت واشنگتن به توافق هستهای، انعقاد و نهایی کردن دوباره این توافق را به نفع امنیت ملی امریکا و به طور کلی کشورهای غربی عنوان کرد و گفت: «بازگشت دوجانبه به پایبندی، در راستای منافع ما در زمینه عدم اشاعه تسلیحات هستهای و در راستای منافع گستردهتر ما در زمینه امنیت ملی است. به این دلیل که امروز هم مانند قبل، بازگشتی دوجانبه به پایبندی دوباره موجب اعمال محدودیتهای قابل راستیآزمایی و دائمی بر برنامه هستهای ایران خواهد شد، به قول خودمان، یعنی برنامه هستهای ایران را دوباره داخل جعبه خواهد گذاشت، طوری که به نفع ما و به نفع اروپاییها خواهد بود که عضوی از گروه ۱+۵ هستند، و نه تنها به نفع آنها، بلکه به نفع جامعه گستردهتر بینالمللی خواهد بود.» پیشتر نیز مقامات دیگری در واشنگتن از جمله «لوید آستین»، وزیر دفاع از بازگشت به توافق هستهای دفاع کرده و این بازگشت را در راستای منافع امریکا عنوان کرده بودند. «غنیسازی ایران» به جای «غنیسازی اورانیوم»!
سوت زنی؛ نه آن شورا، نه این شورا
روزنامه خراسان:در بسیاری از کشورهای دنیا، برای حمایت از افشاگران فساد و تشویق آن ها، قوانینی با عنوان حمایت از سوت زنان فساد (یعنی اولین افرادی که گزارشی از یک فساد یا تخلف مالی ارائه می دهند) وجود دارد که طبق بررسی ها، بهترین ساز و کار مقابله با فساد و اختلاس است. در شورای پنجم مشهد مقدس مصوبه ای به منظور حمایت و پاداش برای افشاکنندگان فساد یا همان سوت زنان در نظر گرفته شد و بتول گندمی رئیس کمیسیون برنامه وبودجه شورای پنجم درباره جزئیات این آیین نامه گفت: یکی از گلایه های شهروندان در همه ادوار، فسادی بوده که در مجموعه شهرداری به ویژه در بخش شهرسازی در قالب رشوه وجود داشته است، این آیین نامه یک حمایت از گزارشگر فساد را ایجاد می کند که هم کارش تسریع می شود و هم با گزارش فساد ۲۰ درصد از منابع مکتسبه ای که ایجاد می شود به فردی که این فساد را گزارش کند، پرداخت می شود. وی افزود: پیش بینی کردیم سقف این پاداش ۲۰۰ میلیون تومان باشد، همچنین کارمندانی که فساد را گزارش کنند ضمن ارتقای شغلی، دو ماه حقوق و پاداش را به صورت کامل دریافت می کنند یا شهرداری تسهیلاتی را در اختیار آن ها قرار می دهد. وی تصریح کرد: در بررسی هایی که داشتیم اولین شهرداری و شورای شهری هستیم که این آیین نامه را به تصویب رسانده است و سابقه دیگری پیدا نکردیم.
مراقب حاشیه باشید!
روزنامه وطن امروز: در شرایطی که برخی کارشناسان مسائل فنی و اقتدار سرمربی تیم ملی را به عنوان یکی از نقاط ضعف او عنوان میکنند اما آنچه تیم ملی را تهدید میکند «بمبی» خطرناک در رختکن این تیم است! تیم ملی فوتبال ایران به عنوان نخستین تیم قاره آسیا توانست جواز حضور در جامجهانی ۲۰۲۲ قطر را به دست آورد. دراگان اسکوچیچ با کسب 8 پیروزی، یک تساوی و یک شکست در گروه A باعث صعود ایران با ۲۵ امتیاز به عنوان تیم اول شد تا کارنامه درخشان او تبدیل به چالش جدی برای حفظ این مربی روی نیمکت تیم ملی ایران در مهمترین تورنمنت فوتبال در سال ۲۰۲۲ شود. منتقدان سرمربی کروات تیم ملی ایران تنها پس از شکست ۲ بر صفر مقابل کرهجنوبی فرصت انتقاد از دراگان اسکوچیچ را پیدا کردند و همان یک باخت کافی بود تا ادامه حضور این مربی برای رقابتهای جامجهانی ۲۰۲۲ قطر در هالهای از ابهام قرار گیرد. منتقدان اسکوچیچ همچنان بر این باورند نتایج تیم ملی ایران به دلیل بازیکنان درخشانی است که او در اختیار دارد و در واقع این نسل طلایی فوتبال ملی ایران بوده که صعودی مقتدرانه به جامجهانی داشته است. مخالفان ادامه حضور اسکوچیچ اعتقاد دارند او نه تنها توانایی فنی کافی برای حضور قدرتمند تیم ملی در جامجهانی را ندارد، بلکه توان مدیریت لازم در رختکن تیم را هم ندارد.
جهاد تبیین باطلالسحر تحریف و تحریم
روزنامه کیهان: رهبر انقلاب در مردادماه سال 99 «تحریم» و «تحریـف» را به هم پیوند زده و فرمودند: «هدف از این تحریف دو چیز اسـت، دو کار را میخواهند انجام بدهند: یکی، ضربه به روحیه مردم اسـت؛ یکی [هم] آدرس غلـط دادن برای رفع مشـکل تحریم اسـت. این تحریـف در ایـن زمینهها اسـت و با ایـن دو هـدف دارد انجام میگیرد. پول زیادی هم دارند خرج میکنند برای اینکه این حقایق را تحریف کنند… [در] آن مسئله اول که تضعیف روحیه و امید مردم اسـت… [میخواهند] به مردم ایران تفهیم کنند که بیچاره شـدید، دیگر کارتان تمـام اسـت و هیـچ کاری از عهده کسـی برای شـما برنمیآید، اوضاعتان خراب اسـت و غیره… در آن بخش دوم، [یعنی] آدرس غلط دادن… میگویند «اگر میخواهید تحریم برطرف بشود، در مقابل آمریکا کوتاه بیایید؛ باید ایستادگی نکنید.»و در ادامه در جملهای کلیدی فرمودند: «اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم هم شکست خواهد خورد.»از مهمترین روشهای دشمنی در جنگ نرم آدرس غلط دادن به جامعه مخاطب است. چیزی که از آن میتوان بهعنوان یکی از اصلیترین مؤلفهها در شکستها و ظفرها نهتنها در عصر کنونی که در تمام اعصار نام برد. روزی کهرهبر معظم انقلاب فرمودند که اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم شکست خواهد خورد؛ در حقیقت یک مشکل صد درصد اقتصادی را با یک موضوع کاملاً شناختی و عملیات روانی به هم پیوند زدند که فهم این ارتباط در ابتدا سخت مینمود ولی بیان حکیمانه ایشان مبنی بر تأثیر تحریف در غلبه تحریم، واقعیتی است که با نگاهی عمیقتر میتوان مصادیق فراوانی از آن را که حاکی از نقش تحریف در غلبه بر مقدرات ملتها و دولتهاست، مشاهده نمود.
دستبرد هوایی به زائران
روزنامه جامجم :با تسهیل شرایط سفر عتبات عالیات طی چند ماه گذشته اما قیمت تورهای زیارتی به حدی افزایش یافته است که بسیاری ترجیح میدهند به «سلامی از دور» قناعت کنند. اتفاقی که مهمترین دلیل بروزش رها شدن قیمتگذاری بلیتهای رفتوبرگشت به نجفاشرف است. هنوز بسیاری نتوانستند نحوه قیمتگذاری پروازهای تهران ــ نجف را درک کنند. درحالیکه مدتزمان این پرواز حدود یکساعت است اما نسبت به پرواز تهران به قشم، شیراز یا مناطق جنوبی کشوری که مسافت طولانیتری دارند، هزینه بیشتری را روی دست مسافران میگذارد. اما نکته عجیبتر بیسامان بودن قیمتگذاری بلیتهای نجف است. بهطوریکه قیمت بلیت پرواز به نجف سه روز پیش ۶۰۰هزار تومان بود اما این رقم در دو روز بعد به بیش از دومیلیون تومان در بخش پروازهای چارتری و ۱۰میلیون تومان در پروازهای سیستمی رسید و روزانه نیز در حال افزایش است. این تفاوت عجیب این سوال را به وجود آورده که چه تغییری در خصوص هزینههای پرواز ظرف مدت چند روز به وجود آمده است؟ هزینه سوخت و تعرفهها تغییر چندانی نداشته است اما با احتساب این رقمها قیمت بلیت چندین برابر افزایش داشته است
نان، گروگان قاچاقچیان
روزنامه شرق: بحران گندم در جهان قاچاقچیان ایران را به میدان آورد. جنگ دو غول غذا یعنی روسیه و اوکراین رکورد ۱۴ساله قیمت گندم را در جهان شکسته است. در ایران اما دولت هر تن گندم جهانی را با نرخ حدود ۵۳۰ دلار میخرد و آرد یارانهای را با قیمت هر تن صد دلار در اختیار تولیدکنندگان قرار میدهد. در حالی که سود قاچاق آرد به حدود پنج برابر رسیده، سود تولید و فروش داخلی محصولاتی با مواد اولیه آرد حداکثر ۳۰ درصد است. این مسئله قاچاقچیان را وارد گود کرده و حجم درخور توجهی از آرد و کمتر گندم به کشورهای همسایه ایران قاچاق میشود.سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل اعلام کرد در پی ادامه جنگ اوکراین و روسیه، جهان با بحران غذایی و افزایش قیمت برخی مواد خوراکی مواجه میشود؛ پیشبینیای که اولین نمودش را در قیمت گندم شاهد هستیم.قیمت گندم که اواسط اسفند رکورد 14ساله خود را شکست، اگر برای جهانیان نگرانی افزایش قیمت غذا را به دنبال داشته، برای ایرانیان گرفتار تحریم و تورم دورقمی، غم نان و قوت لایموت است.طبق گفته نایبرئیس بنیاد ملی گندمکاران، سال 1400 نسبت به سال 99 تولید گندم داخل 30 درصد کاهش داشته است. البته مسئولان برخی استانها هم از کاهش تولید 50درصدی خبر میدادند. در نهایت کار به آنجا رسید که معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران خبر داد که فقط تا آبان سال 1400 بالغ بر ۹میلیونو ۱۶۰ هزار تن گندم وارد کشور شده بود.
پای یک تبادل مهم در میان است؟
روزنامه فرهیختگان: سال گذشته مذاکرات فشردهای میان ایران و نمایندگان کشورهای 4+1 برای احیای برجام در جریان بود، با این حال اواخر اسفند 1400 طرفهای مذاکرهکننده، وین را برای وقفهای نامعلوم ترک کردند. پس از آن، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران خبر داد که وقفه در مذاکرات میتواند موضوعات باقیمانده در وین را حل کند. برهمین اساس مذاکرات وین، در پایتخت طرفهای مرتبط با برجام دنبال میشود، اما با وجود این، ایران همه تخممرغهایش را در سبد برجام نگذاشته و به موازات پیشبرد مذاکرات هستهای، مذاکراتی نیز برای آزادسازی پولهای بلوکهشده خود انجام میدهد. در همین راستا بنابر اعلام نظر رسمی خبرگزاری دولت گویا ایران با مذاکرات فرابرجامی، موفق به آزادسازی هفتمیلیارد دلار از پولهای بلوکهشده خود در کرهجنوبی شده است. در تکمیل این خبر منبعی آگاه به «فرهیختگان» گفته ایران نیز قرار است در ازای دسترسی به پولهای بلوکهشده خود در کره سه جاسوس دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی را نیز آزاد کند. البته آزادسازی پولهای بلوکهشده ایران در کرهجنوبی تنها تلاش وزارت خارجه ایران برای احیای حقوق و منافع ملی به موازات برجام نبوده است.
آژیرخطر برای تخت جمشید
روزنامه همشهری:«فاجعه خشکسالی و بیآبی کشور را بیش از پیش جدی بگیریم.» این هشدار جدی را پایگاه میراث جهانی تختجمشید – پرسپولیس روز 14فروردینماه با انتشار تصویری قدیمی از دشتهای سرسبز منتهی به محوطه باستانی تختجمشید منتشر کرد.اگرچه جزئیات بیشتری از دلیل انتشار چنین هشداری از سوی پایگاه میراث جهانی تختجمشید منتشر نشده است، اما ناگفته پیداست که وضعیت فرونشستهای تختجمشید بحرانیتر از گذشته شده و با 2سال کمبارشی پیدرپی در استان فارس و تعداد 70هزار چاه مجاز و غیرمجاز در حاشیه محوطه باستانی تختجمشید که سفرههای آب زیرزمینی را برای کشت برنج در دشتهای منتهی به تختجمشید تخلیه میکنند، هشدار پایگاه میراثجهانی تختجمشید حتی با خودداری از ذکر جزئیات بیشتر از تأثیر خشکسالی و فرونشست بر این محوطه باستانی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو نیاز به توضیح بیشتر نداشته است.پیگیریهای همشهری از وضعیت بحران آب در اطراف تختجمشید مشخص کرد که امسال نیز با توجه به کاهش شدید بارندگی در استان فارس، سد درودزن در چند کیلومتری تخت جمشید که با ظرفیت آبگیری 970میلیون مترمکعب برای آبیاری 40هزار هکتار زمین کشاورزی احداث شد و اکنون مجبور به سیراب کردن 120هزار هکتار زمین کشاورزی شده است، حالا کمتر از یکسوم ظرفیت خود ذخیره آب دارد.
سرباز رايان در شرق بهشت
روزنامه اعتماد: يك شهر كوچك و دورافتاده و مرزي. يك ايستگاه قطار با ريلي به درازاي تاريخ… اينجا وعدهگاه فراريان از جنگ، گمشدهها و نقطه پاياني براي ترك وطنكردهها و آغازي براي اميدواران به زندگي شده است. ايستگاهي براي زنان و كودكان. مردها آن سوي مرز با خانوادهها وداع كردهاند تا صليب خود بر دوش كشند و زنها و كودكان، يهوديان سرگرداني شدهاند در جستوجوي موعودي پر از وهم و خيال. اشكها پيش از اين ريخته شده و گونهها آماسيده شده. حالا اما روز ديگري است… بر چهرهها در بدو ورود لبخند تلخ هويدا ميشود و آرام آرام معناي غربت در سرما و ديدن غريبهها نمايان ميشود. به پرزميسي رسيدهام. محل تلاقي دو دنيا. محل تلاقي جنگ و صلح. اينجا شرق بهشت است… شايد كسي فكرش را نميكرد كه شهر مرزي پرزميسي در جنوب شرقي لهستان كه فقط 60 هزار نفر جمعيت دارد روزي يكي از مهمترين اتفاقات تاريخ اروپا را در خود رقم بزند. ايستگاه قطار اين شهر اكنون تبديل به يكي از مهمترين مركزهاي حملونقل دنيا شده است و روزانه 4 هزار نفر از سراسر اوكراين به پايانه مرزي مديكا و بعد به شهر پرزميسي ميآيند تا بتوانند به شهرهاي ديگر كشور لهستان بروند.