ماجرای بازگشت به زندگی رییس جمعیت هلال‌احمر/ به هوش آمدم و تعجب کردم چرا در «آی‌سی‌یو» هستم!
گفت‌وگوی «شهروند آنلاین» با رئیس جمعیت هلال احمر
بعد از گذشت یک سال سخت و بحرانی که پیش روی جمعیت هلال احمر قرار داشت، به سراغ پیرحسین کولیوند، رئیس جدید جمعیت رفتیم؛ تا هم درباره روزهای سخت و نفسگیر کرونایی و عملکرد هلال احمر با او گپ‌وگفتی داشته باشیم، هم درباره ماموریتها، اهداف و اولویت‌های این مجموعه؛ کسی که در طول سال‌های خدمت خود همواره در خط مقدم حوزه‌های خدمت‌رسان مدیریت بحران حضور داشته و تلاش کرده با ایده‌های جدید و تجربه‌های مدیریتی شرایط سخت و بحرانی را کنترل کند و از آلام مردم بکاهد. او معتقد است جمعیت هلال احمر ایران با کارنامه درخشان در کنترل بیماری کرونا و کاهش آلام بیماران باید به عنوان یک الگوی موفق در بین جمعیت‌های دنیا بدرخشد و برای تحقق این مهم هم هر آنچه از دستش برآمده در نشست‌های بین‌المللی انجام داده است. کولیوند از نشست منطقه‌ای منا می‌گوید: «قرار نیست ما در جمع صلیب سرخ و جمعیت‌های ملی فقط هلال احمر شنونده باشیم، چرا که حرف‌های زیادی برای گفتن داریم. از آنجا که توسعه فعالیت‌های بین‌المللی یکی از محورهای اصلی کار ما قرار گرفته و تجربه نشان داده است هلال احمر در مدیریت بحران‌های بزرگ موفق عمل کرده است، وقت آن است که ایده‌ها و خلاقیت‌های هلال احمر به عنوان الگویی موفق به دنیا معرفی شود.»
کولیوند درباره رویکردهای جمعیت هلال احمر در سال جدید می‌گوید: «افزایش چهار برابری جذب داوطلبان، ارائه آموزش‌های همگانی و تخصصی، ایجاد شهرک آموزشی تا بهمن ماه، افزایش پایگاه‌های هلال احمر، تقویت تجهیزات و اقلام حفاظتی و امدادی آنها، اصلاح وضع معیشتی کارکنان به خصوص امدادگران، بازسازی و نوسازی لجستیک اورژانس و تقویت و افزایش مراودات بین‌المللی را به‌جد دنبال خواهیم کرد.»
مدیریت در کارهای امدادی و سازمان‌های درگیر بحران همیشه شغلی پرچالش است. چطور با این چالش کنار می‌آیید؟
خدا را شاکرم که مسیر کار و خدمتگزاری مرا در راهی گذاشته که جنسش با بقیه کارها متفاوت است. البته جنس تمام کارهایی که تا الان داشته‌ام، خدمت‌رسانی و حفاظت از جان مردم و کاهش آلام مردم بوده است. چه زمانی که در بیمارستان مشغول به کار بودم، چه زمانی که در سازمان امداد و نجات، اورژانس و حالا که در هلال احمر هستم. من و خیلی از همکارانم در حوزه مدیریت بحران همواره آسایش خود را فدای آرامش دیگران می‌کنیم، چرا که فراهم کردن آسایش و آرامش برای هموطنان و همنوعان‌مان اولویت کار ماست. همین ایثار و از خودگذشتگی عامل مهم انگیزه ما برای ادامه کار است و ما را به آن امیدوار می‌کند.
خانواده هیچ‌وقت گلایه نداشته‌اند؟
آنها هم مثل بقیه مردم دوست دارند همسر و پدر خانواده کنارشان باشد. خیلی وقت‌ها بچه‌ها می‌گویند برای ما هم وقت بگذار، اما وقتی نتیجه کار ما را می‌بینند، خوشحال و راضی می‌شوند. در واقع اگر رضایت و حمایت آنها نباشد، نمی‌توانیم کاری را پیش ببریم. سال‌های متمادی در کارهای سخت فعالیت داشته‌ام و به جرأت می‌توانم ادعا کنم هیچ عیدی در خانه نبوده‌ام. میسر شدن این کار به خاطر صبوری و همراهی خانواده است. همیشه می‌گویم خوشا به حال کسی که بتواند گرهی از کار کسی باز و مشکلی را حل کند.
همه ما وقتی در گرفتاری و سختی قرار می‌گیریم دعایی و ذکری داریم که مخصوص گره‌گشایی است. می‌توانم بپرسم وقتی شما در موضوعی به دشواری می‌خورید، چه ذکر و دعایی زیر لب زمزمه می‌کنید؟
من واقعا همیشه متوسل به خدا می‌شوم، چه در شرایط بحرانی، چه غیر بحرانی. حتی جلسات را با ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله» آغاز می‌کنم و اعتقاد عجیبی دارم که همه چیز دست خداست. اما در گرفتاری‌های سخت وقتی که واقعا از همه چیز بریده‌ام، بعد از خدا به حضرت زهرا متوسل شده‌ام، هرچند ما لُرها همیشه به حضرت عباس متوسل می‌شویم، اما من به حضرت زهرا ارادت ویژه‌ای دارم و همیشه هم از این توسل جواب گرفته‌ام.
دو سال است که با کرونا به عنوان تجربه تلخ جهانی دست و پنجه نرم می‌کنیم. همچنین شما تجربه تلخی از این بیماری دارید. اگر ممکن است درباره‌اش صحبت کنید.
وقتی که شیوع کرونا در چین آغاز شد با تشکیل تیمی، کار بررسی بین‌المللی وضعیت موجود را آغاز کردیم. دولت ما را مکلف کرد نسبت به بازگرداندن دانشجویان ایرانی از چین اقدام کنیم. دو تن از همکاران ما برای انجام این ماموریت عازم چین شدند و بچه‌ها را به ایران بازگرداندند، اما کار به همین آسانی نبود و باید قرنطینه دو هفته‌ای انجام می‌شد. مسافران راهی یکی از هتل‌ها شدند، اما هیچ یک از کادر هتل حاضر به ارائه خدمات نشدند. بچه‌های اورژانس بودند که هتلدار شدند. 24 نفر از تکنیسین‌ها هم به جای عوامل هتل خدمت می‌کردند، هم کار بهداشتی، هم درمانی آنها را بر عهده داشتند. دو هفته قرنطینه تمام شد و مسافران برگشته از چین با دریافت گواهی سلامت به خانه‌هایشان رفتند. دو روز بعد اعلام شد بیماران کرونایی در قم زیاد شده‌اند. به دستور وزیر بهداشت فقط من راهی قم شدم. دو بیمارستان برای بیماران کرونایی انتخاب و کار بستری بیماران انجام شد. مجددا جمعه که روز رأی‌گیری مجلس هم بود با رئیس مجلس راهی قم شدیم. روز بسیار سختی بود. شهر واقعا پر از بیمار بود. در تهران هم تعداد بیماران زیاد شده بود و آمار ابتلا در رشت از همه جا بیشتر بود. وضعیت همه این شهرها باید پیگیری می‌شد. قرارگاههایی تشکیل دادیم. قرارگاه لجستیک، تجهیزات و پشتیبانی به ما افتاد؛ سخت‌ترین وظیفه! آن روزها حتی ماسک هم گیر نمی‌آمد و ما مجبور بودیم این نیاز را برای دانشگاه‌ها تامین کنیم. شرایط سختی بود. صبح تا شب به انجام کارهای معمول و شب‌ها به بازدید از بیمارستان‌ها می‌گذشت. واقعا پذیرش این ماموریت سنگین برای خیلی‌ها سخت بود. 12 اسفند بود، احساس خستگی و خواب‌آلودگی داشتم. آمده بودم بیمارستان تا سرم بزنم. به همکارم گفتم از بیمارستان برود برای استراحت، کارم که تمام شد خبرش می‌کنم؛ غافل از اینکه در بیمارستان ماندگار شدم. با درگیری کامل ریه، شب بیهوش شدم. چهار روز شرایط خیلی بدی داشتم. دو هفته در کما بودم، اما بعد از دو هفته به هوش آمدم.
خیلی ساده تعریف می‌کنید، اما خیلی سخت بوده، درست است؟
خیلی سخت بود و ایمان دارم اگر دعای خیر مردم و خانواده شهدا در کنار خدمات‌رسانی عالی بیمارستان نبود، امکان نداشت آدمی با شرایط من به زندگی برگردد.
بعد از اینکه به هوش آمدید، اولین چیزی که به ذهن‌تان رسید چه بود؟
وقتی به هوش آمدم، تعجب کردم چرا در «آی‌سی‌یو» هستم. گفتم دیشب که حال من خوب بود! اطرافیان گفتند دو هفته است در بیمارستان هستی!
به محض به هوش آمدن کار را شروع کردید؟
بدنم به شدت ضعیف بود. دو ماه نتوانستم سرپا بایستم، اما همین که توانستم با واکر پنج قدم به جلو بروم، خودم را از بیمارستان ترخیص کردم. نمی‌توانستم سرپا بایستم. تمام عضلاتم از بین رفته بود. اواخر اردیبهشت بهتر شدم و خرداد برگشتم سر کار. بالاخره از تیر ماه دوباره روال عادی زندگی شروع شد.
مبارزه با کووید- 19 با روی کار آمدن دولت جدید و مدیریت شما در رأس جمعیت هلال احمر جدی‌تر دنبال شد. چه اتفاقی افتاد؟
فعالیت‌هایی که در دوره رئیسی در حوزه مبارزه با کرونا اجرا شد بی‌نظیر است و قابل گزارش و قابل دفاع در دنیا. ظرف مدت کوتاهی توسط هلال احمر با حمایت دولت و مخصوصا شخص رئیس‌جمهوری و معاون اول مقدار قابل توجهی واکسن وارد کشور شد. علاوه بر واردات واکسن، در تزریق واکسن هم هلال احمر به عنوان معین وزارت بهدشت نقش بسزایی در کنترل بیماری کرونا داشت و این کم نیست. یکی از اصلی‌ترین محورهای اجرایی طرح شهید سلیمانی، ما بودیم. از این طرح گرفته تا ردیابی بیمار، شناسایی و مراقبت از بیماران، حتی در نظارت بر عملکرد بخش‌های دیگر و حمایت از بیماران هم هلال احمری‌ها خوش درخشیدند. یکی از مهم‌ترین اقدامات ما در دوره کرونا نظام‌مند کردن و هدفمند کردن خیرین در پیک پنجم بود؛ دوره‌ای که بیمارستان‌ها مملو از جمعیت بود. حتی وقتی بیماران مرخص می‌شدند نیازمند تامین تجهیزات پزشکی مانند اکسیژن، تخت و … بودند و همه این ملزومات زیر سایه هلال احمر با کمک خیرین و تشکیل بانک امانات تامین شد. در پیک ششم نیز در حالی که همه دنیا پیش‌بینی می‌کرد آمار مبتلایان و فوتی‌های ما زیاد باشد، عملکرد خوب دولت و دستگاه‌ها اجازه نداد تا در این پیک تلفات انسانی ما زیاد باشد.
یک خاطره شیرین از دوره سخت کاری‌تان مهمان‌مان می‌کنید؟
یک شب حول و حوش ساعت 10 از اورژانس برای سرکشی به بیمارستان رفتم تا اگر کار بیماری روی زمین مانده پیگیری کنیم. پدر شهیدی را آورده بودند و تقاضای تخت «آی‌سی‌یو» داشتند. حتی تخت عادی خالی هم نداشتیم. خودم در استیشن نشستم و به همه بیمارستان‌ها زنگ زدم. پیرمرد بیچاره سکته مغزی کرده بود. با مکافات بالاخره در بیمارستان ایرانشهر تختی پیدا کردم. شماره تلفنم را به بیمارستان دادم که اگر تخت خالی شد پدر شهید را به آنجا منتقل کنیم. فردای آن شب، ساعت سه و نیم زنگ زدم و گفتم بیمار را به بیمارستان ایرانشهر منتقل کنید. خبر دادند که فوت کرده؛ خیلی دلم سوخت. همان زمان قرار بود ما یک طبقه از بیمارستان را به سالن آمفی‌تئاتر تبدیل کنیم، اما بعد از این اتفاق تصمیم گرفتم آنجا را به «آی‌سی‌یو» ویژه خانواده شهدا تبدیل کنم؛ چراکه خانواده شهدا حق بزرگی به گردن ما دارند و نباید معطل خدمات شوند. پروژه را با جدیت پیش بردیم و بخش جدید «آی‌سی‌یو» ویژه خانواده شهدا و جانبازان ایجاد شد. دو متخصص مقیم در بخش مستقر کردیم و غیر از والدین شهدا و جانبازان اجازه ندادیم کسی از این امکانات استفاده کند. یک روز برای سرکشی به این بخش رفتم و دیدم بچه‌های بخش در حال حمام کردن و نظافت والدین شهدا هستند. شب خواب دیدم به همین بخش رفته‌ام. وقتی وارد شدم هر کدام از بیماران را همراه شهدایشان دیدم. شهدا به گرمی از من استقبال کردند و مرا در آغوش گرفتند و گفتند شما خیلی زحمت ما را می‌کشید. وقتی بیدار شدم، حال عجیبی داشتم. روزی که رهبر معظم انقلاب برای ملاقات والدین شهدا به این بخش آمدند، خوابم را تعریف کردم و ایشان فرمودند آنچه دیدید خواب نیست و شک نکنید که واقعیت است.
جمعیت هلال احمر رویکردها و اهداف مشخصی دارد که هر مدیر بنا بر شرایط موجود و نظام فکری خود، اولویت‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای آن تعیین می‌کند. مهم‌ترین اولویت‌های شما به عنوان سکان‌دار جمعیت هلال احمر چیست؟
همه مدیران پیشین تمام تلاش خود را برای توسعه جمعیت هلال احمر انجام داده‌اند، ما هم ادامه‌دهنده این مسیر هستیم. معتقدم باید با اقداماتمان آینده جدیدی برای هلال احمر ترسیم کنیم. کارهایمان باید جهشی باشد تا عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم. از روزی که بر این مسند نشسته‌ام، برنامه‌ام را بر اساس چهار محور شروع کردم و خوب هم پیش رفته‌ایم. افزایش سرمایه اجتماعی جمعیت هلال احمر و نمود بین‌المللی جمعیت هلال احمر در صلیب سرخ جهانی و جمعیت‌های ملی دیگر، از توفیقات خوبی است که تا به حال حاصل شده است. باید از ظرفیت‌های ملی مختلف و بین‌المللی استفاده کنیم. ما به عنوان معین دولت در اهداف دولت و نظام می‌توانیم موثر باشیم. تا الان حمایت‌های خوبی از ناحیه دولت، هیات دولت و شخص رئیس‌جمهوری شامل حال جمعیت شده و شرایط به نظر من روز به روز بهتر می‌شود. شارژ انبارها و بهره‌گیری از خودروهای اموال تملکی به جای خودروی نجات و آمبولانس، از جمله اتفاقات خوبی است که تا به حال رخ داده است. لجستیک جمعیت هلال احمر از سال 92 نوسازی نشده و نیازمند بازسازی است؛ لذا مجوز خرید 900 دستگاه خودروی نجات و آمبولانس را دریافت کرده‌ایم و در سال 1401 تمام توان خود را به کار می‌گیریم تا شاهد عملیاتی شدن این مهم باشیم. از طرف دیگر، ما امروز شاهد همدلی و همکاری خوبی میان جمعیت هلال احمر و دستگاه‌های دیگر از جمله نیروهای مسلح هستیم که اولین حاصل خوب این همدلی و همراهی تامین چهار فروند هواپیما توسط سپاه و ارتش برای امدادرسانی به مناطق سیل‌زده جنوب کشور بود. البته در کنار این اتفاقات خبرهای خوبی هم برای سربازان داریم؛ داوطلبانی که قبل از موعد سربازی دو سال فعالیت داوطلبانه داشته‌اند، می‌توانند با دریافت امریه در پایگاه‌های امدادی مشغول شوند. اما بزرگ‌ترین برنامه‌ای که از ابتدای حضور در هلال احمر دنبال کردم تعیین تکلیف وضعیت داوطلبان و امدادگران بوده است.
خبر خوبی هم برای داوطلبان و امدادگران دارید؟
در سال 1401 هم وضعیت معیشتی‌شان را به حدی می‌رسانیم که رضایتمندی آنها را کسب کنیم، هم دنبال تثبیت وضعیت کاری‌شان هستیم. داوطلبان و امدادگران از مظلوم‌ترین اقشار جامعه ما هستند.
لطفا از دیگر اهداف کوتاه‌مدت که محقق شده هم بگویید.
آموزش همگانی، مهارت‌افزایی، تقویت خانه‌های هلال، اجرای طرح یاس و تحت پوشش قرار دادن 12 هزار نفر در این طرح، تقویت آی‌تی و تکنولوژی و راه‌اندازی اتوماسیون اداری در جمعیت هلال احمر را می‌توانم نام ببرم.
نقطه عطف فعالیت‌های شما در هلال احمر، اقدامات برون‌مرزی است. شما در نشست منا خوش درخشیدید و استقبال خوبی از پیشنهادهای شما شد. در این‌باره کمی توضیح می‌دهید؟
یکی از محورهای کاری مهم ما توسعه روابط بین‌المللی است. قرار نیست ما در جمع صلیب سرخ و جمعیت‌های ملی هلال احمر شنونده باشیم، چراکه حرف‌هایی برای گفتن داریم. ما ایده و خلاقیت داریم و معتقدیم کشور ما می‌تواند نمونه و الگویی قوی برای دنیا باشد و این اتفاق افتاده است. در جلسه‌ای که با رئیس فدراسیون صلیب سرخ جهانی و جمعیت هلال احمر داشتم، طرح خانه‌های هلال را مطرح کردم که از آن استقبال خوبی شد. علاوه بر این، طرح ایجاد یک شهرک آموزشی شبیه‌سازی شده برای آموزش و آمادگی شهروندان هنگام وقوع بحران‌هایی چون سیل و زلزله تشریح شد. این طرح هم مورد استقبال قرار گرفت و حتی قرار شد در تجهیز این شهرک به ما کمک کنند تا مردم از آموزش‌های تخصصی و عمومی بهره‌مند شوند. همچنین در این نشست وقتی حضار درباره عملکرد ما در حوزه مهاجرین شنیدند، متحیر شدند. رئیس فدراسیون جهانی اعلام کرد من به عملکرد جمعیت هلال احمر و خدماتش افتخار می‌کنم و هلال احمر ایران باید به عنوان الگوی موفق به سایر جمعیت‌ها معرفی شود تا این تجارب به همه دنیا منتقل شود.
در سال 1401 قرار است به کجا برسیم؟
افزایش چهار برابری جذب داوطلبان، ارائه آموزش‌های همگانی و تخصصی، ایجاد شهرک آموزشی تا بهمن ماه، افزایش پایگاه‌های هلال احمر، تقویت تجهیزات و اقلام حفاظتی و امدادی آنها، اصلاح وضع معیشتی کارکنان به خصوص امدادگران، بازسازی و نوسازی لجستیک اورژانس و تقویت و افزایش مراودات بین‌المللی را به‌جد دنبال خواهیم کرد.
آرزویتان برای مردم در سال 1401 چیست؟
آرزوی سلامتی، سربلندی، سرافرازی و شادمانی همه مردم را دارم. مطمئنا سال خوبی پیش روی ماست. امیدوارم سالی پربرکت و پرنشاط برای هموطنان و همه مردم دنیا باشد.
پیام نوروزی رئیس جمعیت هلال احمر: امسال بیش از پیش در کنار مردم خواهیم بود
پیرحسین کولیوند رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران شد