اصغر فرهادی و حسن فتحی زیر تیغ اتهام!
ادامه حاشیه‌ها و جنجال‌های سرقت ادبی در سینما و تلویزیون ایران
پولاد امین، شهروندآنلاین: ظاهرا داستان سرقت ادبی و هنری قرار نیست دست از سر سینما و تلویزیون ایران- و به‌خصوص اصغر فرهادی و حسن فتحی- بردارد. اتهامی که در همین ماه‌های اخیر برای این دو کارگردان صاحب‌نام حواشی و جنجال‌های پردامنه‌ای به‌وجود آورده بود و حالا دوباره به نوعی دیگر و با تکرار همان اتهامات از زبان افرادی دیگر تکرار شده است.
اصغر و حسن زیر تیغ!
اتهام یک هنرمند تئاتری به حسن فتحی- که این روزها «جیران» را در شبکه نمایش خانگی دارد- ابعاد ماجرای سرقت ادبی و هنری در ایران را گسترده‌تر کرده است. فتحی و سریال جدیدش «جیران» که همین چندی پیش، در آستانه انتشار اولین قسمت این سریال در شبکه نمایش خانگی از سوی نویسنده و کارگردان سریال «آهوی من مارال» به اتهام سرقت ادبی و هنری مورد شکایت قرار گرفته بود؛ حالا با اتهام دیگری درباره سرقت ادبی مواجه شده است. این بار اتهام‌زننده حسین کیانی، نویسنده و کارگردان مطرح تئاتر است. کارگردان تئاتر و نمایشنامه‌نویسی که به حسن فتحی و «جیران»اش اتهام سرقت ادبی و هنری می‌زند و این کارگردان را- که آثار جدیدش، از «شهرزاد» تا «مست عشق» و حالا هم «جیران» با حواشی و جنجال‌های متعدد و مختلفی مواجه شده‌اند- متهم می‌کند به اینکه شخصیت «فرزی فضول» سریالش را از کاراکتر «آقامردک جان» نمایشنامه «مضحکه شبیه قتل» برداشته است. ادعایی که اگر مورد توجه رسانه‌ها قرار گیرد، بی‌تردید جنجال‌های تازه‌ای برای حسن فتحی و سریال جدیدش ایجاد خواهد کرد.
از سوی دیگر در روزهای اخیر شاهد اتهاماتی دیگر علیه اصغر فرهادی هم بوده‌ایم که در این چندماه اخیر به‌واسطه اتهام سرقت ادبی از سوی آزاده مسیح‌زاده، مستندساز، روزهای پرحاشیه‌ای را تجربه کرده است. ماجرای جدید اصغر فرهادی نیز از این قرار است که یک موزیسین خیابانی در اینستاگرام ادعا کرده که آهنگ فیلم «فروشنده» را او ساخته، اما فرهادی در تیتراژ فیلم نام ستار اورکی را به‌عنوان آهنگساز آورده است. ادعایی که باعث شده شماری از رسانه‌ها در روزهای اخیر شروع به بازنشر گفت‌وگویی بکنند که همین موزیسین چهار سال پیش با خبرگزاری فارس انجام داده و آنجا هم همین ادعا را مطرح کرده بود.
داستان یک نمایشنامه
ماجرای جدید حسن فتحی از آنجا آغاز می‌شود که حسین کیانی، کارگردان تئاتر و نمایشنامه‌نویس شناخته‌شده با انتشار ویدیویی تدوین‌شده از شباهت کاراکتر «فرزی فضول» سریال «جیران» با «آقامردک جان» نمایش «مضحکه شبیه قتل» نوشت و در ادامه هم پرسید که مگر نمایشنامه موفقی مثل «مضحکه شبیه قتل» کیسه خلیفه است که هرچه دوست داشتند از آن بردارند و اجازه و رخصتی هم نگیرند و بدتر از آن جوری وانمود کنند که آن تکه برداشته‌شده از آن خودشان است؟!
کیانی با اشاره به شباهت‌های آشکار و نهان شخصیت «فرزی فضول» سریال جیران با بازی امیر کربلایی‌زاده با شخصیت «آقامردک جان» نمایش خودش که چند بار توسط احمد مهرانفر و شهرام حقیقت‌دوست از سال 1382 به این‌سو بازی شده؛ ضمن تاکید بر اینکه «شاید در این اوضاع بزن دررو، صحبت از مصادره به‌مطلوب جمله‌هایی که تو سال‌ها پیش در نمایشنامه‌ای نوشته‌ای… چندان بااهمیت و در اولویت به نظر نیاید» در پیج اینستاگرامش نوشته: «به قولی الانه روزگاری شده که آش را با جاش می‌برند… ولی چگونه است که حتی خود کسانی که در این حرفه کار می‌کنند، عاری از نگاه حرفه‌ای، به این نمی‌اندیشند که هر عنصر و عبارتی که در اجرا یا در نمایش‌های موفق و ماندگار وجود دارد جرئی از مهندسی و هندسه هنری آن اثر است و به تمامی متعلق به صاحب اثر»؟
کیانی این اتفاق را مشابه اتفاقاتی می‌داند که پشت سرهم برای آثار ایرانی و حتی خارجی در همین مدیوم تصویر می‌افتد و گاهی تا صددرصد یک اثر معروف یا گمنام کپی می‌شود. بدبختی آن است که کسانی این شکل کار کردن سرقتی را رویه اصلی خود قرار داده‌اند و شما هیچ نویسنده و هنرمند خلاق و اصیلی را نخواهید یافت که اثری از او به سرقت و غارت نرفته باشد»!
فروشنده هم بله؟!
ماجرای اصغر فرهادی هم بی‌شباهت به حسن فتحی نیست و این نیز ریشه در اینستاگرام دارد. ماجرا اما از این قرار است که یک موزیسین به نام پیام اقدامی مدعی شده موسیقی فیلم «فروشنده» را او ساخته. به گزارش کافه سینما او در ادامه هم گفته که ترانه علیدوستی، شهاب حسینی و حتی شخص ستار اورکی شاهد این موضوع هستند. ادعایی که در ادامه ادعاهایی که در تمام سال‌های اخیر از سوی کسانی مانند آزاده مسیح‌زاده، علی خودسیانی و حمید نعمت‌الله علیه اصغر فرهادی مطرح شده بودند، یک بار دیگر نام تنها فیلمساز اسکاری سینمای ایران را در یک موضوع مرتبط با سرقت ادبی و هنری مطرح می‌کند.
پیام اقدامی در پیج اینستاگرمش در کنار تصویری که با سازش در کنار اصغر فرهادی و ستار اورکی منتشر کرده؛ نوشته: «می‌خوام براتون خاطره بگم. پنج سال پیش این مردان نامدار […]، موسیقی من رو دزدیدن و به اسم ستار اورکی ثبت کردن. وقتی در باغ فردوس این آقایون جشن اسکار برگزار می‌کردن نوازنده فیلم اسکار تو خیابون داشت ساز می‌زد. وقتی موزیک من از بلندگوهای باغ پخش می‌شد، پلیس نوازنده فیلم اسکار رو در خیابان دستگیر کرد، شما […] بی‌هنرید چون سفارشی هستین. 5 سال بعد […] ماه پشت ابر نموند. پنج سال بدبختی کشیدم، اما همه مثل من نیستن آقای فرهادی، کسی اگر قدرت داره من رو با شما روبه‌رو کنه، تو یک لایو روشن می‌کنم حقایق پشت پرده اون اسکار رو…»
پست اینستاگرمی اقدامی که با کامنت‌های همدلانه فراوانی در فضای مجازی روبه‌رو شده؛ یک بار دیگر نام اصغر فرهادی را وارد حاشیه‌ای کرده که این سینماگر در تمام سال‌های فعالیتش از درگیر شدن با آنها خودداری می‌کرده. در یک سال اخیر اما اوضاع تغییر کرده. اتفاقی که شاید بتوان آن را هم مدیون و مرهون فضای مجازی دانست. رسانه‌ای در اختیار بی‌صدایان و بی‌قدرتان، که صدای آنها را به گوش مخاطبان می‌رساند!