حکم جالب کمیته اخلاق برای تخلف حسین کنعانی‌زادگان و محکومیت او به پرداخت مبلغی به زلزله‌زدگان شهر خوی سبب شد تا ابعاد مختلف این حکم جالب را بررسی کنیم.
به گزارش خبرنگار شهروند انلاین، حکم صادرشده از سوی کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال برای تخلف محمدحسین کنعانی‌زادگان، مدافع تیم ملی، یکی از احکام نادر و البته جالب انضباطی محسوب می‌شود. بعد از چند ماه، سرانجام کمیته اخلاق حکم تخلف عجیب کنعانی‌زادگان را -که مربوط به انتشار برخی صداهای غیراخلاقی او در فضای مجازی بود- صادر کرد که بر این اساس، او باید یک کار خیر انجام بدهد!
بر اساس حکم کمیته اخلاق، کنعانی‌زادگان به پرداخت 200 میلیون تومان وجه نقد به حساب هیات فوتبال شهرستان زلزله‌زده خوی برای توسعه فوتبال در رده‌های پایه آن شهرستان به‌عنوان فعالیتی اجتماعی در امر فوتبال، محکوم شده است.
حکم جالب کمیته اخلاق در شرایطی صادر شده که به یاد نداریم ارکان قضائی فدراسیون در گذشته چنین احکامی صادر کرده باشند. موضوعی که می‌تواند علاوه بر حالت تنبیهی، فرد خاطی را در انجام کار خیر مشارکت دهد و البته یک نقطه محروم از امکانات هم منتفع شود.
اما چرا ارکان قضائی پیش از این چنین احکامی صادر نمی‌کردند؟ آیا احتمال ادامه‌دار شدن این احکام جایگزین محرومیت و جریمه نقدی (که به حساب فدراسیون فوتبال می‌رود) وجود دارد؟ در این گزارش به این موضوع پرداخته‌ایم:
قضات فوتبال هم می‌توانند حکم اجتماعی بدهند
در روزهایی که به دلیل مسائل سیاسی شاهدیم بسیاری از قضات در کنار احکام قضائی خود برخی احکام اجتماعی نیز در نظر می‌گیرند، کمتر کسی به این مساله فکر می‌کرد که در فوتبال هم ممکن است چنین اتفاقی بیفتد. اما اسدی مقدم، رئیس کمیته اخلاق، به همراه اعضای این کمیته نشان دادند که برای تخلفات فوتبالی هم می‌شود فعالیت‌های خیریه در نظر گرفت و افراد متخلف را مجبور به انجام عمل خیر کرد. اتفاقی که قطعا با استقبال بسیاری از فوتبالی‌ها نیز مواجه خواهد شد.
اعتراض‌های گسترده به احکام انضباطی
اگرچه حکم مربوط به کنعانی‌زادگان از سوی کمیته اخلاق صادر شده و ساز و کار رسیدگی به پرونده‌ها توسط این کمیته با سایر نهادهای قضائی فدراسیون فوتبال متفاوت است، اما در کمیته‌های انضباطی و استیناف هم می‌شود شاهد این دست احکام جایگزین بود. این درخواست عمومی در شرایطی از ارکان قضائی فوتبال مطرح است که طی هفته‌های گذشته شاهد جنجال‌های بسیاری در فضای فوتبال بودیم. رفتارهای مربیان مختلف و به خصوص ریکاردو ساپینتو در کنار زمین، اقدامات بازیکنان داخل مستطیل سبز، اعتراض‌های گسترده به داوری مسابقات و … با بیانیه‌نویسی‌های متعدد از سوی بخش رسانه‌ای باشگاه‌ها همراه شده و فضای عجیبی را در فوتبال ایجاد کرده است. حال اینکه کمیته انضباطی چقدر می‌تواند برای برخورد با چنین فضایی احکام جایگزین در نظر بگیرد و از تنبیه‌های اجتماعی به جای محرومیت از همراهی تیم یا جریمه نقدی استفاده کند، موضوعی است که باید مورد تامل قرار بگیرد. شاید برای مقابله با چنین فضای عجیبی در فوتبال احکام اجتماعی چندان مناسب نباشد، اما برخی مواقع کمیته انضباطی می‌تواند چنین برخوردهای جالبی را در دستور کار بگذارد. حتی کمیته استیناف هم در رسیدگی مجدد به پرونده‌های مورد اعتراض می‌تواند از احکام جایگزین در فضای فوتبال استفاده کند.
این احکام خارج از کشور جواب داده است
صدور احکام این‌چنینی در خارج از کشور نمونه‌هایی داشته است. جدا از پرونده‌های بازیکنان مطرح فوتبال در خارج از کشور که به دادگاه‌های غیرفوتبالی رفته، در کمیته انضباطی فدراسیون کشورها گاهی پیش می‌آید که چنین احکام جایگزینی داده می‌شود. به عنوان نمونه، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال دانمارک چند ماه قبل برای برخورد با هادسن، بازیکن ملی‌پوش این کشور، که چندین‌بار با داوران درگیری پیدا کرده بود، حکم داد که او به مدت یک ماه آبیاری چمن سه مجموعه ورزشی بزرگ را برعهده بگیرد. در سوئد هم یک‌بار برای زلاتان حکمی صادر شد که طبق آن اسطوره فوتبال این کشور باید به مدت دو هفته وظیفه نگهبانی در فدراسیون سوئد را انجام می‌داد (اگرچه این حکم اجرا نشد و خیلی‌ها در سوئد به آن انتقاد کردند). کشورهای دیگری نیز بوده‌اند که در صدور حکم‌های این‌چنینی پیشگام شده‌اند و البته بسیار مورد تمجید طرفداران فوتبال در کشور خود قرار گرفته‌اند.
آیین‌نامه انضباطی فوتبال ایران چه می‌گوید؟
احکامی که کمیته‌های انضباطی و استیناف فدراسیون فوتبال صادر می‌کنند بر اساس آیین‌نامه موجود برای مسائل انضباطی است. آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال برای همه موارد تخلفات در فوتبال تنبیهی در نظر گرفته و قضات بر اساس آن حکم می‌دهند. حتی اگر هم در موردی از تخلف افراد و باشگاه‌ها، چارچوبی در آیین‌نامه انضباطی ایران نباشد، از فیفا استعلام و تصمیم گرفته می‌شود. اما برخی موارد نادر وجود دارند که شاید بتوان برای آنها احکام اجتماعی صادر کرد.
ماده 117 آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال مربوط به همین مساله است. این ماده می‌گوید چنانچه میزان مجازات برای تخلفی به صورت دقیق در مواد قبلی تعیین نشده باشد و آیین‌نامه فیفا هم توضیح دقیقی درباره تخلف نداشته باشد، آن‌وقت کمیته انضباطی می‌تواند با هماهنگی هیات‌رئیسه فدراسیون درباره حکمی مشابه اقدام کند. در ماده‌های 118 و 119 نیز این مساله به‌گونه‌های دیگر مشاهده می‌شود. اینجاست که دست کمیته انضباطی برای صدور حکم‌های جایگزین و اجتماعی باز است و اعضای کمیته انضباطی و استیناف می‌توانند در این‌باره اقدام کنند.
***
رضا جاودانی، عضو کمیته انضباطی، در گفت‌وگو با «شهروند»:
حکم‌های جایگزین باید بر اساس آیین‌نامه باشد
رضا جاودانی، مجری مشهور برنامه‌های ورزشی، که به‌واسطه تحصیلاتش در حوزه حقوق از وکلای بنام ایرانی محسوب می‌شود و چند سالی است که عضو کمیته انضباطی است، درباره احتمال بیشتر شدن احکام جایگزین و اجتماعی در فضای فوتبال به خبرنگار «شهروند» گفت: «حکم کمیته اخلاق را دیدم و بسیار خوشحال شدم. حکم جالبی صادر شده و ما هم از این موضوع استقبال می‌کنیم، اما باید این مساله را در نظر بگیرید جنس تخلفاتی که به کمیته اخلاق ارجاع می‌شود، با گزارش‌های رسیده به کمیته انضباطی متفاوت است. کمیته اخلاق بیرون از فضای فوتبال به مسائل دیگری رسیدگی می‌کند و وظیفه ما رسیدگی به تخلفات داخل ورزشگاه‌هاست؛ آن هم بر اساس گزارش‌هایی که ناظران و داوران ارجاع می‌دهند و البته ادله مهمی که شاید باشگاه‌ها ارائه کنند.»
او ادامه داد: «احکامی که کمیته انضباطی صادر می‌کند، بر اساس آیین‌نامه انضباطی فدراسیون فوتبال است. ما برای اکثر تخلفات در آیین‌نامه مصداق داریم و باید در چارچوب آن اقدام کنیم و همین‌طور نمی‌شود قانون را اجرا نکنیم و حکم جایگزین بدهیم. با این‌حال، از این پس می‌شود برای برخی تخلفات خاص صدور حکم اجتماعی هم در دستور کار قرار بدهیم.»
جاودانی در پاسخ به این پرسش که در چه مواردی می‌شود از احکام جایگزین استفاده کرد، گفت: «برخی تخلفات هستند که در آیین‌نامه مصداقی برای رسیدگی به آنها نیست و ما باید به فیفا ارجاع بدهیم. مثلا در یک مسابقه اتفاقی می‌افتد که همه می‌دانیم تخلف است، اما آیین‌نامه برای آن حکمی پیش روی ما نمی‌گذارد. آن‌وقت باید به فیفا رجوع کنیم و استعلام بگیریم. اگر در فیفا هم مصداقی نباشد، باید بر اساس ماده 117 آیین‌نامه انضباطی و حتی 118 و 119 اقدام کنیم. باید پرونده به هیات‌رئیسه فدراسیون فوتبال برود که فکر می‌کنم در اینجا می‌شود حکم جایگزین داد.»
او در پایان افزود: «به هر حال صدور حکم پروسه خاص خود را دارد و بی‌شک نمی‌توانیم در هر پرونده‌ای حکم‌های اجتماعی بدهیم. تاکید می‌کنم که ما به عنوان قاضی در فضای فوتبال باید بر اساس آیین‌نامه و قوانین، حکم خود را صادر کنیم.»
//اتمام پیام