انتقادها به مهدویان بسیار بوده. عدهای به مواضع سیاسی او ایراد گرفتهاند که باعث شده مهاجرت برای بسیاری تنها راه برای ادامه زندگی باشد، عدهای به مسیر موفقیت او در سینما و عدهای هم به رفتار او در قبال کودکانی که جلوی دوربین میبرد.
پولاد امین، شهروند آنلاین: در روزهای اخیر محمدحسین مهدویان با انتشار تصاویری از تست بازیگری دخترک خردسالی که عضو خانواده پنج نفره ایرانی بود که در مسیر مهاجرت به انگلستان در کانال مانش غرق شدند، در فضای فارسی مجازی حاشیهساز بوده است، هنرمندان بسیاری نسبت به این ویدیو واکنش داشتهاند و حالا سوال این است: آقای مهدویان! خودت برای آنیتاها چه کردی؟
ماجرا از آنجا آغاز شد که محمدحسین مهدویان، کارگردان فیلم «درخت گردو» با انتشار ویدیوی از دختر خانواده ایراننژاد، که چند روز پیش به همراه خانوادهاش در کانال مانش غرق شده بود، نوشت که او برای حضور در فیلم «درخت گردو» تست داده بود.
داستان دردناک
محمدحسین مهدویان در حساب کاربریاش در اینستاگرام با انتشار این ویدیو نوشت: «پارسال به دنبال یافتن بازیگرانی برای نقشهای کودک فیلم سینمایی «درخت گردو» جستوجوی محلی مفصلی انجام دادیم. بچهها باید به زبان کُردی سورانی حرف میزدند که زبان و لهجه مردم سردشت است. فقط چند شهر ایران در شمال کردستان و جنوب آذربایجانغربی به این لهجه خاص حرف میزنند و این کار را سخت میکرد. یکی از نقشهایی که در پی بازیگرش بودیم، نقش شهین دختر شش، هفت ساله فیلم بود. به دختر عکس دوم نگاه کنید؛ به چشمهایش. ترکیبی است از رنج و در عین حال زیبایی و امید. این دختر یکی از چند گزینه نهایی ما بود، در کنار چند دختر زیبا و معصوم دیگر که هر کدام به امیدی خودشان را به ما میرساندند تا شاید با به رخ کشیدن استعدادشان برای چند نفری که از تهران آمدهاند، آیندهای برای خود جستوجو کنند. او در نهایت انتخاب نشد و نقش به ژینا رسید. اما اگر تصویر دختر برایتان آشناست، حق دارید. تصویرهای بعدی ویدیوهای کوتاهی هستند از تلاش آنیتا برای به دست آوردن نقش. بله. نام این دختر آنیتاست؛ آنیتا ایراننژاد. اگر این نام برایتان آشناست، باز هم حق دارید. دو تصویر آخر پیوست خبری است که رسانهها یکی، دو روزی است در موردش حرف میزنند. آنیتا و تمام اعضای خانوادهاش در راه مهاجرتی پرخطر از ایران، در آبهای سرزمینی غریبه غرق شدهاند. از دیروز ابراهیم و به خصوص امیرحسین که آخرین تستها و تمرینها را با آنیتا انجام داده بود، مدام تصویر اشکهای آنیتا را مرور میکنند و غصه میخورند … و من به فامیلی این خانواده فکر میکنم. چه وجه تسمیه عجیبی است! خانواده ایراننژاد که ایرانشان خانهای گرم و پرامید برایشان نبود.»
سیل انتقادها
نوشته غمانگیز محمدحسین مهدویان اما برخلاف آنچه انتظار داشت، بازتاب مثبتی نداشت و با استقبال کاربران فضای مجازی مواجه نشد. برعکس؛ سابقه فیلمسازی مهدویان و داستان دردناک خانواده ایراننژاد چنان تناقضی با هم داشتند که انواع و اقسام انتقادات را روانه محمدحسین مهدویان کردند و این سوال را ایجاد کرد که آقای مهدویان! خودت برای آنیتاها چه کردی؟
مهدی خرمدل، روزنامهنگار اصولگرا نوشت: «شاید اگر امثال مهدویان دستشان را در جیب خودشان میکردند و با پول خودشان فیلم میساختند، چیزی برای زندگی آنیتا ایراننژاد هم میماند. این بودجه چند هزار میلیارد تومانی فرهنگی که مویرگی هر سال بین گروههایی توزیع میشود، حق امثال این دختر است.»
یکی از روزنامهنگاران قدیمی سینمایی نیز در کانال تلگرام خود نوشت: «آقای مهدویان شما آخرین نفری هستید که میتوانید برای آنیتا ایراننژاد دلسوزی کنید و فیلم تست بازیگریاش را بگذارید و از وجه تسمیه نامخانوادگیاش بگویید. آن وقت که فیلم در توجیه شرایط موجود میساختید، احتمالا به فکر آنیتاها نبودید که به خاطر همین شرایط سرنوشتشان غرق شدن در دریا در فرار از ایران شد.»
یکی دیگر از هنرمندان شناختهشده نیز با انتشار یک رشته توییت به مزایایی اشاره کرده که محمدحسين مهدويان از آن برخوردار است: «من شخصا موضعش را به این دلیل که هم به نعل میزند و هم به میخ، نمیفهمم، ولی چندان هم مهم نیست. مهم این است که قطعا آگاه است که در شرایط ناعادلانهای مشغول کار و کسب شهرت است و حق بعضی به خاطر نداشتن آن جایگاه را خواسته یا ناخواسته پایمال میکند، در شرایطی جایزه میگیرد که فیلم کارگردان جوان دیگری کلا رد شده. بعد در انتشار این ویدیو از دختری که تست بازیگری داده و در فرار از میهن غرق شده، میگوید «ایرانشان خانهای گرم و پرامید برایشان نبود.» آقای مهدویان، شخص شما چطور «امید» را به وجود میآوری؟ شخص شما چطور جلوی مأیوسشدن باقی هنرمندان و ترک وطنشان را گرفتهای؟ خودت چه کردی که برای آنیتا ایراننژاد دل میسوزانی؟ واقعا جای سوال است.»
انتقاد صدرعاملی از کودکآزاری
اما امروز با انتقاد رسول صدرعاملی، کارگردان سینما به رفتاری که با بازیگر کودک ویدیو صورت گرفته، باب نوعی دیگر از انتقادها نیز گشوده شد.
رسول صدرعاملی خطاب به مهدویان نوشت: «معلوم است که هر کودک در ایران و هر جای جهان قصهای دارد! برای ارایه یک نقش؛ ولی چند آنیتا را وادار به گریه کردن جلوی دوربین کردی، دهها کودک یا صدها؟ و اصلا اینکه ما حق چنین کودکآزاری را برای ساختن فیلمهایمان داریم یا نه؟ معلوم است که نه، چگونه است که آزار هر چند اندک یک حیوان جلوی دوربین جرم است، دیدهای که وقتی حیوانی در فیلمی آزار میبیند که وقتی حیوانی در فیلم آزار میبیند، فیلمساز قبلش اعلام میکند: تصویر حیوان واقعی نیست و در این فیلم به هیچ حیوانی آزار نرسیده و آن وقت تو کودکان را جلوی دوربین و به بهانه تست وادار به گریه کردن و همزمان حرفزدن میکنی، متأسفم که در کشورم قانون درستوحسابی برای این مهم نداریم، ولی حفظ حقوق کودکان و نوجوانان در جهان جایگاه مناسب خود را دارد و کودکآزاری به این شکل که تو میگویی قطعا جرم است و مجازات دارد. کاش خندیدن را با آنها تمرین میکردیم!»
آداب سینمای کودک از نگاه فرزاد موتمن
رسول صدرعاملی تنها نبود و از میان سینماگران، فرزاد موتمن نیز در صفحه اینستاگرامش، انتشار ویدیوی تأثربرانگیز تست بازیگری آنیتا ایراننژاد توسط مهدویان را مورد نکوهش قرار داد.
موتمن در این مورد نوشت: «انتشار تست بازیگرى آنیتا ایراننژاد توسط آقاى مهـدویان، از یکسو سرنوشت تراژیک این دختر نُه ساله را که هـمراه با پدر، مادر و برادر کوچکترش، قربانى امواج مانش (کانال انگلیسى) شد، نمادینتر و بىرحمانهتر از قبل، مقابل ما مىگستراند، چندان که شاید از این پس، یاد و خاطره این خانواده کُرد ایرانى، آیکون بخش گستردهاى از مردم فلات ما باشد که چنان به تنگ آمدهاند که به هـر وسیله ممکن، زندگى آرامترى را هـر جا به جز زادگاه خود جستوجو میکنند و از سوى دیگر به یادمان مىآورد که استفاده از کودکان در پروژههـاى سینمایى، آدابى دارد که انگار بدانهـا پایبند نیستیم. راه درست براى انتخاب بازیگر خردسال، استفاده از کودکانی است که دوره دیدهاند، کلاس رفتهاند، حرفهاى هـستند، آمادگى روحى و روانى براى آنکه جلوى دوربین قرار بگیرند، دارند، ترجیحا قبلا بازى کردهاند، نه اینکه «بچه مردم» را بیاوریم و از او بخواهـیم گریه کند.»