دود تصمیم‌تان به چشم خواننده رفت
محسن فرجی، نویسنده و مدیر نشر «خزه» درباره سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌گوید
حانیه جباری: سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی(ره) از 20تا 30 اردیبهشت میزبان اهالی کتاب بود. نمایشگاهی که پیش از آغاز، به حواشی گره خورده بود؛ از روند ثبت‌نام غرفه‌داران و شرکت نکردن تعدادی از ناشران تا حذف بن‌های دانشجویی برای خرید حضوری و تغییرات تازه در این دوره. در این باره سراغ تنی چند از ناشران خصوصی برویم و نظرات‌شان را پرسیده‌ایم. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات محسن فرجی، نویسنده و مدیر نشر «خزه» است درباره سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب.
محسن فرجی*: به عقیده من بزرگ‌ترین ضعف نمایشگاه امسال، غیبت ناشران بزرگ است. ناشران بزرگ معمولا خوانندگان خاص و ثابت دارند و عمدتا مردم برای خرید از آنها به نمایشگاه مراجعه می‌کنند. این غیبت از سویی باعث شد تا خوانندگان ناشران مشهور غایب، امسال از خرید حضوری محروم شوند و از سویی دیگر حضور آنها و مخاطبان‌شان در افزایش فروش ناشران و غرفه‌های کوچک و تازه مؤثر است. بسیاری از مراجعه‌کنندگان از غیبت ناشران شهره گله‌مندند. آنها می‌گویند برای خرید در تعداد بالا و تخفیف‌های ویژه نمایشگاه یک‌سال منتظر بودند.
ناشران بزرگ دلیل شرکت نکردن در نمایشگاه امسال را تحریم خواندند. حال اگر قصد بر چنین نیتی بود چرا در نمایشگاه مجازی به فروش کتاب مشغول هستند؟ اما به‌نظر می‌رسد که دلایل اقتصادی نقش پررنگ‌تری در عدم‌حضور غرفه‌های ناشران بزرگ ایفا می‌کنند. با این همه، دود تصمیماتی از این دست، به چشم ناشران غایب و خوانندگان‌شان می‌رود.
یکی از ویژگی‌های مثبت نمایشگاه تبلیغ و شهرت یافتن برخی از کتاب‌هاست. هنگامی که از نمایشگاه محصولی خریداری شود و همچنان پس از اتمام مهلت 10روزه خواننده آن را به بقیه معرفی کند، این کار باعث افزایش فروش و نجات کتابفروشی‌های کوچک و محلی می‌شود. از سویی دیگر در صورتی که کتاب معرفی‌شده با اقبال عمومی همراه شود، سایر مخاطبان به‌دنبال دیگر آثار آن نشر، مترجم و نویسنده می‌روند و کتابفروشی‌ها، جان تازه‌ای می‌گیرند.
باتوجه به رخدادهای نیمه دوم سال گذشته و فضای حاکم، کتاب‌های سیاسی و اجتماعی در نشر ما فروش بیشتری نسبت به سایر حوزه‌ها را تجربه کردند. مشخصا کتاب «هانا آرنت، آخرین مصاحبه و دیگر گفت‌وگوها» از فروش بسیار خوبی برخوردار است.
امیدواریم در سال آینده غرفه‌های مرتبط و همگن بسیار بیشتری را در نمایشگاه کتاب تهران شاهد باشیم؛ طوری که فروش و جنبه نمایشگاهی آنها بیش از فعالیت‌های تبلیغی باشد.
* مدیر نشر «خزه»