هر مأمور مصدوم؛ 100بیمار محروم از خدمت
گزارش «شهروند» از آمار حمله به تکنیسین‌های اورژانس تهران؛ 22 مورد در دو سال گذشته
یکی از حیاتی‌ترین سیستم‌های موردنیاز هر جامعه، اورژانس پیش‌بیمارستانی است. تکنیسین‌های فوریت‌های پزشکی، نخستین افراد حاضر بر بالین مصدومان و نیازمندان دریافت خدمات درمانی اورژانسی هستند. کارشناسانی که حالا گاه و بی‌گاه از سوی دریافت‌کنندگان خدمات مورد ضرب‌وشتم و توهین قرار می‌گیرند. «هر ماه یک مامور فوریت‌های پزشکی استان تهران از سوی مردم مورد ضرب‌وجرح قرار می‌گیرد.» این آماری است که معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران، به «شهروند» اعلام کرده است.
مریم رضاخواه_ شهروند؛ 22تکنیسین اورژانس در دو سال و دو ماه گذشته در حمله دریافت‌کنندگان خدمات درمانی اورژانس زخمی شده‌اند. «از ابتدای سال تا پایان اردیبهشت ماه امسال دو تکنیسین اورژانس مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته‌اند. این در حالی است که در سال گذشته 11کارشناس اورژانس از سوی همراهان بیمار، مصدوم شده‌اند. در سال 1400هم 9نیروی اورژانس با ضرب‌وشتم دریافت‌کنندگان خدمات درمانی اورژانسی به بیمارستان انتقال یافته‌اند.»
حادثه‌ای تلخ
آخرین حادثه تلخی که برای کارشناس اورژانس پایتخت رخ داده، به دوم خرداد و محل حادثه خاک سفید تهرانپارس برمی‌گردد. جایی که یک موتورسیکلت با عابرپیاده برخورد کرد. با حضور کارشناسان اورژانس در صحنه حادثه، تماشاگران به بهانه تأخیر اورژانس، با کارشناسان درگیری فیزیکی پیدا می‌کنند. پرسنل اورژانس مجروح می‌شود و آمبولانس آسیب می‌بیند.
اختلالات پیش‌بیمارستانی در پس حمله‌های خشن
اسماعیل فراهانی، معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران، به «شهروند» از ساعت کاری زیاد و طاقت‌فرسای تکنیسین‌های اورژانس می‌گوید؛ از کمبود نیرو و ناوگانی که جوابگوی حجم درخواست مددجویان نیست و از معضلات خروج هر مامور اورژانس به‌دلیل آسیب‌های جسمی که توسط دریافت‌کنندگان خدمت بر پیکره مرکز فوریت‌های پزشکی وارد می‌شود.
«اکثریت و غالب مردمی که خدمت پیش‌بیمارستانی دریافت می‌کنند، رضایتمندی بیش از 90درصدی از اورژانس دارند، اما گاهی در ماموریت‌های نیروهای اورژانس حوادثی رخ می‌دهد که هم ناخوشایند است، هم عواقب بدی دارد. ضرب‌وشتم‌هایی که در صحنه حوادث برای تکنیسین‌های اورژانس رخ می‌دهد، عواقب شدیدی دارد. یکی از مشکلاتی که در این درگیری‌ها به‌وجود می‌آید اختلالاتی است که برای مداوای بیمار رخ می‌دهد. هم بیمار از خدمات پیش‌بیمارستانی محروم می‌ماند هم تکنیسین مجروح، باید به بیمارستان منتقل شود. این یعنی دو تیم با آمبولانس به صحنه بروند. در یک بازه زمانی دیگر باید در انتظار اورژانس بود تا فرد خدمات گیرنده به بیمارستان منتقل شود. از طرفی تکنیسین مصدوم هم باید با تیم دیگری به مرکز درمانی منتقل شود. همین مشکلات باعث می‌شود جان مصدوم به خطر بیفتد.
نیروی فوریت‌های پزشکی هم با همه کاستی‌ها، معضل‌ها و سختی کار و گرفتاری‌هایی که دارد، مجبور می‌شود به بیمارستان برود و تحت عمل جراحی قرار گیرد و فرآیند درمان را سپری کند؛ از دوره درمان تا نقاهت. هر تکنیسینی که مجروح می‌شود از چرخه خدمات پیش‌بیمارستانی تا زمان بهبود، خارج می‌شود. این یعنی کار بیشتر با نیروی کمتر در فوریت‌های پزشکی.
۱۰۰ ماموریت و نجات ۱۰۰ بیمار
هر کارشناس اورژانس ماهانه ۲۴۰ ساعت کار می‌کند؛ 10شیفت 24ساعته. در حقیقت هر تکنیسین در ماه به 100ماموریت فوریت‌های پزشکی می‌رود و 100بیمار و مصدوم را نجات می‌دهد. خارج شدن هر مامور اورژانس از چرخه خدمات‌رسانی صدمه بزرگی بر پیکره مرکز فوریت‌های پزشکی و نجات 100بیمار و مصدوم در ماه است. نکته دیگری که وجود دارد بعضی از خدمت‌گیرنده‌ها به شرح وظیفه اورژانس پیش‌بیمارستانی آگاه نیستند و توقعاتی دارند که خارج از چهارچوب وظایف ماموران اورژانس است و زمانی که این توقعات برآورده نمی‌شود گلایه‌هاو تنش‌هایی به وجود می‌آید که گاه منجر به ضرب‌وشتم تکنیسین‌های اورژانس می‌شود.»
کمبود میزان ناوگان و تکنیسین
سیستم فوریت‌های پزشکی با بهره‌گیری از تجهیزات خاص و متخصصان زبده به‌صورت شبانه‌روزی آماده ارائه خدمات به افراد نیازمند و در معرض خطر است، اما کمبود نیرو، تجهیزات و آمبولانس یکی از اساسی‌ترین مشکلات مرکز فوریت‌های پزشکی پیش‌بیمارستانی است. «تعداد پایگاه‌های اورژانس استان تهران با استانداردها فاصله دارد و همین باعث می‌شود که در ارائه خدمات با مشکلات متعددی مواجه شویم.»
به‌گفته این مقام مسئول، طبق قانون کل استان باید از ۷۰۰ پایگاه اورژانس برخوردار باشد، اما 290پایگاه وجود دارد با 3هزار تکنیسین اورژانس که شبانه‌روز و به‌صورت رایگان خدمات‌رسانی می‌کنند. «کمبود نیرو، پایگاه و تجهیزات، زمان رسیدن تیم‌های اورژانس به محل حادثه را طولانی‌تر می‌کند که منجر به نارضایتی و عصبانیت همراهان بیمار و مصدومان می‌شود.
یکی دیگر از تبعات کمبودهای پایگاه، خودرو و نیروی خدمت‌دهنده، افزایش حجم کاری ماموران اورژانس است. فوریت‌های پزشکی استان تهران با وجود کمبودهایی که در ناوگان و نیروی کار دارد در سال ۱۴۰۱ بیش از یک میلیون ماموریت با آمبولانس، موتورولانس و اورژانس هوایی انجام داد. تعداد ماموریت‌هایی که با توجه به کمبود پایگاه، آمبولانس و نیروی خدمت‌رسان، بیش از توان ناوگان اورژانس استان تهران بوده است.»
تماس‌های دردسرساز
«روزانه ۹ هزار و ۵۰۰ تماس با اورژانس برقرار می‌شود. به‌طور میانگین تیم مرکز فوریت‌های پزشکی به آدرس اعلامی سه هزار و 500تماس‌گیرنده اعزام می‌شود که ۷۰۰ مورد به مراکز درمانی انتقال می‌یابند. مابقی بیماران و مصدومان در همان محل تحت درمان قرار می‌گیرند و نیاز به انتقال به بیمارستان پیدا نمی‌کنند. سایر تماس‌گیرنده‌ها هم به‌صورت تلفنی مشاوره می‌گیرند. دسته‌ای دیگر از تماس‌ها هم، مزاحمان تلفنی هستند.»
معاون فنی و عملیات اورژانس استان تهران، ضرب‌وشتم تکنیسین‌ها را صرفا جسمی نمی‌داند. اسماعیل فراهانی، آزار روحی و معنوی ماموران اورژانس را هم از دیگر آسیب‌هایی می‌داند که بر این گروه از کارشناسان سلامت وارد می‌شود. «همکاران ما در مرکز پاسخگویی سامانه ۱۱۵ شاهد مزاحمت‌های تلفنی‌ای هستند که علاوه بر مزاحمت، بی‌احترامی، بدرفتاری و فحاشی را در پی دارد.
حدود ۱۰ درصد تماس‌های روزانه با اورژانس کشور و نیز اورژانس تهران، مزاحمت تلفنی است. در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۷۰ هزار و ۶۳۵ تماس از نوع مزاحمت تلفنی بوده است. بخشی از مزاحمان، کودکان هستند که در سایه غفلت والدین خود، تلفن اورژانس را اشغال می‌کنند. برخی از افراد هم به قصد تفریح و سرگرمی برای اورژانس ۱۱۵ مزاحمت ایجاد می‌کنند که این مورد می‌تواند در خدمات فوریت‌های پزشکی، مشکل‌ساز شود.»
به‌گفته مسئولان، ۲۵ تا ۳۰ درصد ماموریت‌های اورژانس کشور مربوط به تهران است و ایجاد مزاحمت برای اورژانس، امدادرسانی را در بسیاری از مواقع دچار مشکل می‌کند.
پیگیری‌های قوه قضاییه
فراهانی از پیگیری‌های قوه قضاییه در زمینه مزاحمت‌های تلفنی و ضرب‌وشتم حین خدمت برای تکنیسین‌های اورژانس خبر می‌دهد : «قوه قضاییه با ما همکاری بسیار خوبی دارد و به ما در این زمینه کمک می‌کند. در خیلی از موارد با مزاحمان برخورد قضایی می‌شود. قوه قضاییه تلفن مزاحمان را قطع می‌کند. در رابطه با ضرب‌وشتم کارشناسان اورژانس با کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس هم صحبت کردیم و اداره حقوقی اورژانس، لایحه‌ای را تنظیم کرده و به‌طور جدی در حال پیگیری چند شکایت قضایی هستیم. براساس قولی که وزیر بهداشت به همکاران ما در اورژانس کشور و به‌ویژه اورژانس تهران داده، قرار است جرم‌انگاری این اقدام‌ها با پیگیری‌های وزیر بهداشت و سازمان بازرسی کشور رخ دهد.
ما این انتظار را داریم که قوه قضاییه کمک کند تا رابطان حقوقی ما در دادگاه‌های مربوط به ضرب‌وشتم ماموران اورژانس حضور یابند و از لباس و هویت همکاران ما دفاع کنند. اگر نیروی اورژانس در ماموریتی از جانب سایر افراد دچار آسیب فیزیکی شود، قانون به مثابه یک شهروند عادی به او نگاه می‌کند، در حالی که این شخص در جریان یک ماموریت دولتی مورد تعدی قرار گرفته است و باید از منظر حقوقی متفاوتی به او نگاه شود.»