اعتراض به داوری‌های مسابقات، دیگر اتفاق جدایی‌ناپذیری از فوتبال ایران محسوب می‌شود؛ در چند سال گذشته اکثر مسابقات لیگ برتر همراه با جنجال‌های کنار زمین و اعتراض به عملکرد داوران برگزار شد و با وجود اینکه انتظار می‌رفت اقداماتی برای بهبود وضعیت داوری صورت بگیرد اما فعلا هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نداده و احتمالا در ادامه شاهد تنش‌ها در این خصوص در فصل جدید لیگ برتر باشیم.
به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین، داوران فوتبال نقشی کاملا مهم در برگزاری مسابقات لیگ برتر دارند؛ افرادی که خیلی‌ها بر پاک بودن‌شان قسم می‌خورند و با در دست گرفتن سوت قضاوت بازی‌ها وظیفه‌شان دادن حق به حقدار در مستطیل سبز است. داوران در ایران اما معمولا مظلوم واقع می‌شوند؛ این قشر با کمترین امکانات همیشه بیشترین فشارها را تحمل کرده‌اند. در چند سال گذشته فشارها روی داوران بیشتر هم شده، جایی که در اکثر مسابقات شاهد انجام اعتراض‌های شدید از سوی بازیکنان داخل زمین و همچنین نیمکت تیم‌ها به تیم داوری و تصمیمات‌شان هستیم. اگرچه موارد زیادی مشاهده شده که حق با اعضای تیم‌ها بوده و اشتباه داوران لیگ برتر محرز شده است، اما فضای تنش‌زایی که از اعتراض‌های شدید به داوری‌ها نشات گرفته در لیگ برتر قابل تحمل نیست.
با توجه به درگیری‌ها و حواشی پیش آمده در فصل گذشته لیگ برتر پیرامون ماجراهای داوری انتظار می‌رفت که فدراسیون فوتبال تدابیر ویژه‌ای را برای بهبود کیفیت داوری‌ها و همچنین مسائل بازدارنده برای اعضای تیم‌ها درنظر بگیرد. حالا اما در فاصله کوتاه تا شروع لیگ بیست‌وسوم نه‌تنها خبری از اقدامات جدید نیست که شاید شرایط به سمتی برود که تنش‌ها در این خصوص بیشتر هم بشود.
گفتند VAR می‌آید و نیامد!
مهم‌ترین درخواست همه باشگاه‌های لیگ برتری در فصل گذشته مسابقات، ورود تکنولوژی VARبه ایران بود. سیستم ویدیوچک که در اکثر کشورهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد به‌خاطر محدودیت‌های مالی و البته آماده نبودن زیرساخت در برخی ورزشگاه‌ها هنوز به ایران نیامده و فعلا هم خبری نیست. در این خصوص فدراسیون فوتبال ماه‌هاست تلاش‌هایی انجام داده و حتی با یک شرکت خارجی نیز بعد از صدور مجوزها قرارداد بسته اما همچنان خبری از ورود تکنولوژی VARبه ایران نیست. در فصل گذشته مسئولان فدراسیون بارها از ورود VARبه ایران برای بهبود وضعیت داوری‌ها از ابتدای لیگ بیست‌وسوم خبر دادند اما این اتفاق هم در حد وعده باقی ماند و حالا همه‌‌چیز به اواخر فصل جاری و شاید فصل بعدی لیگ برتر موکول می‌شود. نیامدن VARبه ایران درحالی‌که قرار است بیست‌وسومین سال از حرفه‌ای شدن فوتبال را شروع کنیم، آینده پر از تنشی را که در انتظار مسابقات لیگ برتر است، نشان خواهد داد.
همچنان در حسرت هدست و ویبره!
ابزار ارتباطی داوران داخل زمین بعد از VARیک مسئله مهم برای بهبود کیفیت داوری‌هاست؛ این ارتباط در فوتبال روز دنیا از طریق گوشی رادیویی(هدست) و همچنین پرچم‌های ویبره‌دار فراهم می‌شود. در ایران این ابزارها وجود دارد اما بسیاری از آنها یا خراب شده یا از کار افتاده‌اند. براساس کسب اطلاع خبرنگار ما هم‌اکنون کمیته داوران فدراسیون فوتبال فقط ٤ست کامل گوشی رادیویی سالم در اختیار دارد که این مسئله باعث می‌شود هر هفته حداقل ٤بازی (در هر هفته لیگ برتر ٨بازی برگزار می‌شود) بدون هدست رادیویی داوران برگزار شود. پرچم‌های ویبره‌دار برای دادن هشدار توسط کمک داور به داور وسط هم تعدادش به اندازه همه مسابقات نیست و این مسئله مشکلات زیادی را پدید آورده است. از طرفی قیمت این ابزارها بالاست و با نرخ روز دلار هزینه سنگینی روی دست فدراسیون می‌گذارد. ضمن اینکه حتی درصورت خرید به‌خاطر مسائل تحریم‌ها و رجیستری امکان آوردن راحت این دستگاه‌ها به ایران، فراهم نیست!
دستمزدهای پایینی که اضافه نشد
داوران فوتبال در مقایسه با اعداد و ارقامی که به بازیکنان و مربیان پرداخت می‌شود، دستمزد بسیار اندکی دارند. اگرچه در زمان ریاست شهاب‌الدین عزیزی‌خادم مبلغ ٤برابر شد اما بازهم داوران مبلغ اندکی بابت قضاوت در لیگ دریافت می‌کنند. داوران وسط لیگ برتر برای هر قضاوت خود مبلغی در حدود ٤میلیون تومان دریافتی دارند و این مبلغ برای کمک داوران پایین‌تر هم می‌آید. به‌عبارتی اگر یک داور به قدری خوب کار کند که در طول یک سال ١٠قضاوت انجام بدهد، جمعا در سال ٤٠میلیون تومان پول دریافت می‌کند! مبلغی که بسیار ناچیز به‌حساب می‌آید و به همین‌خاطر داوران فوتبال شغل اصلی خود را روی حرفه‌های دیگر قرار می‌دهند. انتظار می‌رفت دستمزد داوران برای فصل جدید افزایش یابد و وعده‌هایی نیز در این خصوص داده شد، اما این مسئله شکل عملی به‌خود نگرفت!
محدودیت سنی داوران اعمال شد!
در شرایطی که فدراسیون جهانی فوتبال محدودیت سنی برای فعالیت داوران را چند سالی است حذف کرده، اما در ایران این قانون همچنان اجرا می‌شود و با وجود شایعات موجود مبنی بر حذف این قانون برای فصل جدید، اما همچنان پابرجا ماند. بر این اساس داورانی که سن آنها از ٤٥سال عبور کرده دیگر حق قضاوت ندارند. به همین‌خاطر داورانی مثل مهدی سیدعلی، محمدحسین ترابیان، علیرضا فغانی و چند کمک داور باتجربه ازجمله محمدرضا ابوالفضلی که سابقه قضاوت در جام جهانی را دارند، حق قضاوت در لیگ برتر بیست‌وسوم را ندارند. کنار رفتن چند داور باتجربه اگرچه می‌تواند راه را برای داوران جوان‌تر باز کند اما ممکن است به‌خاطر کم‌تجربه بودن داوران، مشکلات داوری در طول مسابقات بیشتر هم شود.
کمیته داوران چه کرد؟
در روزهای پایان لیگ برتر سال گذشته خداداد افشاریان، رئیس کمیته داوران، بارها از ِاعمال قوانینی برای بهبود کیفیت داوری‌ها خبر داد. او گفته بود که نهایت تلاش خود را برای این وضعیت خواهد کرد اما در عمل، اتفاق خاصی رخ نداده است. درحالی‌که حدود ٢٠روز دیگر مسابقات لیگ بیست‌وسوم شروع می‌شود، اقدام مهم کمیته داوران به برگزاری یک دوره دانش‌افزایی برمی‌گردد. کلاسی چند روزه برای داوران و کمک داوران که هرساله هم برگزار شده و در این دوره نیز انجام شد تا داوران با قوانین جدید و برخی موضوعات پیرامون حرفه خود آشنا شوند و در عملکردشان تأثیرگذار باشد. اقدام دیگری که کمیته داوران انجام داده، کاهش تعداد داوران است. در سال گذشته داوران ناشناخته و ضعیف زیادی در لیگ برتر سوت زدند که حالا با فشارهای موجود، قرار است خیلی از آنها از مسابقات آینده کنار بروند.
کنار زمین بازهم دعوا می‌شود
بی‌شک انتظار از کمیته داوران در روزهای تعطیلی مسابقات باشگاهی بیشتر بود؛ اینکه مسئولان این کمیته اقدامات بیشتری را انجام بدهند تا در فصل آینده شاهد کاهش تنش‌ها و حواشی کنار زمین مسابقات باشیم. با شرایط موجود اما به‌نظر می‌رسد در لیگ بیست‌وسوم هم اتفاقات عجیب و غریبی را در جریان بازی‌ها تماشا کنیم. در روزهای باقی‌مانده تا شروع مسابقات لیگ شاید بهتر باشد مدیران فدراسیون فوتبال وسط بیایند و اقدامات بازدارنده‌ای را برای مصاحبه‌های تند مربیان و بازیکنان علیه داوران درنظر بگیرند. سال قبل محرومیت‌ها و جرایم نقدی در این خصوص اعمال شد اما به‌نظر می‌رسد با توجه به اینکه VARبه ایران نیامده و ابزارهای بهبود داوری هم به اندازه نیست، دوباره شاهد بالاگرفتن تنش‌ها در مسابقات باشیم و حواشی به اوج خود برسد.
***
مشکل داوری ایران با VAR هم حل نمی‌شود
محمد فنایی در گفت‌وگو با «شهروند»: نیاز به کار اساسی در آموزش داوران است
محمد فنایی، یکی از داوران قدیمی و خبره محسوب می‌شود؛ کمک داور ایرانی فینال جام جهانی ١٩٩٤که هیچ‌گاه وارد عرصه‌های مدیریتی داوری در ایران نشده، معتقد است مشکلات داوری ایران با این رویه حل شدنی نیست. فنایی در این خصوص به خبرنگار ما گفت: «ما از نظر نیروی انسانی کمبودی نداریم؛ در کشور ما داوران عاشق این حرفه زیاد هستند که با تلاش و همت برای موفقیت گام برمی‌دارند. در این شرایط مدیریت این داوران بسیار مهم است که فکر می‌کنم ضعف اصلی در فصول گذشته در همین بخش بوده است.»
او ادامه داد: «خیلی‌ها می‌گویند که VAR بیاید تا مشکلات داوری حل شود، اما من می‌گویم مشکلات داوری ایران با VAR هم حل نمی‌شود. تا زمانی که فرهنگ اعتراض از بین نرود و تا وقتی که داوران ما در بحث آموزش عقب باشند و البته چیدمان درستی نباشد و خوب مدیریت نشود، هیچ اتفاقی نمی‌افتد. من فکر می‌کنم خیلی از اتفاقات به بحث مدیریت داوران برمی‌گردد. VAR خوب و مفید است، اما وقتی در چیدمان به داوری که چند هفته پیش علیه یک تیم خاص، اشتباه کرده بازی همان تیم را با یک تیم مدعی دیگر می‌دهند، حساسیت ایجاد می‌شود. واقعا بخش زیادی از مشکلاتی که در بحث داوری‌ها وجود دارد، برعهده داوران نیست.»
فنایی صحبت‌های خود را اینطور به پایان برد: «مربیان ما هم باید رعایت انصاف را کنند. بارها دیده‌ایم یک مربی برای آنکه ضعف فنی خود را پوشش بدهد، همه‌‌چیز را بر گردن داور خراب کرده و بعد مشخص شده که داور اشتباه نداشته است. اینجا نقش کمیته انضباطی بیشتر مشخص می‌شود. وقتی با چنین افرادی در فوتبال برخورد لازم صورت بگیرد، ناخودآگاه فضا بهتر می‌شود.»
//انتهای پیام