2023؛ سال نحس افیونی در آمریکا

شهروند آنلاین: «هنگامی که تاریخچه بحران فنتانیل نوشته ‌شود، ممکن است از سال 2023 به عنوان سالی یاد شود که آمریکایی‌ها با تهدیدی بی‌سابقه‌ مواجه شدند که جامعه را درگیر و شکافی عمیق درباره انجام اقدامات لازم ایجاد کرد. برای اولین‌بار در تاریخ آمریکا، مصرف مرگبار مواد مخدر بیش از 112 هزار قربانی گرفت که جوانان و رنگین‌پوستان بیشترین آسیب را دیدند. کارشناسان سیاست مواد مخدر و افرادی که با اعتیاد زندگی می‌کنند، می‌گویند که بزرگی این فاجعه اکنون همه اپیدمی‌های قبلی مواد مخدر را تحت‌الشعاع قرار داده است، از کراک‌کوکائین در دهه 1980 تا بحران مواد مخدر نسخه‌ای در دهه 2000.» رادیوی ملی آمریکا، ان‌پی‌آر، (National Public Radio) گزارش خود را درباره بحران مواد مخدر در آمریکا اینگونه آغاز می‌کند و ادامه می‌دهد: «کارشناسان بهداشت عمومی می‌گویند فنتانیل، ماده مخدر مصنوعی بسیار قوی‌تر از هروئین، عامل بیشتر مرگ‌ومیرهای ناشی از مصرف مواد مخدر است. اما عرضه مواد مخدر به‌طور چشمگیری پیچیده و خطرناک است. آمریکایی‌هایی که از مواد مخدر به صورت تفریحی استفاده می‌کنند یا گرفتار اعتیاد جدی‌تر هستند، با ملغمه‌ای غیرقابل پیش‌بینی مواجه می‌شوند که اغلب شامل فنتانیل، متامفتامین‌ها و ترکیبی از مواد شیمیایی جدید است که به سرعت در حال تغییرند. آخرین تهدیدها شامل «زایلازین»، آرام‌بخش اسب، است که باعث زخم‌های پوستی شدید در مصرف‌کنندگان می‌شود و «نیتازن»ها، مواد افیونی مصنوعی که به نظر می‌رسد حتی قوی‌تر از فنتانیل هستند.»

43 برابر قوی‌تر از فنتانیل

«جدیدترین قاتل در بحران مواد مخدر آمریکا»؛ «در خیابان‌ها، مواد افیونی گاهی قوی‌تر از فنتانیل هستند: نیتازن» اینها عناوین گزارش واشینگتن‌پست است درباره مخدری قوی‌تر در خیابان‌های آمریکا: «سامانتا راس» 34 ساله پس از سال‌ها اعتیاد به هروئین در خیابان‌های کارولینای شمالی، چرخشی در زندگی‌اش داد. او چهار سال از مواد فاصله گرفت و ازدواج کرد، اما تا آن زمان، میل به مواد مخدر بازگشته بود. طبق گزارش پزشکی قانونی شهرستان میامی، «راس» به شوهرش گفت که بیرون رفته و «متامفتامین» و «کراک‌کوکائین» مصرف کرده است. صبح آن روز، شوهر «راس» او را که بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر مرده بود، در تختش یافت، دو پایپ مصرف و باقیمانده مواد در کنارش. آزمایش‌های سم‌شناسی نشان داد که او «کوکائین» و «فنتانیل» به‌علاوه دو ماده دیگر متعلق به دسته‌ای از مواد افیونی معروف به «نیتازن»‌ (nitazene) مصرف کرده است. تخمین زده می‌شود یکی از این مواد از گروه نیتازن‌ها 43 برابر قوی‌تر از فنتانیل باشد. مادر راس، کتی شیلی، هرگز نام «نیتازن» را نشنیده بود. او شک دارد که دخترش می‌دانسته موادی که مصرف می‌کند حاوی نیتازن هم هست: «همه ما درباره فنتانیل شنیده‌ایم، اما نمی‌دانستیم که مواد دیگری هم وجود دارد که باعث مرگ مردم می‌شود.»

این ماده افیونی جدید چندین برابر قوی‌تر از فنتانیل‌ است و می‌تواند درمان اعتیاد را پیچیده کند. با وجود اینکه فنتانیل قاچاق تولیدشده در مکزیک تا حد زیادی عامل اصلی مرگ ناشی از مصرف بیش از حد در آمریکاست، حضور روزافزون نیتازن لایه دیگری از نگرانی‌های سلامتی را اضافه می‌کند، چراکه مصرف‌کنندگان اغلب نمی‌دانند آنچه مصرف می‌کنند ممکن است شامل این ماده هم باشد. نیتازن‌ها را محققان یک شرکت داروسازی سوئیسی در دهه 1950 به عنوان مسکن‌های بالقوه ساختند، اما هرگز برای استفاده گسترده‌تر مورد تایید قرار نگرفت. مقامات بهداشتی در چندین کشور در سال‌های اخیر هشدارهایی درباره نیتازن‌ها صادر کرده‌اند. این ماده افیونی با مرگ و میر اخیر ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر در انگلیس و ایرلند شمالی مرتبط است. در شهر ادمونتون کانادا، مجریان قانون سال گذشته گفتند که 10.5 کیلوگرم ایزوتونیتازن را در جریان یورش به یک آزمایشگاه بزرگ مواد مخدر کشف کردند.»

«مصرف بیش از حد مواد مخدر» یکی از علل اصلی مرگ در میان آمریکایی‌های 18 تا 45 ساله

اما «ان‌پی‌آر» در ادامه گزارش خود می‌گوید: «محققان فدرال اکنون می‌گویند که مصرف بیش از حد مواد مخدر یکی از علل اصلی مرگ در میان جوانان آمریکایی 18 تا 45 ساله است و همچنین به عنوان قاتل زنان باردار شناخته شده است. این موضوع به نقطه عطف مهمی برای سیاستمداران تبدیل شده است و بسیاری از سیاستمداران جمهوری‌خواه از دولت بایدن به دلیل ناتوانی در متوقف کردن قاچاقچیان فنتانیل انتقاد می‌کنند. نیکی هیلی، فرماندار سابق کارولینای جنوبی که اکنون به دنبال نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری است، گفته: «تعداد آمریکایی‌هایی که بر اثر مصرف فنتانیل جان خود را از دست می‌دهند بیشتر از مجموع تلفات جنگ‌های عراق، افغانستان و ویتنام است.»

مرگ‌ومیر ناشی از مصرف مواد مخدر اولین‌بار اوایل سال 2020 در آمریکا شروع به افزایش کرد -از رقم ناگوار 65هزار نفر در سال- به چیزی که سیاست گذاران می‌ترسند بیش از 110 هزار مرگ در سال باشد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، در سال 2023 میزان مرگ‌ومیر ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر در یک دوره 12ماهه برای اولین‌بار به 112 هزار نفر رسید. مقامات دولت بایدن می‌گویند که این منحنی صعودی را مسطح کرده‌اند. اما دکتر راهول گوپتا، مسئول مواد مخدر کاخ سفید، در کنفرانسی مطبوعاتی در مریلند، به شدتِ این بحران بهداشت عمومی اذعان کرد و گفت هزینه‌های فدرال برای بحران مواد مخدر افزایش یافته و تقریبا 40 درصد بیشتر به ایالت‌ها سرازیر شده است.»

کشف بیش از 360 میلیون دوز کشنده فنتانیل در سال 2023

این رسانه آمریکایی در ادامه با طرح این پرسش که چرا واکنش‌های سیاستی کمک بیشتری نمی‌کند؟ ادامه می‌دهد: «به گفته موسسه «کاتو»، یک اندیشکده آزادیخواه، مجموع هزینه‌های سالانه مبارزه با مواد مخدر اکنون به بیش از 40 میلیارد دلار در سال می‌رسد. بیشتر کارشناسان سیاست مواد مخدر معتقدند که این سیستم گسترده در شناسایی یا توقف گسترش سریع مواد مخدر مصنوعی خیابانی شکست خورده است. تلاش‌ها برای تضعیف تولید و قاچاق فنتانیل توسط کارتل‌های مواد مخدر مکزیکی نتوانسته است عرضه را در جوامع آمریکایی محدود کند. به گفته اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا، مجریان قانون بیش از 360 میلیون دوز کشنده فنتانیل در سال 2023 کشف و ضبط کردند، اما این ماده همچنان ارزان و به طور گسترده در دسترس است. در همین حال، شبکه توانبخشی و درمان مواد مخدر با تقریبا 17 هزار مرکز در سراسر آمریکا، گران، ضعیف در مقررات و نظارت و دارای برنامه‌های غیرعلمی توصیف می‌شود. در سال 2023، رادیو عمومی نیوهمپشایر اختلال گسترده در عملکرد صنعت درمان اعتیاد را روشن و ادعاهای سوءاستفاده جنسی از مراجعان در سیستم درمان مواد مخدر را بررسی کرد.»

بعد چه؟ سیاست فنتانیل در سال 2024

«ان‌پی‌آر» تاکید می‌کند: «کارشناسان بهداشت عمومی نگرانند که بحث‌ها بر سر چگونگی کمک به افراد معتاد برای زنده ماندن و بهبود تشدید و در سال انتخابات اختلاف نظر بیشتر شود. سیاستمداران دموکرات و جمهوری‌خواه قول داده‌اند که قاچاق فنتانیل از مکزیک به آمریکا را متوقف یا به شدت محدود کنند، اما تحلیلگران به NPR می‌گویند که هیچ کس طرحی را پیشنهاد نکرده است که بتواند این هدف را محقق کند. ایوان گریلو، روزنامه‌نگار مستقر در مکزیکوسیتی که متخصص کارتل‌های مواد مخدر مکزیک است، در مصاحبه‌ای با NPR گفت: «جنگ با مواد مخدر جواب نداده است. آمریکایی‌ها بیش از هر زمان دیگری بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند و خشونت بین کارتل‌های مواد مخدر در مکزیک بیش از همیشه است.» راه‌حل‌های واقعی برای بحران مصرف بیش از حد مواد مخدر احتمالا پیچیده، پرهزینه و زمان‌بر است، به‌ویژه اگر عرضه مواد مخدر خیابانی با مواد شیمیایی خطرناک‌تر ادامه یابد.

کارشناسان می‌گویند امیدوارکننده‌ترین راهبردها احتمالا شامل مواردی مانند اصلاح مراقبت‌های بهداشتی، گسترش دسترسی به مسکن و برنامه‌های سلامت روان است. همه کسانی که با ما مصاحبه کردند گفتند انجام چنین کارهایی در سال 2024، زمانی که کنگره و رأی‌دهندگان به طور روزافزونی دو قطبی شده‌اند، تقریبا غیرممکن است، حتی اگر مرگ‌ومیر ناشی از مواد مخدر همچنان در حال افزایش باشد.»

صادرات  فنتانیل از کانادا به استرالیا، نیوزیلند و آمریکا

«آزمایشگاه‌های بزرگ و مجهز فنتانیل در کانادا تهدید جدیدی برای اپیدمی مواد افیونی در آمریکا» این عنوان گزارش «واشینگتن‌پست» است که در آن آورده: «اواخر سال 2023 در ملکی روستایی با یک ساعت فاصله از ونکوور، پلیس کانادا 2.5 میلیون دوز فنتانیل و 528 گالن مواد شیمیایی را در یک کانتینر و یک انبار پیدا کرد. قبل‌تر، آنها به خانه‌ای در یک بخش فرعی ونکوور که مملو از بشکه‌های مواد شیمیایی سازنده فنتانیل و تجهیزات آزمایشگاهی بود، یورش بردند. هزاران مایل دورتر از تورنتو، پلیس در ماه آگوست 2023 چیزی را پیدا کرد که گمان می‌رود بزرگ‌ترین آزمایشگاه فنتانیل تاکنون در کانادا باشد، پنهان در ملکی در 30 مایلی گذرگاه مرزی آمریکا در آبشار نیاگارا، نیویورک.

مقامات آمریکا می‌گویند که نشانه‌های کمی درباره قاچاق چشمگیر فنتانیل ساخت کانادا به جنوب وجود دارد. اما وقتی آمار مرگ بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر در آمریکا بی‌سابقه است، گسترش آزمایشگاه‌های مخفی فنتانیل در کانادا این پتانسیل را دارد که تلاش‌های اجرایی آمریکا را تضعیف و اپیدمی مواد مخدر را در هر دو کشور بدتر کند. محققان در کانادا می‌گویند که این آزمایشگاه‌ها فنتانیل را برای کاربران داخلی و صادرات به استرالیا، نیوزیلند و آمریکا تولید می‌کنند. «فیلیپ هرد»، فرمانده واحد جرایم سازمان‌یافته پلیس در ونکوور، شهری که به شدت از مرگ‌ومیر ناشی از مصرف بیش از حد فنتانیل آسیب دیده، گفت: «بیشتر روسای پلیس که با آنها صحبت کرده‌ام، معتقدند تولید ما از تقاضای داخلی بیشتر است.»

حمله نظامی به مکزیک

واشینگتن‌پست در ادامه آورده: «قانونگذاران جمهوری‌خواه در ماه‌های اخیر خواستار حملات نظامی آمریکا در مکزیک برای هدف قرار دادن قاچاقچیان فنتانیل و آزمایشگاه‌های مواد مخدر شده‌اند. گسترش تولید فنتانیل به کانادا نشان می‌دهد که اگر تامین‌کنندگان مواد مخدر مکزیکی تحت فشار قرار گیرند، قاچاقچیان در آنجا سود خواهند برد. طول مرز آمریکا و کانادا که نظارت اندکی بر آن صورت می‌گیرد بیش از 5500 مایل –طولانی‌ترین مرز بین‌المللی بین دو کشور در جهان- و دارای موانع فیزیکی کمی است.

ساخت دیوار در امتداد مرز شمالی آمریکا

ویوک راماسوامی (Vivek Ramaswamy)، که به دنبال نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال آمریکاست، با اشاره به تهدید قاچاق فنتانیل از کانادا، ساخت دیوار در امتداد مرز شمالی آمریکا را پیشنهاد کرده است. اما ظهور آزمایشگاه‌های کانادا واکنش کمی در واشنگتن ایجاد کرده، جایی که مرز آمریکا و مکزیک همچنان کانون بحث فنتانیل است.

این ماده مخدر قوی و شدیدا اعتیادآور و سایر مواد افیونی مصنوعی در سال جان بیش از 70 هزار نفر را در آمریکا می‌گیرد. نسبت مشابهی از کانادایی‌ها هم بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر می‌میرند، سالانه حدود 7000 نفر. این دو تنها کشورهایی هستند که فنتانیل چنین خطر مرگباری را در آنها ایجاد کرده است. استفان اشنایدر، استاد جرم‌شناسی در دانشگاه سنت مری و نویسنده کتاب «شیشه: داستان جنایت سازمان‌یافته در کانادا»، می‌گوید: «کانادا مدت‌هاست که در مورد تولید غیرمجاز مواد مخدر فراتر از حد انتظار ظاهر شده است!» فنتانیل باعث افزایش نگران‌کننده مصرف کشنده مواد مخدر در کانادا شده است، به ویژه در بریتیش کلمبیا، جایی که این ماده عامل اصلی مرگ افراد 10 تا 59 ساله است.»

فقط بوی تعفن مدفوع است و یأس

«در لبه شمالی پاریس، دور از رستوران‌ها و موزه‌ها، وضعیت هشداردهنده‌ای حاکم است. در نزدیکی «پورت دو لا شاپل» در حوالی حومه شهر پاریس، ده‌ها معتاد به مواد مخدر بی‌هدف در اردوگاه موقتی با چادرها و زباله‌ها در رفت و آمدند. اینجا امیدی باقی نمانده، فقط بوی تعفن مدفوع است و یأس. اما این مکان به نام «لا کولین دو کراک» یا «تپه کراک» شناخته می‌شود. مددکاران اجتماعی می‌آیند و می‌روند. مقامات چشم خود را به روی این وضعیت می‌بندند. پلیس طی سال‌ها این اردوگاه را جابه‌جا کرده، بهتر است دردسر ناشی از بدبختی انسان را از محله‌های رو به رشد دور نگه دارد.» گزارش «اکونومیست» با عنوان «فنتانیل سالانه هزاران نفر را در آمریکا می‌کشد. آیا اروپا بعدی خواهد بود؟ این مخدر کشنده ممکن است به سواحل اروپا بیاید» اینگونه ادامه می‌یابد: «در بسیاری از شهرهای اروپا چنین وضعیتی اسفباری دیده می‌شود. اما آسیب‌هایی که مواد مخدر معمولا در دسترس در خیابان‌های پاریس، برلین یا ورشو به جامعه وارد می‌کند، نمی‌تواند با ویرانی‌های فنتانیل در آمریکا برابری کند. اکنون هر کسی که از مرکز شهر سانفرانسیسکو بگذرد، تأیید می‌کند که آثار این مخدر مصنوعی، که حتی از هروئین بسیار قوی‌تر است، نمی‌تواند محدود به مناطق کوچک در حاشیه شهر باشد. داروهای مشابه فنتانیل در حال حاضر سالانه حدود 70 هزار آمریکایی را می‌کشد که بیش از مجموع جانباختگان در جنگ‌های ویتنام، عراق و افغانستان است.»

یورش فنتانیل به اروپا، به زودی

اکونومیست در ادامه می‌گوید: «اروپا با وجود جمعیت بیشتر، کمتر از یک‌دهم مرگ‌ومیر ناشی از مواد مخدر در آمریکا را دارد. اما دولت‌ها نگرانند که این موضوع شاید برای مدت طولانی ادامه پیدا نکند. نگرانی در این‌باره که یورش فنتانیل ممکن است به زودی راه خود را از طریق اقیانوس اطلس پیدا کند، افزایش یافته است.

چرا اروپا تاکنون از فنتانیل در امان مانده، زمانی که چنین آمریکا را درنوردیده؟ با توجه به منشأ این دارو -در سال 1959 در بلژیک به‌عنوان یک مُسکن قانونی ساخته شد- ممکن است انتظار داشت ابتدا معتادان آنجا آن را کشف کرده‌اند. اما برای تبدیل آن به یک پدیده، به رژیم سرمایه‌داری بی‌قاعده و قانون آمریکایی نیاز بود. از دهه 1990 به بعد، پزشکان آمریکایی داروهای مسکنی تجویز می‌کردند که توسط شرکت‌های داروسازی بی‌پروا تشویق می‌شد. تا سال 2015، هر سال حدود 227 میلیون نسخه برای مواد افیونی در آمریکا صادر می‌شد، تقریباً یک نسخه برای هر بزرگسال! گروهی از بیمارانی که به قرص‌ها وابسته بودند، به‌زودی متوجه شدند که وقتی نسخه‌ها تمام شود، این قرص‌ها به‌طور غیرقانونی در دسترس هستند. در مقابل، اروپا به‌طور گسترده‌ای مقاومت کرد، تا حدی به لطف مراقبت‌های پزشکی جهانی. برخلاف آمریکایی‌ها، کسانی که درد دارند، می‌توانند به جای روی آوردن به مسکن‌ها برای درمان سریع، از روش‌های دیگری برای کاهش آن استفاده کنند و اعتیادی که در آمریکا وجود دارد می‌توانست با طرح‌های درمانی جایگزین مواد افیونی مهار شود.»

حاشیه‌ سود زیاد برای تبهکاران: بیش از یک‌میلیون دلار برای یک کیلوگرم فنتانیل

در ادامه تحلیل اکونومیست آمده: «اما این ممکن است برای دور نگه‌داشتن اروپا از چنگال مرگبار فنتانیل کافی نباشد. یکی از نگرانی‌های مسئولان در مورد هروئین است که یک‌میلیون مصرف‌کننده در اروپا اغلب به آن وابسته‌اند و تقریبا تمام آن در اروپا از خشخاش‌های کاشته شده در افغانستان به دست می‌آید. طالبان، از زمان بازگشت به قدرت، کاهش تولید حدود 95 درصدی را از سال 2023 اعمال کرده‌، که انتظار می‌رود در سال 2024 دسترسی به هروئین ارزان را در اروپا به شدت کاهش دهد. انتظار می‌رود باندهای مواد مخدر که با کمبود منابع مواجه می‌شوند یا فنتانیل را با هروئین کمی که دارند، مخلوط کنند تا به آن قدرت بیشتری ببخشند، یا این مخدر مصنوعی را جایگزین آن کنند. کمبود مشابه هروئین پس از آخرین سرکوب طالبان در اوایل دهه 2000 باعث شد که فنتانیل در کشور استونی ریشه بدواند، تنها بخشی از اروپا که تاکنون با شیوع پایدار اعتیاد مواجه شده است. این تئوری جایگزینی اکنون در اوکراین در حال آزمایش است، جایی که عرضه هروئین به دلیل جنگ مختل شده، اما مواد مخدر مصنوعی نسبتا در دسترس است.

تغییر از یک نوع مخدر به نوع دیگر می‌تواند ناگهانی باشد و تقریبا در مورد فنتانیل غیرقابل برگشت است، با توجه به حاشیه‌ سود زیادش برای گروه‌های تبهکار: یک کیلوگرم فنتانیل بیش از یک میلیون دلار سود دارد، بسیار بیشتر از سایر مخدرها. برخی از عواملی که زمانی تصور می‌شد از اروپا محافظت می‌کردند ممکن است زودگذر باشند: کانادا سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی با بودجه دولتی برای رقابت با هر جای اروپا را دارد، اما این کشور نیز طعمه فنتانیل شده است.»

//انتهای پیام