پیشبینی اندیشکده شورای آتلانتیک از چالشهای دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ
ترامپ در بازسازی شبکه ضدایرانی در منطقه ناکام میماند
راضیه زرگری – نویسنده شورای آتلانتیک درباره سیاست احتمالی دولت دوم دونالد ترامپ در قبال ایران می گوید: «دولت آینده ترامپ ممکن است نتواند شبکه کامل متحدان خود را برای اتخاذ یک سیاست فشرده ضدایرانی در منطقه بازسازی کند؛ بهخصوص اگر این سیاست شامل یک هدف نهایی روشن برای دستیابی به یک توافق جامع با ایران نباشد.بسیاری از مقامات سیاسی حاضر در کابینه رئیسجمهور منتخب احتمالاً از ایده مذاکرات جدید با ایران خودداری میکنند، اما این بدان معنا نیست که ترامپ در نهایت از این گزینه صرفنظر خواهد کرد. زیرا ترامپ بیش از هر چیز خواهان توافق با ایران است. او احتمالاً از این فرصت استثنایی لذت میبرد که به توانایی خود برای انعقاد قراردادی با ایران ببالد که هیچکس دیگری نتوانست آن را انجام دهد. اما احتمال چنین موقعیتی، اگر غیرممکن نباشد، احتمالاً بسیار دور خواهد بود.»
«جاناتان پانیکوف» مدیر بخش ابتکار امنیتِ خاورمیانهی شورای آتلانتیک مدعی است، بازگشت ترامپ احتمالاً به سرعت خاطرات کمپین فشار حداکثری او و ترور قاسم سلیمانی، رهبر سپاه قدس ایران را تداعی خواهد کرد: « این یک احتمال واضح است که ترامپ فوراً به یک کمپین فشار حداکثری بازگردد که در آن تحریمها نهتنها افزایش مییابند، بلکه اعمال میشوند.» این نویسنده شورای آتلانتیک معتقد است: «یکی از نخستین تصمیمات مهمی که ترامپ در قبال ایران با آن روبروست، منقضی شدن مکانیسم ماشه قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل متحد در اکتبر ٢٠٢٥ است(مکانیسم ماشه امکان اعمال مجدد تحریمها را بهدلیل عدماجرای توافق هستهای از سوی ایران فراهم میکند.) سؤال بزرگ برای ترامپ این خواهد بود که آیا باید به همتایان اروپایی ملحق شده و درخواست فعال کردن ماشه را دنبال کند یا نه؟ درباره روسیه و چین تقریباً مطمئن هستیم که با این کار مخالف خواهند بود؛ اما ترامپ و تیمش بهاحتمال زیاد از چنین سیاستی حمایت خواهند کرد.
پانیکوف با اشاره به اینکه ترامپ و تیم امنیت ملی او ممکن است برای یافتن همان سطح حمایتی که چهار سال پیش در منطقه داشتند، تلاش کنند، توضیح میدهد: «در آن زمان، عربستان سعودی و امارات با تلاشهای ترامپ برای مقابله با منافع ایران متحد بودند؛ اما درست یک سال پس از ریاستجمهوری بایدن، پس از حمله حوثیهای یمن به زیرساختهای نفتی عربستان در ابقیق و آنچه از سوی ریاض بهعنوان حمایت ناکافی ایالات متحده توصیف شد، اکثر متحدان ثروتمند کشورهای خلیجفارس بر منافع منطقه متمرکز شده و بهدنبال آرام کردن تنشها با ایران هستند.»
ترامپ بیش از هر چیزی بهدنبال توافق با ایران است
این نویسنده شورای آتلانتیک نتیجه میگیرد: «دولت آینده ترامپ شاید نتواند شبکه کامل متحدان خود را برای اتخاذ یک سیاست فشرده ضدایرانی در منطقه بازسازی کند؛ بهخصوص اگر این سیاست شامل یک هدف نهایی روشن برای دستیابی به یک توافق جامع با ایران نباشد.» او معتقد است: «بسیاری از مقامات سیاسی حاضر در کابینه رئیسجمهور منتخب احتمالاً از ایده مذاکرات جدید با ایران خودداری میکنند، اما این بدان معنا نیست که ترامپ در نهایت از این گزینه صرفنظر خواهد کرد. زیرا ترامپ بیش از هر چیز خواهان توافق با ایران است. او احتمالاً از این فرصت استثنایی لذت میبرد که به توانایی خود برای انعقاد قراردادی با ایران ببالد که هیچکس دیگری نتوانست آن را انجام دهد. اما احتمال چنین موقعیتی، اگر غیرممکن نباشد، احتمالاً بسیار دور خواهد بود.»
اگر میخواهید بدانید سیاست دولت بعدی آمریکا در قبال کرهشمالی چه خواهد بود، به پیونگیانگ نگاه کنید نه واشنگتن. هیچیک از نامزدهای ریاستجمهوری در جریان مبارزات انتخاباتی چندان درباره کرهشمالی صحبت نکردند، و بهنظر نمیرسد ترامپ قصد دارد آن را در اولویت قرار دهد. اما کرهشمالی راهی برای تحمیل خود به دستور کار رئیسجمهور ترامپ پیدا میکند.
احیای پیمان ابراهیم؛ تلاش مجدد ترامپ برای نفوذ بر خاورمیانه
«امیلی میلیکن» معاون مدیر رسانه و ارتباطات برنامههای خاورمیانه شورای آتلانتیک درباره وضعیت پیمان یا توافق ابراهیم و روابط جهان عرب با رژیم اسرائیل در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ میگوید: «پیمان ابراهیم احتمالاً بهعنوان ستون اصلی سیاست ایالات متحده در خاورمیانه برای دولت ترامپ عمل خواهد کرد. با علم به اینکه توافقات این پیمان یکی از مهمترین موفقیتهای سیاسی در دوره اول ترامپ محسوب میشد، دولت این دوره او نیز، تقویت و گسترش این توافق را با تمرکز بر تضمین بازیگران کلیدی مانند عربستان سعودی در اولویت قرار خواهد داد.» با این حال این نویسنده شورای آتلانتیک معتقد است: «درحالیکه دولت ترامپ بهدنبال فرصتهایی برای تعامل با رهبران فلسطین و پایان دادن به جنگ اسرائیل و حماس است، اما هرگونه توافق آتشبس را پیش شرط لازم برای گسترش این پیمان نخواهد دید.» میلیکن به نقش ایران در ایجاد یک اتحاد منطقهای بهعنوان تهدید برای ترامپ و آمریکا اشاره کرده و با اذعان بر تلاش ترامپ برای نفوذ به منطقه خاورمیانه با جذب اعضای جدید و رسیدن به توافقنامههای تسلیحاتی، مدعی شده است که ترامپ بر ایجاد یک اتحاد منطقهای علیه مشارکت ایران تمرکز خواهد کرد.
انتظار ارتقای دمکراسی از دولت دوم ترامپ نداشته باشید
«جوزف لمواین» مدیر ارشد بخش آزادی و رفاه شورای آتلانتیک معتقد است: «نباید از دولت دوم انتظار دمکراسی به مفهوم واقعی داشت؛ ما میتوانیم انتظار تغییر به سمت یک مدل محدودتر ترویج دمکراسی، با تمرکز اصلی بر منافع استراتژیک در مقابل تلاشهای دمکراسیسازی جهانی داشته باشیم. دوره قبلی ترامپ نشاندهنده تمایل به اولویت دادن به امنیت ملی و اهرم اقتصادی بود. ما میتوانیم در دوره دوم ریاستجمهوری او بیشتر از این انتظار داشته باشیم.» با این حال این نویسنده شورای آتلانتیک معتقد است: «ترویج دمکراسی جهانی ایالات متحده احتمالاً متناقض باقی میماند و همین مسئله پیشرفت در تعامل ایالات متحده با جنوب جهانی را بیشتر به خطر میاندازد. ترامپ احتمالاً از چارچوبهای لفاظی بایدن در مورد رهبری آمریکا در رقابت «بین دمکراسی و خودکامگی» فاصله بگیرد و این رویکرد یعنی آمریکا در مواجهه با طرحهای دمکراسی جهانی گزینشی عمل میکند. به بیان دیگر بر مناطق و کشورهایی متمرکز میشود که با منافع اقتصادی و امنیتی ایالات متحده هماهنگ باشد.»
ترویج دمکراسی جهانی ایالات متحده احتمالاً متناقض باقی میماند و همین مسئله پیشرفت در تعامل ایالات متحده با جنوب جهانی را بیشتر به خطر میاندازد. ترامپ احتمالاً از چارچوبهای لفاظی بایدن در مورد رهبری آمریکا در رقابت «بین دمکراسی و خودکامگی» فاصله بگیرد و این رویکرد یعنی آمریکا در مواجهه با طرحهای دمکراسی جهانی گزینشی عمل میکند. به بیان دیگر بر مناطق و کشورهایی متمرکز میشود که با منافع اقتصادی و امنیتی ایالات متحده هماهنگ باشد.
به پیونگ یانگ نگاه کنید، نه واشنگتن
«مارکوس گارلاوسکاس» مدیر ابتکار امنیت هند و اقیانوسیه شورای آتلانتیک میگوید: «اگر میخواهید بدانید سیاست دولت بعدی آمریکا در قبال کرهشمالی چه خواهد بود، به پیونگیانگ نگاه کنید نه واشنگتن. هیچیک از نامزدهای ریاستجمهوری در جریان مبارزات انتخاباتی چندان درباره کرهشمالی صحبت نکردند، و بهنظر نمیرسد ترامپ قصد دارد آن را در اولویت قرار دهد. اما کرهشمالی راهی برای تحمیل خود به دستور کار رئیسجمهور ترامپ پیدا میکند.» نویسنده شورای آتلانتیک همچنین معتقد است: «صرفاً به این دلیل که رئیسجمهور جدید آمریکا روی کار آمده، پیونگیانگ از مجموعه تلاشهایی که منافع ایالات متحده را به چالش میکشد، عقبنشینی نمیکند. ازجمله مهمترین چالشها اعزام نیرو و مهمات از کرهشمالی برای حمایت از جنگ روسیه علیه اوکراین، همسویی با پکن، مسکو و تهران در برابر ایالات متحده و در عین حال تقویت نیروهای هستهای و موشکی این کشور است. سؤال این است که آیا اقدامات کرهشمالی در سال آینده به اندازه کافی برای آمریکا دراماتیک خواهد بود که واکنش متمرکز کاخ سفید را برانگیزد؟ چراکه در هر صورت، تاریخ و منطق نشان میدهد که کیم ابتکار عمل را در دست خواهد داشت و دولت جدید آمریکا هم به جای ترسیم مسیر خود، در مورد سیاست کرهشمالی، به او واکنش نشان خواهد داد.
ترامپ و انتظار اعمال سیاستهای تنبیهی بیشتر علیه تایوان
«ون تی سونگ» یکی از اعضای بخش مرکز جهانی چین شورای آتلانتیک میگوید: «ریاستجمهوری ترامپ برای تایوان ابهام قابل توجهی را به همراه خواهد داشت. از نظر استراتژیک، تمایلات معاملهگرایانه دولت ترامپ به این معنی است که رئیسجمهور منتخب انتظار دارد که حمایتش از تایوان برایش سودی داشته باشد و به جای اینکه از مشارکتی مبتنی بر ملاحظات ناشی شود، براساس مورد به مورد تصمیمگیری شود. از نظر اقتصادی، ترامپ بارها از صنعت نیمه هادی تایوان بهدلیل دزدیدن مشاغل آمریکایی انتقاد کرده است. بهگفته این عضو اندیشکده شورای آتلانتیک «در ترکیب با تمایل آشکار ترامپ به استفاده از تعرفه و جریمه بهعنوان ابزار انتخابی در سیاست اقتصادی، انتخابات او میتواند سیاستهای تعرفهای تنبیهی بیشتری علیه نخبگان اقتصاد تایوان اعمال کند و در نتیجه یکپارچگی اقتصادی بینالمللی تایپه را پیچیده کند.»