برنامه نتانیاهو برای تداوم اشغالگری در سوریه با تأکید بر ادامه حضور در جبل‌الشیخ
چشم‌انداز ترسناک برای آینده سوریه
از زمان سقوط دولت سوریه، التهاب داخلی و تجاوزات خارجی هیچگاه متوقف نشده است. در میانه هرج‌ومرج پس از براندازی، رژیم صهیونیستی با مناسب دیدن فرصت، تمرکز گسترده‌ای برای نابودی زیرساخت‌های نظامی و صنعتی کشور سوریه قرار داد و با اشغال چند صد کیلومترمربع از خاک سوریه ازجمله عبور از منطقه حائل، گسترش اشغالگری در منطقه جولان و تسلط بر ارتفاعات استراتژیک جبل‌الشیخ نشان داد طمع جدی‌ای به خاک سوریه دارد. شامگاه سه‌شنبه نتانیاهو در بازدید از جبل‌الشیخ با همراهی چند مقام نظامی و امنیتی ارشد اسرائیل صراحتاً عنوان کرد سربازان صهیونیست تا زمان مطمئن شدن از امنیت اسرائیل و حداقل تا پایان 2025 در جبل‌الشیخ می‌مانند. کاتز وزیر جنگ این رژیم نیز از ساخت استحکامات «برای بقای طولانی‌مدت در جبل‌الشیخ» خبر داده است. این در حالی است که تاکنون سران و نیروهای شورشی سوریه کمترین مقابله و کوچک‌ترین درگیری‌ای با صهیونیست‌ها نداشته و الجولانی رئیس تحریرالشام چندین بار تأکید کرده است قصدی برای درگیری با اسرائیل ندارد. در ادامه نگاهی موجز به آخرین تحولات سوریه و چشم‌انداز آینده این کشور از منظر تحلیلگران خواهیم داشت:
۴۴٠ کیلومترمربع؛ مساحت اشغال‌شده از خاک سوریه توسط اسرائیل
با تداوم اشغال خاک سوریه توسط اسرائیل و پیشروی صهیونیست‌ها، هر روز مساحت بیشتری از خاک این کشور به تصرف آنان درمی‌آید. تسنیم دراین‌باره نوشته است: «رژیم اسرائیل طی کمتر از دو هفته اخیر تا روز چهارشنبه 440کیلومتر از اراضی اشغالی سوریه را به اشغال خود درآورده است. بارزترین تجاوز و تعدی رژیم اسرائیل به حاکمیت ملی سوریه، اشغال حوض یرموک و سد آبی الوحده است که بین اراضی لبنان و سوریه واقع شده است.» ایسنا نیز به نقل از شبکه العربی، از ورود اشغالگران صهیونیست به مناطق جدیدی از قنیطره، همچون «صیدا الجولان» و «صیدا الحانوت» و تقویت نیروها و استقرار بولدوزرهای این رژیم در قنیطره خبر داده است. بامداد چهارشنبه نیز صهیونیست‌ها به تأسیسات راداری در حوالی فرودگاه دیرالزور حمله هوایی کردند.
ده‌ها مورد قتل و غارت و آوارگی اهالی سوریه
با وجود وعده جولانی برای خلع سلاح گروه‌های مسلح و حتی وعده الحموی رئیس شاخه نظامی تحریرالشام برای انحلال این بخش، غارت و درگیری داخلی در سوریه همچنان ادامه دارد. مهر به نقل از پایگاه المعلومه و از قول یک منبع سوری نوشت: «عناصر تحریرالشام طی روزهای گذشته اقدام به غارت بیش از ۱۰۰ خانه متعلق به علوی‌ها در شهرهای ساحلی سوریه ازجمله طرطوس کرده‌اند. طی روزهای گذشته شش مورد قتل، ۱۰ مورد ربایش و ده‌ها مورد غارت منازل در سایه نبود امنیت در سوریه گزارش شده است. با فرارسیدن شب، گروهک‌های تروریستی با جولان در خیابان‌ها اقدام به غارت هر آنچه می‌یابند می‌کنند.» منابع محلی همچنین از آوارگی هزاران نفر از مردم سوریه ازجمله شیعیان و علویان و مهاجرت آنان به لبنان خبر داده‌اند.
جولانی به دنبال سهم برادر از انتصابات! در میانه بحران و تجاوز خارجی
در میانه التهابات سوریه، اقدامات الجولانی به‌عنوان داعیه‌دار رهبری انقلاب! زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار دارد. الجولانی در حالی وعده‌هایی درباره مسائل اجتماعی و رفاهی از حذف سربازی تا افزایش حقوق ۴٠٠درصدی کارکنان را داده است که تأکیدات مکرری بر عدم درگیری با اسرائیل داشته است و جز اندک مواضع منفعلانه و درخواست‌های ذلیلانه برای توقف حملات اسرائیل کاری در جهت تأمین امنیت و ثبات در سوریه انجام نداده است. اکنون خبر رسیده است جولانی به دنبال انتصاب «ماهر الشرع» برادر خود به سمت وزیر بهداشت دولت انتقالی سوریه است که انتشار این خبر انتقادات گسترده‌ای در پی داشته است.
کردها؛ وجه‌المصالحه آمریکا و ترکیه می‌شوند؟
با وجود ادامه درگیری کردهای سوریه و طیف قسد که موردحمایت آمریکا هستند با ترکیه و تحریرالشام، سابرینا سینگ سخنگوی وزارت دفاع آمریکا کردهای سوریه را هم‌پیمان و متحد نزدیک آمریکا خوانده است. در همین حال درگیری بین نیروهای قسد با نیروهای موردحمایت ترکیه در منطقه سد تشرین و عین‌العرب(کوبانی) ادامه دارد. در همین حین، مظلوم عبدی فرمانده نیروهای کرد سوری(قسد)، خواستار ایجاد منطقه حائل خالی از سلاح در کوبانی شده است تا نگرانی ترکیه برطرف شود. با انتشار اخبار متعدد در زمینه حمایت آمریکا از نیروهای قسد اما، برخی تحلیلگران معتقدند ممکن است آمریکا در پشت حمایت‌های ظاهری از کردهای سوریه، آنان را وجه‌المصالحه و کارت معامله با ترکیه قرار دهد و به‌مرور آنان را به سود ترکیه تضعیف کند چرا که روند اوضاع به سود کردها نیست و آمریکا آن‌چنان‌که باید از آنان پشتیبانی نمی‌کند.
چشم‌انداز تاریک تحولات سوریه
با ادامه هرج‌ومرج در کشور سوریه و فقدان نظم و اتحاد و یکپارچگی از یک‌سو و تجاوزات رژیم صهیونیستی و ترکیه از سوی دیگر و همچنین ماهیت شورشیان سوری و گروه تحریرالشام، اغلب تحلیلگران معتقدند چشم‌انداز تحولات سوریه مثبت، امیدبخش و روشن نیست. در ادامه نگاهی به برخی از این تحلیل‌ها خواهیم داشت:
طراحی اسرائیل برای تجزیه سوریه
خبرگزاری مهر در مطلبی با اشاره به حملات گسترده صهیونیست‌ها به سوریه در قالب طرح این رژیم برای ممانعت از قدرتمند شدن مجدد سوریه و ایجاد مسیرهای جدید برای پشتیبانی از مقاومت در این کشور، افزود: «تغییر کامل ادبیات سیاست‌مداران و رسانه‌های اسرائیلی در خصوص معارضان سوریه در فرآیند قبل و بعد از سقوط اسد، نشان‌دهنده نگاه کلان تل‌آویو نسبت به‌جایگاه ژئوپلیتیکی- تاریخی سوریه در شرق مدیترانه است…برخی تحلیلگران معتقدند صهیونیست‌ها علاقه‌مند به استقرار دولت اخوانی در نزدیک مرزهای خود نیستند. بنا بر تجربه سقوط دولت مرسی در مصر، به نظر می‌رسد این‌بار نیز صهیونیست‌ها قصد دارند تا در ابتدای با معارضان مسلح همراهی کرده و سپس بستر لازم برای تغییر نظام سیاسی یا تجزیه سوریه فراهم کنند…حرکت ماشین جنگی صهیونیست‌ها در جنوب سوریه نشان‌دهنده خیز تل‌آویو برای تجزیه این کشور عربی است. در طرح امنیتی رژیم صهیونیستی تلاش بر آن است تا اقلیت دروزی در استان‌های السویدا و قنیطره تحریک شده و زمینه برای جدا شدن این دو استان از سوریه فراهم گردد…همچنین تداوم راهبرد حمایت رژیم صهیونیستی از قسد می‌تواند بهانه لازم برای نابودی کامل این گروه‌ها یا پیشروی قسد و شکل‌گیری هویت فدرال کردی در شمال شرق سوریه را فراهم آورد».
نگاهی به گروه‌های معارض سوری و سناریوهای محتمل برای آینده سوریه
هوشنگ شیخی تحلیلگر ارشد پژوهشکده مطالعات راهبردی حکمت در تحلیلی که پایگاه شورای راهبردی روابط خارجی منتشر کرده است، به بررسی طیف‌های شورشی در سوریه و چشم‌انداز تحولات این کشور پرداخته است. در بخشی از این یادداشت آمده است: «درحالی‌که بیش از 60 گروه مختلف در تحولات سوریه حضور دارند، اما چهار دسته آن‌ها مهم‌تر بوده و هرکدام به‌نوعی با نظام اسد درگیر جنگ بوده‌اند: ۱- جیش الوطنی که از پیکره ارتش آزاد سوریه، شامل دو جبهه یعنی جنبش آزادسازی و سازندگی و همچنین جبهه ملی برای آزادی تشکیل‌شده است و در جریان تحولات اخیر سوریه، اتاق عملیات فجر آزادی را شکل داده و مأموریت ابلاغی آن‌هم تسلط بر بزرگراه مواصلاتی ام-4 و انقطاع مرکز با شرق و مسیر شرق و غرب سوریه بود. این گروه با ترکیه روابط تنگاتنگی دارد… ۲- هیئت تحریر الشام، پرسروصداترین گروهی است که اتاق عملیات فتح‌المبین را شکل داد و فرمانده آن، احمد الشرع یا همان ابومحمد جولانی مشهور است که طیفی از عناصر چند ملیتی را گرد هم آورده بود… ۳-نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) که ده سال است در شمال و شمال شرق سوریه تشکیلات خودگردان اعلام کرده و بر اساس آموزه‌های پ.ک.ک در این بخش از سوریه، 3 ناحیه و یک منطقه را به‌صورت کنفدراسیون مشخص کرده است… ۴- در جنوب و جنوب غرب سوریه هم فرماندهی جنوب شکل گرفته بود که متشکل از گروه‌های دروزی است که نسبتی با سه دسته دیگر ندارند و آن‌ها هم مسلحان معطوف به گروه اقلیت دروزی در سوریه هستند که از قرار معلوم رژیم صهیونیستی هم امید زیادی به آن ناحیه از سوریه و گروه قومی- مذهبی مذکور دارد.» در ادامه این یادداشت با اشاره به سناریوهای محتمل برای آینده سوریه آمده است: «شاید برخی گمان کنند مرحله جولان سلاح‌های سرگردان سپری شده و جولانی می‌تواند بر سوریه مسلط شود و به‌جای سرب داغ، صندوق رأی تصمیم‌گیر خواهد بود. این نوع تحلیل به نحوی ساده‌‌انگاری مسئله درهم‌تنیده و پیچیده و پر چالش تحولات سوریه است. گروه‌هایی که از یکدیگر ده‌ها و حتی صدها تن کشته‌اند، در شرایط فقدان اقتدار مرکزی در دمشق به‌آسانی راضی به کنار ماندن از قدرت نمی‌شوند و از این رو، هرگونه توافقی، بسیار بعید و حتی ناممکن به نظر می‌آید…واقعیات میدانی در سوریه و تجارب منطقه نشان می‌دهد که بیدار شدن اژدهای تکفیر و تشدید درگیری‌های قومی، طایفی و مذهبی مرحله بعدی است و احتمال بازگشت نیروهای زمان پریش کنونی به رویکردهای گذشته خود بسیار زیاد است و در این بازار شام؛ متاع بی‌ثباتی و دست‌به‌دست شدن سرزمین شام متصور است. استمرار اقدامات توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی هم یک گزینه جدی است که زمینه‌ساز اشغالگری بیشتر سرزمین‌های عربی و اسلامی در چارچوب ایدئولوژی توسعه‌طلبی این رژیم خواهد بود. در صورت عدم مهار و کنترل منازعات، احتمال تسری درگیری از منطقه پیرامونی به عمق خاک همسایگان و خصوصاً عراق وجود دارد».