یک‌سال با کرونا گذشت و در آستانه نوروز ۱۴۰۰ نگرانی‌ها بابت ویروس کرونای جهش‌یافته انگلیسی وزارت بهداشتی‌ها را بر آن داشته تا مقرراتی سختگیرانه برای نوروز تدوین کنند، مقرراتی که حوزه مراقبت از سالمندان یکی از مهم‌ترین برنامه آن است.
شهروندآنلاین- مراقبت از ۲۰ تا ۲۵درصد از جمعیتی که بین ۸۰ تا ۸۵درصد از مرگ‌های ناشی از کووید-۱۹ را رقم می‌زنند، اولین برنامه تشدید گام چهارم بسیج ملی مقابله با ویروس کرونا در وزارت بهداشت است؛ این 25درصد از جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند.
یکی از گروه‌های در معرض خطر در دوران شیوع بیماری کووید-۱۹، سالمندانی هستند که یا تنها زندگی می‌کنند یا به بیماری زمینه‌ای مبتلا بوده یا دچار ناتوانی هستند.
یک‌سال با کرونا گذشت و در آستانه نوروز ۱۴۰۰ نگرانی‌ها بابت ویروس کرونای جهش‌یافته انگلیسی وزارت بهداشتی‌ها را بر آن داشته تا مقرراتی سختگیرانه برای نوروز تدوین کنند، مقرراتی که حوزه مراقبت از سالمندان یکی از مهم‌ترین برنامه آن است.
نفسِ سالمندی یعنی خطر ابتلا، حتی بدون بیماری زمینه‌ای
حمید سهراب‌پور، فوق‌تخصص ریه و عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا در مورد حمایت از سالمندان در روزهای کرونایی به «شهروند» می‌گوید: «به‌طور کلی سالمندی سیستم دفاعی بدن را تقلیل می‌دهد؛ حتی اگر فرد بیماری مهمی نداشته باشد، نفس سالمندی یعنی بدن برای ابتلا به بیماری و ویروس ضعیف‌تر است.»
به گفته این عضو ستاد ملی کرونا، مهم‌ترین مسأله برای سالمندان که شاید جدی‌ترین گروه در رعایت درخانه‌ماندن بوده‌اند، این است که افراد دیگر مراقبت‌های بهداشت و سلامت را رعایت کنند.
یعنی افرادی که به دیدن این سالمندان می‌روند، اعم از فرزندان، آشنایان یا پرستاران مطمئن باشند که ناقل ویروس نیستند. علاوه بر آن، از ماسک‌زدن و حفظ فاصله اجتماعی هم غافل نشوند.
بر همین اساس وزارت بهداشتی‌ها اعلام کردند که در برنامه نوروزی تشدید گام چهارم بسیج ملی طرح «شهید حاج‌قاسم سلیمانی»، اولین گام حمایت از جمعیت سالمند و جمعیت مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای است که طبق گفته وزیر بهداشت، این جمعیت تا امروز بین ۸۰ تا ۸۵درصد مرگ‌های ناشی از کرونا را رقم زدند.
«محیط زندگی سالمندان هم باید از هر نظر مورد بررسی قرار بگیرد و تهویه مناسب داشته باشد.» سهراب‌پور با بیان این توضیحات گفت: «برقراری سیستم جریان هوا در محل زندگی سالمندان بسیار مهم است. به‌علاوه از منظر تغذیه هم سالمندانی که تنها زندگی می‌کنند، باید مراقب باشند که به بدغذایی و کم‌غذایی نیفتند. همه این عوامل در پایین‌آمدن سیستم ایمنی بدن سالمند و ریسک ابتلا موثر است.»
جزئیات مراقبت ویژه 5 گروه سالمندی در طرح نوروزی وزارت بهداشت
۵ گروه سالمندان در کشور داریم که در گروه پرخطرهای کرونا قرار می‌گیرند؛ سالمندان سالم با حداقل خطر: این گروه به‌عنوان مثال سالمندان ۶۰ تا ۷۴ساله‌ای را که در مناطق حاشیه‌ای زندگی نمی‌کنند و هم ابتلا و ناتوانی ندارند و با خانواده زندگی می‌کنند، شامل می‌شود. این گروه حدود ۶۷درصد سالمندان کشور را در برمی‌گیرد.
گروه دوم سالمندانی هستند که فقط یکی از سه فاکتور خطر تنهایی، سن بالای ۷۵سال، زندگی در مناطق حاشیه‌ای را دارند که این گروه حدود 7درصد از جمعیت سالمندان کشور را شامل می‌شود.
سالمندانی که از سه فاکتور خطر، دو فاکتور خطر از فاکتورهای تنهایی، سن بالای ۷۵سال، زندگی در مناطق حاشیه‌ای را دارند، اما فاقد ناتوانی و ابتلا به بیماری زمینه‌ای هستند، سومین گروه را شامل می‌شوند که این گروه نیز حدود 5درصد جمعیت سالمندان کشور را در برمی‌گیرد.
سالمندان سه گروه اول با یکی از دو فاکتور خطر، ناتوانی عملکردی در انجام فعالیت‌های روزمره ADL، یا ابتلای همزمان به حداقل دو بیماری زمینه‌ای نیز گروه دیگری هستند که در این طرح مشخص شده‌اند و حدود ۲۰درصد جمعیت سالمندان کشور را شامل می‌شوند.
همه سالمندان گروه‌های بالا به‌علاوه سالمندانی که حداقل یک بیماری صعب‌العلاج دارند؛ مثل سالمندان دیالیزی یا سرطانی گروه پنجم هستند؛ سالمندانی که علایم مشکوک به کووید-۱۹ دارند یا در تماس با یک مورد مشکوک یا شناخته‌شده کووید-19 بوده‌اند و سالمندان ساکن در مراکز نگهداری شبانه‌روزی نیز آخرین گروه مشخص شده در طرح نوروزی وزارت بهداشت در حوزه سالمندان هستند که این گروه هم حدود 5درصد کل سالمندان کشور را در برمی‌گیرد.
سالمندان در نوروز حداقل هفته‌ای یک‌بار پیگیری می‌شوند
بر اساس این طرح نوروزی وزارت بهداشت، این افراد در معرض خطر که تحت پوشش پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت قرار دارند، حتی اگر علامتی نداشته باشند، باید در هفته حداقل یک‌بار از طریق مراقبان سلامت و بهورزان مورد پیگیری، رهگیری و احوالپرسی قرار بگیرند.
این مراقبت و پیگیری شاید نوعی حمایت روانی هم محسوب شود. موضوعی که در حمایت از سالمندان نباید از آن غافل شد. بهورز و مسئول مراقبت از سلامت سالمند با او تماس گرفته و توصیه‌های لازم به‌ویژه عدم خروج از خانه، نرفتن به دورهمی‌ها و میهمانی‌ها، استفاده از ماسک، شستن دست‌ها و فاصله‌گذاری فیزیکی دو متر را به آنها گوشزد کرده و مهم‌تر از این نکات، به سالمند احساس تعقل به جامعه و مهم‌بودن سلامت او در جامعه را القا می‌کند.
نکته‌ای که سهراب‌پور، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «اتفاقا مسائل روانی و حمایت‌های عاطفی از سالمند اهمیت زیادی دارد؛ چراکه افسردگی و فشار روانی، سیستم ایمنی را مختل می‌کند. بر همین اساس هم در خانه‌های سالمندان مشاوره و حمایت‌های روانی در ایام کرونا بیشتر شده است، با این حال قطعا هیچ چیز موثرتر از ملاقات خانواده نیست که آن هم باید با رعایت توصیه‌های ایمنی و بهداشتی باشد.»
این پزشک متخصص ریه درباره اولویت‌بندی واکسیناسون هم به اهمیت گروه‌های سالمند اشاره می‌کند: «در برنامه واکسیناسیون، بعد از کادر درمان و پرستارها، سالمندان در اولویت هستند؛واکسن‌ها سری به سری وارد می‌شود از چین و هندوستان. به‌علاوه قرار است از یونیسف هم واکسن کرونا وارد شود. سالمندان عزیز در اولویت‌بندی‌های ابتدایی برای دریافت واکسن قرار دارند ولی تا آن زمان باید حمایت از مراقبت از آنها را جدی گرفت.»