آنچه تاکنون درباره کاهش اثربخشی واکسن‌ها می‌دانیم

در حالی که غالبا اثربخشی واکسن‌ها در برابر بیماری‌ شدید و بستری‌شدن در بیمارستان، حتی با وجود موج کرونای بسیار مسری دلتا در ایالات متحده، پایدار مانده است، تعدادی از مطالعات منتشرشده نشان می‌دهد که محافظت آنها در برابر عفونت، با یا بدون علایم، کاهش یافته است. کارشناسان بهداشت عمومی می‌گویند این کاهش به این معنی نیست که واکسن‌ها کارایی ندارند.

در واقع، بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که واکسن‌ها بیش از 50 درصد در پیشگیری از کووید موثرند، سطحی که همه واکسن‌های کووید باید از آن برخوردار می‌بودند یا از آن فراتر می‌رفتند تا در سال 2020 سازمان غذا و داروی آمریکا به آنها مجوز می‌داد.

اما اهمیت این کاهش در اثربخشی و اینکه آیا نشان‌دهنده این است که همه بزرگسالان باید واجد شرایط تزریق دوز تقویت‌کننده شوند یا خیر هنوز محل بحث است.

مطالعه‌ای در انگلیس اثربخشی واکسن‌ها را در برابر کرونای دلتا در دراز مدت بررسی کرد. این تحقیق نشان داد واکسن فایزر/بایون‌تک (Pfizer/ BioNTech) دو هفته پس از دوز دوم حدود 90 درصد در پیشگیری از عفونت علامت‌دار موثر است، اما بعد از 5 ماه این اثربخشی به 70 درصد کاهش می‌یابد. تحقیقی مشابه نشان داد محافظتی که واکسن مدرنا (Moderna) هم ارایه می‌دهد با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

تحقیقی در ایالات متحده و تحقیقی دیگر در کانادا اثربخشی واکسن‌ها را در پیشگیری از هرگونه عفونت بر اثر کرونای دلتا، اعم از علامت‌دار یا بی‌علامت، بررسی کردند. اگرچه آنها سطوح مختلف کاهش را نشان دادند، اما هر دو تحقیق نتیجه گرفتند که محافظتی که واکسن‌ها ارایه می‌دهند به مرور زمان کاهش می‌یابد.

اما هر دو تحقیق انگلیسی و کانادایی نشان دادند که حتی پس از گذشت چندین ماه، واکسن‌های فایزر/بایون‌تک و مدرنا در پیشگیری از بستری‌شدن در بیمارستان بسیار موثرند.

هر یک از این سه تحقیق میزان متفاوتی از کاهش اثربخشی واکسن را نشان دادند، به‌دلیل تفاوت در عواملی از جمله مکان، روش‌های مطالعه و هرگونه تفاوت رفتاری بین افراد.

مرحله‌ بسیار مهم: تبدیل‌ افراد واکسینه‌نشده‌ به واکسینه‌شده 

ملیسا هیگدون، یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده بهداشت عمومی جان هاپکینز بلومبرگ، که پروژه‌ای را برای گردآوری تحقیقات در مورد عملکرد واکسن کووید هدایت می‌کند، گفت: «هدف اصلی واکسن کووید جلوگیری از بیماری شدید و مرگ است و آنها هنوز هم در این زمینه خوب کار می‌کنند.»

او افزود اما این کاهش محافظت در برابر عفونت، تأثیر خواهد داشت: «با کاهش واقعی اثربخشی واکسن، احتمالا در مجموع شاهد موارد بیشتری از ابتلا خواهیم بود.»

داده‌های جمع‌آوری‌شده از سوی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، روندهای مشابهی را برای واکسن‌های mRNA نشان می‌دهند، همچنین نشان می‌دهند واکسن تک‌دوز جانسون‌اندجانسون (Johnson & Johnson) نسبت به فایزر یا مدرنا در برابر پیامدهای شدید و بیماری، کمتر موثر است.

این نتایج به شکل‌گیری توصیه‌های فعلی درباره دوز تقویت‌کننده در ایالات متحده کمک کرده است: در میان دریافت‌کنندگان واکسن‌های فایزر و مدرنا، افراد 65 ساله و بالاتر، همچنین بزرگسالان در معرض خطر بالا، 6 ماه پس از تزریق دوز دوم واجد شرایط دریافت دوز سوم هستند. هر بزرگسالی هم که با جانسون‌اندجانسون واکسینه شده باشد، ممکن است پس از دو ماه یک تقویت‌کننده را انتخاب کند.

با وجودی که کارشناسان در مورد ضرورت تزریق دوزهای تقویت‌کننده برای غیر از آنانی که آسیب‌پذیر‌ترند، اختلاف نظر داشتند، همه بزرگسالان آمریکایی بالای 18 سال، روز جمعه، 19 نوامبر، واجد شرایط دریافت واکسن کرونا شدند و به این ترتیب ماه‌ها سردرگمی به‌دلیل دستورالعمل‌های پیچیده که سرعت جذب آنها را کُند کرده بود، پایان یافت.

درباره نیاز بزرگسالان بالای 65 سال به دوزهای تقویت‌کننده، توافق بیشتری بین کارشناسان وجود دارد. کاهش مشاهده‌شده اثربخشی واکسن برای این گروه سنی ممکن است عواقب بیشتری داشته باشد، زیرا خطر بستری‌شدن در بیمارستان بر اثر کووید افراد مسن را بیشتر تهدید می‌کند.

حدود 71 درصد از افراد 65 ساله و بالاتر -حدود 36 میلیون نفر- در ایالات متحده سری اول واکسیناسیون خود را بیش از 6 ماه پیش انجام داده‌اند. تاکنون حدود 31 درصد هم یک دوز واکسن تقویت‌کننده تزریق کرده‌اند. 69  میلیون نفر دیگر در ایالات متحده زیر 65 ساله‌اند که آن 6 ماه را پشت سر گذاشته‌اند.

برخی کشورها، از جمله کانادا، قبلا تزریق دوز تقویت‌کننده را برای همه بزرگسالان مجاز کرده‌اند.

کارشناسان نگرانند که تمرکز ملی بر تقویت‌کننده‌ها، به مهم‌ترین هدف کشور آسیب بزند. الی روزنبرگ، معاون مدیر علوم در دفتر بهداشت عمومی در دپارتمان بهداشت ایالت نیویورک، که اثربخشی واکسن کووید را مطالعه کرده است، گفت: «تبدیل‌شدن از فردی واکسینه‌نشده به فردی واکسینه‌شده هنوز مرحله‌ای بسیار مهم، حیاتی و نگران‌کننده است.»

منبع: نیویورک‌تایمز