چالش امتحانات حضوری

ملیحه محمودخواه| گفتن همین خبر کافی بود که موجی از استرس و نگرانی در بین دانش‌آموزانی که در دو سال گذشته تمام آموزش خود را به‌صورت مجاری دریافت کرده‌اند، ایجاد شود. اپیدمی‌شدن کرونا در دو سال گذشته دانش‌آموزان را خانه‌نشین کرد و این به نفع دانش‌آموزانی شد که گاهی برای برخی از امتحانات ناچار بودند کلی برای یافتن راه‌های تقلب به فکر شیوه‌های جدید باشند. امتحان در این دو سال کرونایی بسیار آسان بود. کافی بود گروه‌های دوستی با هم گروه‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند و جواب سوالات را در زمان امتحان با هم به اشتراک بگذارند. البته نباید از حضور پررنگ مادران نگران در زمان امتحان در کنار دانش‌آموزان غافل بود. بسیاری از آنها تلاش می‌کردند که با رساندن جواب سوال‌ها به فرزندشان شاهد کارنامه‌های درخشان دانش‌آموز خود باشند، غافل از اینکه حضوری‌شدن امتحانات نیم‌سال اول می‌تواند نتیجه کارنامه‌های دو سال گذشته را کاملا تغییر دهد.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که امسال دانش‌آموزان قطعا با نمرات بسیار پایین‌تری نسبت به سال‌های گذشته روبه‌رو می‌شوند.

امتحانات بر اساس آموزش ها باشد

نرگس محمودی، کارشناس آموزش و پرورش، در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «سال گذشته به دلیل پاندمی کرونا و آنلاین‌شدن  کلاس‌ها  امتحانات بر پایه غیر حضوری بودن دانش‌آموزان بسته شد. به این معنا که سوالات طبق طبقه‌بندی‌ها آسان‌تر بود و با وجود این، بر کسی پوشیده نیست که قطعا بسیاری از والدین نیز سر جلسه دانش‌آموزان را همراهی می‌کردند یا اینکه دانش‌آموزان در گروه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی پاسخ سوالات را با هم به اشتراک می‌گذاشتند.»

این کارشناس آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه روال امتحانات امسال کاملا متفاوت شده است، ادامه می‌دهد: «امسال مدارس آن هم به‌صورت نصفه و نیمه در اوایل آذرماه باز شده و در واقع دو ماه ابتدایی سال دانش‌آموزان آموزش‌ها را به‌صورت آنلاین دریافت کرده‌اند؛ یعنی تفاوت آموزش مشابه سال گذشته بوده است. نکته مهم این است که حضوری شدن آزمون‌های امسال استرس عجیبی در بین دانش‌آموزان ایجاد کرده است. اضطراب اینکه نتوانند امتحانات را پاس کنند، موضوعی است که  زیاد در بین دانش‌آموزان دیده می‌شود. از سوی دیگر، سطح‌بندی‌ها هم به قبل بازگشته و قرار نیست به آسانی سال گذشته امتحانات برگزار شود.»

افزایش اضطراب دانش آموزان

او با تاکید بر اینکه امسال شاهد افت شدید نمره در مقاطع مختلف خواهیم بود، ادامه می‌دهد: «گریزی از این وضعیت نیست. هر زمانی که این تغییر شرایط رخ می‌دهد، استرس و اضطراب برای دانش‌آموزان گریزناپذیر بوده و قطعا کارنامه‌های درخشانی هم تحویل خانواده‌ها نخواهد شد.»

او بر این باور است که برخی اوقات تصمیمات اشتباه آموزش و پرورش می‌تواند تبعات زیادی به دنبال داشته باشد و تاکید می‌کند: «یا باید مدارس از ابتدای سال باز می‌شد یا اینکه امتحانات غیر حضوری برگزار و در نیم‌سال دوم با بازگشایی مدارس امتحانات نیز حضوری می‌شد؛ زیرا اضطراب‌های دانش‌آموزان در درازمدت می‌تواند مشکل‌ساز و این نگرانی‌ها به خانواده‌ها نیز منتقل شود.»

او تاکید می‌کند که نکته مثبت ماجرا این است که بچه‌ها ناچارند در زمان باقیمانده تا امتحانات درس‌ها را جدی‌تر بگیرند تا مشکل کمتری پیدا کنند.

تبعات بد امتحانات برای دانش آموزان

علی شهبازی، معلم و درمانگر اختلالات یادگیری دانش‌آموزان، نیز بر این باور است که برگزاری حضوری امتحانات می‌تواند تبعات بدی برای دانش‌آموزان داشته باشد.

او به «شهروند» توضیح می‌دهد که امتحانات حضوری پس از دو ماه آموزش غیر حضوری به‌شدت می‌تواند اعتماد به نفس دانش‌آموزان را سرکوب کند، زیرا احتمال اینکه بسیاری از دانش‌آموزان امتحانات‌شان را خراب کنند، هست. خراب کردن یک امتحان می‌تواند سلسله‌وار سبب شود که فرد سایر امتحانات را نیز نتواند با موفقیت پشت سر بگذارد.

شهبازی که سال‌هاست در یزد تدریس می‌کند و با دانش‌آموزان سر و کار دارد، ادامه می‌دهد: «عصبانیت و پرخاشگری در نتیجه خراب کردن امتحانات در بین دانش‌آموزان دختر آن هم در مقاطع بالاتر بیشتر دیده می‌شود و این می‌تواند آثارش را در خانواده و برخورد با پدر و مادر نشان دهد.»

آموزش ها هم سطح نیست

این کارشناس حوزه اختلالات یادگیری به این موضوع اشاره می‌کند که آموزش‌های آنلاین برای همه دانش‌آموزان در یک سطح انجام نمی‌شود: «دانش‌آموزی را که در منطقه شمال شهر، در شهری بزرگ، آموزش آنلاین می‌بیند با دانش‌آموزی که در روستا به سختی برنامه‌های کلاس را با گوشی همراه والدینش دنبال می‌کند، نباید با هم مقایسه کرد و به همین دلیل نباید امسال بحث امتحانات سراسری در برخی از مقاطع مطرح شود، زیرا زیرساخت‌های آموزشی برای آموزش آنلاین در کشور مهیا نشده بود و همه دانش‌آموزان نباید در یک کفه سنجیده شوند.»

او بر این موضوع نیز تاکید می‌کند که امتحانات در دوران ابتدایی نباید انجام شود و تمام فعالیت‌های دانش‌آموز در دوران مدرسه باید ملاک یادگیری دانش‌آموز قرار گیرد.

آموزش مجازی کامل نیست

داریوش هفت‌برادران که به آقای پرلز آموزش کشور معروف است، به «شهروند» توضیح می‌دهد که آموزشی که طی این دو سال پاندمی کرونا به دانش‌آموزان داده شده، زیاد مناسب نبوده است؛ به همین دلیل برگزاری آزمون به‌صورت حضوری می‌تواند حجم استرس دانش‌آموزان را که دو سال پیش را با ترس از بیماری کرونا سپری کرده‌اند، بیشتر کند.

او معتقد است که برگزاری آزمون حضوری از سوی دیگر هم  می‌تواند به عنوان اهرم فشار برای دانش‌آموزان به شمار برود و دانش‌آموزی که دو سال را با خیال راحت و بدون نظارت به هر روشی امتحان داده است، فرصت کمی دارد که خودش را برای امتحان حضوری آماده کند.

او بر این باور است که آموزش و پرورش  علاوه بر اینکه آموزش درستی نمی‌دهد، ارزیابی درستی هم از دانش‌آموزان ندارد و این می‌تواند آسیب جدی به شمار برود.

بنیان‌گذار شبیه‌سازی مطالعه بین‌المللی پرلز در ایران تاکید می‌کند آزمون‌ها نباید به‌صورت اجباری برای همه حضوری برگزار شود. باید اختیار آن به مدارس داده می‌شد تا بر اساس آموزش‌ها این ارزیابی‌ها به‌صورت حضوری یا غیر حضوری برگزار می‌شد.

به اعتقاد این کارشناس آموزش، درست آموزش  نداده‌ایم که ارزیابی درستی داشته باشیم: «در آموزش مجازی برای دانش‌آموزان ده‌ها مشکل است که فاصله ما را با بسیاری از کشورهای دنیا زیاد می‌کند و در کنار این، معلم روند آموزش مجازی را فرا نگرفته و همین موضوع برای دانش‌آموزان چالش ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، امکانات و زیرساخت‌های آموزش مجازی مهیا نشده و از آنچه داشته‌ایم هم نتوانسته‌ایم درست استفاده کنیم. در این میان که کاملا بی‌برنامگی بوده است، می‌خواهیم ارزیابی درستی انجام دهیم و نتیجه خوبی هم داشته باشیم که این عملیاتی نیست. در واقع خود آموزش و پرورش می‌داند که خرابکاری کرده است و می‌خواهد با برگزاری آزمون حضوری قسمتی از آن را جبران کند؛ در حالی که این آزمون حضوری تنها تبعات منفی به بار خواهد آورد.»