لیلا مهداد 484 مطلب 0 دیدگاه

[شهروند] در جامعه ایران نگاه به زن براساس اصول اسلامی و فرهنگی تعریف شده است. این نگاه بر حقوق و مسئولیت‌های زنان، نقش آنها در خانواده و جامعه، تامین امنیت و سلامت آنها تاکید دارد. در این نگاه و از زاویه اصول اسلامی احترام به زن یکی از موضوعات مهم و اساسی است. زیرا دین اسلام حقوق و جایگاه ویژه‌ای برای زنان قائل است. به عنوان نمونه در قرآن کریم به صراحت آمده؛ مردان و زنان هر دو از یک نفس واحد آفریده شده‌اند و هر دو در مقابل خداوند برابرند. اسلام به زنان حق مالکیت، تحصیل و کار را داده است. مردان موظف به تأمین نیازهای مالی و عاطفی خانواده هستند و باید از زنان حمایت کنند. زنان در اسلام حق طلاق دارند و می‌توانند در صورت عدم‌توافق، درخواست جدایی کنند. اسلام به زنان حق مالکیت و اشتغال داده و آنها را تشویق به تحصیل و کسب علم می‌کند. این حقوق به زنان اجازه می‌دهد تا به استقلال مالی و اجتماعی دست یابند. این نگاه به حقوق و مسئولیت‌های زنان در اسلام، بر اهمیت احترام و کرامت آنها تأکید دارد. با توجه به اصول اسلامی، زنان نه تنها حقوق ویژه‌ای دارند بلکه در خانواده و جامعه نقش‌های مهمی ایفا می‌کنند. ارتقا ی آگاهی درباره این حقوق و مسئولیت‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت زنان و تقویت بنیان خانواده‌ها کمک کند.

[لیلامهداد] یادگیری نظم و قانون‌گرایی از دوره کودکی اهمیت بالایی دارد زیرا یادگیری این مهارت‌ها می‌تواند تأثیرات مثبت و ماندگاری بر زندگی فرد داشته باشد. به‌عنوان نمونه مهارت نظم و قانون‌گرایی به کودکان کمک می‌کند تا شخصیت خود را شکل دهند و به فردی مسئول و مستقل تبدیل شوند. مدیریت زمان یکی دیگر از مزایای مهارت نظم است زیرا افراد می‌توانند به‌خوبی زمان‌شان را مدیریت کنند و در انجام وظایف و فعالیت‌ها موفق‌تر باشند. درواقع قانون‌گرایی به کودکان و نوجوانان می‌آموزد که چگونه با دیگران تعامل کنند و احترام به قوانین و هنجارهای اجتماعی را بیاموزند. آنها می‌توانند با رعایت نظم و قانون احساس سردرگمی و استرس ناشی از عدم‌سازماندهی را مدیریت کنند.

[لیلامهداد]سلامت روان یکی از ارکان اساسی بهزیستی فردی و اجتماعی است. سلامت روان به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌ها و فشارهای روزمره بهتر کنار بیایند و از زندگی لذت بیشتری ببرند. در این میان سلامت روان مادران به عنوان یکی از ارکان اصلی تربیتی اهمیت بالایی دارد. سلامت روان مادران مستقیما بر رشد و توسعه عاطفی و روانی فرزندان تأثیر می‌گذارد. مادران سالم از نظر روانی می‌توانند روابط بهتری با همسران و سایر اعضای خانواده برقرار کنند، این موضوع به تقویت انسجام خانواده کمک می‌کند. مادران سالم از نظر روانی قادرند به طور مؤثرتری در نیروی کار شرکت و به اقتصاد خانواده و جامعه کمک کنند. با این تفاسیر توجه به سلامت روان مادران می‌تواند به تقویت سلامت خانواده و جامعه نیز بینجامد. بنابراین سرمایه‌گذاری در سلامت روان مادران می‌تواند به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی نسل‌های آینده کمک کند.

[ لیلامهداد] نقش خانواده در ایران به‌ویژه در دهه‌های اخیر تحت‌تأثیر تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی قرار گرفته است. به‌عنوان نمونه با ورود تکنولوژی و رسانه‌های اجتماعی، الگوهای ارتباطی و ارزش‌ها تغییر کرده است. در چنین شرایطی احتمال کاهش تعاملات خانوادگی دور از ذهن نیست. البته فشارهای اقتصادی و نیاز به کار بیشتر برای تأمین معیشت هم ممکن است زمان و فرصت کمتری برای ارتباطات خانوادگی فراهم کند. یکی از عوامل دخیل در کاهش نقش خانواده، افزایش سطح تحصیلات و آگاهی‌های اجتماعی است. این مساله منجر به تغییر در نقش‌های سنتی خانواده‌ها شده است. مهاجرت‌های داخلی و خارجی نیز می‌تواند بر ساختار خانواده تأثیر بگذارد و باعث کمرنگ شدن ارتباطات خانوادگی شود. با همه این تفاسیر هنوز هم خانواده به‌عنوان یک نهاد اصلی اجتماعی در ایران باقی مانده است و بسیاری از ارزش‌ها و سنت‌ها در چارچوب خانواده حفظ شده‌اند.

[ لیلامهداد ] عدم تمایل به فرزندآوری ریشه در عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... دارد. به عنوان مثال بسیاری از مطالعات جامعه‌شناختی نشان می‌دهند، تهاجم فرهنگی می‌تواند منجر به تغییر ارزش‌ها و اولویت‌های خانواده‌ها شود. براساس یافته‌های مطالعات جامعه‌شناختی، تهاجم فرهنگی سبب شده جوانان بیشتر به سمت ارزش‌های فردگرایی و آزادی‌های شخصی گرایش پیدا کنند که همین مساله ممکن است به کاهش تمایل به فرزندآوری منجر شود. تحقیقات مختلفی هم این مساله را ثابت کرده‌اند که با افزایش سطح تحصیلات، افراد به برنامه‌ریزی خانواده و کنترل تعداد فرزندان توجه بیشتری دارند. این موضوع به‌ویژه در جوامع شهری که تحت‌تأثیر فرهنگ‌های غربی قرار دارند، مشهود است. البته رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به عنوان منابع اصلی اطلاعات، نقش مهمی در شکل‌دهی به نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی دارند. ترویج سبک زندگی غربی و تصورات غیرواقعی از زندگی خانوادگی می‌تواند به کاهش تمایل به فرزندآوری منجر شود. برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند خانواده‌ها به دلیل نگرانی از آینده اقتصادی و اجتماعی، تمایل کمتری به فرزندآوری دارند. این نگرانی‌ها به‌ویژه در جوامع شهری و در میان طبقات متوسط و بالا بیشتر دیده می‌شود. این مطالعات نشان‌دهنده آن است که تهاجم فرهنگی به عنوان یک عامل مؤثر در تغییر نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی در زمینه فرزندآوری در خانواده‌های ایرانی عمل می‌کند.

[لیلامهداد] فرهنگ کار جمعی در ایران تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفته و به تدریج تضعیف شده است. با گذر از جامعه سنتی به مدرن، ساختار اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده و افراد بیشتر به سمت کارهای فردی و خوداشتغالی گرایش پیدا کرده‌اند. البته مشکلات اقتصادی و بیکاری باعث شده افراد به‌دنبال تأمین معیشت خود باشند و کمتر به کارهای جمعی و گروهی توجه کنند. در برخی موارد هم عدم‌اعتماد به دیگران و تجربه‌های منفی در کارهای گروهی باعث شده که افراد تمایل کمتری به همکاری داشته باشند. فرهنگ تک‌‌روی هم در تضعیف فرهنگ کار جمعی تاثیرگذار بوده است. درواقع خودمداری و تک‌روی در جامعه ایران با تأثیر از فرهنگ‌های غربی و مدرن، افزایش یافته و این امر بر روحیه همکاری و کار جمعی تأثیر گذاشته است. نبود نهادها و سازمان‌های حمایتی برای تسهیل کارهای جمعی و گروهی نیز می‌تواند یکی از دلایل تضعیف این فرهنگ در میان ایرانیان باشد.

[لیلامهداد] داشتن حیوان خانگی در ایران تاریخچه‌ای طولانی دارد، اما مد شدن آن به شکل امروزی به چند دهه اخیر برمی‌گردد. در ایران باستان، نگهداری از حیوانات، به ویژه سگ‌ها و گربه‌ها، رایج بوده است، البته این حیوانات به عنوان نگهبان و همراه انسان‌ها شناخته می‌شدند. اما نگهداری از حیوانات خانگی در دهه‌های اخیر به شکل گسترده‌تری در شهرهای بزرگ مانند تهران رایج شده است. یکی از دلایل گسترش این پدیده افزایش زندگی شهری و تغییر سبک زندگی افراد بوده است. درواقع شهروندانی که به دنبال همراهی عاطفی و کاهش تنهایی خود بودند، به داشتن حیوانات خانگی رو آوردند. ظهور رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز نقش مهمی در ترویج فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی ایفا کرده است. تصاویر و ویدئوهای حیوانات خانگی در این پلتفرم‌ها باعث افزایش محبوبیت این موضوع شده است. با این وجود نباید از آسیب‌های این پدیده اجتماعی غافل بود.

[لیلامهداد] ناهنجاری اخلاقی در هر جامعه‌ای یک معنا دارد. جوامع مختلف با فرهنگ‌های گوناگون تعاریف متفاوتی از این موضوع دارند. اما همه‌ آنها برای تعریف اخلاق روی ارزش‌ها تاکید دارند. هنجارها، ارزش‌ها و رفتارها، همگی چارچوب اخلاق را تعریف می‌کنند. این در حالی است که شبکه‌های اجتماعی در دهه‌های گذشته در هدایت اقشار مختلف میدان‌داری و با خلق محتواهای مختلف شهروندان را با خود همراه می‌کنند. این شبکه‌ها برای جذب مخاطب بیشتر اغلب مرزهای اصول اخلاقی، انسانی و ارزشی را زیرپا می‌گذارند که زنگ هشداری است برای همه جوامع.

[لیلامهداد]نقدپذیری یک ویژگی فرهنگی و اجتماعی است که تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. در جوامعی که نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی وجود دارد، افراد ممکن است، احساس کنند انتقادات آنها به جایی نمی‌رسد، بنابراین از ابراز آن خودداری کنند. البته در فرهنگ‌های جمع‌گرا، حفظ هماهنگی و همبستگی گروهی ممکن است بر اهمیت نقد و انتقاد غلبه کند، چرا که انتقاد می‌تواند به تنش‌های اجتماعی منجر شود. در برخی از نظام‌های آموزشی هم به جای تشویق به تفکر انتقادی، بیشتر بر حفظ اطلاعات تأکید می‌شود. این می‌تواند بر توانایی افراد در نقد و تحلیل تأثیر منفی بگذارد. نقدپذیر بودن یا نبودن، موضوع پیچیده‌ای است و نمی‌توان به سادگی آن را تعمیم داد. درواقع اینگونه نیست که همه شهروندان نقدپذیر نباشند، بسیاری از ایرانیان نیز به نقد و تفکر انتقادی اهمیت می‌دهند و در تلاش برای بهبود شرایط اجتماعی و فرهنگی هستند.

[لیلامهداد]کودکان درصد قابل توجهی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. به گفته علی‌اکبر محزون، مدیرکل دفتر جمعیت، نیروی کار و اقتصاد خانوار مرکز آمار ایران، حدود ٢٤درصد از جمعیت کشور را کودکان و نوجوانان زیر ١٥سال تشکیل می‌دهند. جمعیتی که طبق تحقیقات انجام شده به دلیل عواملی همچون تغذیه، بهداشت، وراثت و شرایط اجتماعی-اقتصادی قدشان نسبت به کودکان در کشورهای توسعه‌یافته کمی کوتاه‌تر است. طبق این تحقیقات، قد کودکان ایرانی طی پنج سال گذشته در مقایسه با کودکان کشورهای توسعه‌یافته (مانند کشورهای اروپایی و آمریکایی) حدود ٥ تا ١٠سانتی‌متر کوتاه‌تر است.