احتمال ممنوعیت خروج فارغ التحصیلان ایرانی از آمریکا
داستان دانشجویان ایرانی که از ورود به آمریکا منع شدند چه میشود؟
در یک ماه گذشته چند دانشجوی ایرانی که در رشته مهندسی و کامپیوتر تحصیل میکردهاند، اعلام کردهاند که ویزای آمریکا آنها به طور ناگهانی کنسل شده و از ورود آنها به آمریکا ممانعت شده است.
به گزارش نیویورکتایمز، این کنسلشدن ناگهانی ویزاهای دانشجویان در زمانی اتفاق میافتد که نزاعهای لفظی میان آمریکا و ایران بالا گرفته و این نزاع به مقامات دانشگاهی و قانونگذاران و اتحادیه دانشجویان ایرانی-آمریکایی رسیده است.
وزارت امور خارجه گفته است که هیچ تغییری در سیاستهای ویزای دانشجویان ایجاد نشده است و مقامات دانشگاهی نیز میگویند که مشکل ویزاها همواره در پاییز افزایش مییابد؛ چراکه صدهاهزار دانشجوی بینالمللی از کشورهای مختلف جهان وارد دانشگاهها و کالجهای آمریکا میشوند.
اما دانشجویانی که اکثر آنها به مقصد دانشگاه کالیفرنیا حرکت کرده بودند، میگویند ویزاهای آنها در لحظه آخر بدون هیچ هشدار یا توضیحی باطل شده است. بسیاری از آنها حتی اجازه سوارشدن به هواپیما را در ایران نیافتند و بسیاری دیگر در جایی که باید پرواز دوم را سوار میشدند، اجازه ورود به هواپیما را پیدا نکردند. یکی از این دانشجویان نیز حتی تا فرودگاه بینالمللی بوستون رفته اما در آنجا بازداشت و سپس به ایران بازگردانده شده است.
بسیاری از این دانشجویان میگویند که در وبسایت وزارت امور خارجه ویزاهای آنها حدود تاریخ 30 آگوست بهروز شده بوده ولی در اوایل ماه سپتامبر از ورود آنها به هواپیما ممانعت شده است.
همه این موضوعات پیش از 14 سپتامبر اتفاق افتاده است؛ یعنی روزی که به تأسیسات نفتی عربستان سعودی حمله شده بود و باعث ایجاد تنش میان آمریکا و متحدش عربستان سعودی با ایران شد. گر چه حوثیهای یمن مسئولیت حملات پهپادی به این تأسیسات را بر عهده گرفتند، اما آمریکا و عربستان، ایران را مسئول این حملات میدانند. ایران نیز چندینبار هرگونه دخالتی در این حملات را رد کرده است. در سال 2012 قانونی در زمان دولت باراک اوباما به تصویب رسید که دولت آمریکا را موظف میکرد مانع تأیید ویزای ایرانیانی بشود که تحصیلات آنها در آمریکا، آنها را آماده کار در زمینه انرژی و بخش هستهای در کشورشان میکند. مارک دابوویتس، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی نیز گفته است که قانون سال 2012 به دنبال جلوگیری از استفاده دانشجویان دانشآموخته ایالات متحده آمریکا در خدمت به دولت ایران است.
اما او همچنین گفته است بسیار دشوار است که بخواهیم پیشبینی کنیم که این دانشجویان مهارتهای خودشان را میخواهند در خدمت به دولت ایران عرضه کنند یا نه. او اما پیشنهاد سختگیرانه و رادیکالی را ارایه داد: برعکسکردن قانون ممنوعیت سفر ساکنان کشورهای خاص که دونالد ترامپ وضع کرد؛ یعنی آنها اجازه ورود دانشجویان را به آمریکا بدهند، اما پس از تحصیلشان، اجازه خروج آنها را ندهند.
اکثر مردم ایران به دلیل قانون ممنوعیتی که ترامپ وضع کرده، نمیتوانند ویزای آمریکا را دریافت کنند؛ به غیراز ایرانیها، مردم لیبی، سومالی، سوریه، یمن، کره شمالی و ونزوئلا نیز این ویزا را دریافت نمیکنند. اما در این میان، معافیت باریکی هم وجود دارد: دانشجویان. اکثر دانشجویانی که ویزای آنها باطل شده است، کسانی بودند که ویزای یکبار ورود به آمریکا را دریافت کرده بودند و باید بدون بازگشتن به کشورشان و دیدن اعضای خانوادهشان، سالها در آمریکا میماندند و درسشان را تمام میکردند.
بسیاری از این دانشجویان برای درسخواندن در آمریکا شرایط سختی را پشت سر گذاشتند. برخی از آنها کارهای پردرآمد خود را رها کردند یا خانههایشان را فروختند و حتی موقعیتهای خوبی را در اروپا و کانادا رها کردند تا به آمریکا بیایند.
پیمان 23 ساله که قرار بود در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه کالیفرنیا تحصیل کند، میگوید: «به لحاظ عاطفی، اقتصادی و آکادمیک احساس میکنم که آسیب دیدهام.»
پیمان میگوید که به او اجازه سوارشدن به هواپیما را در قطر ندادند و ویزای او را کنسل کردند و خدمه پرواز به او گفتند که این دستور از وزارت امنیت کشور آمده است.
وزارت خارجه نیز اطلاعاتی در مورد کنسلشدن این ویزاها نداده و اعلام کرده که نمیتواند اطلاعات شخصی افراد را منتشر کند. نیما عبداللهپور 23 ساله نیز که در دانشگاه شریف تهران لیسانس گرفته، پذیرشی از دانشگاه کالیفرنیا گرفته بود اما ویزای او نیز کنسل شد. نیما میگوید از اینکه دائما بین آژانسهای مسافرتی چرخیده خسته شده: «من دانشجویی هستم که یک سال یا دو سال از عمرم را با این اتفاق از دست دادم تا بتوانم پیگیر ادامه تحصیل شوم و در این میان، کلی پول و انرژی هم از دست دادم.»