پیشنهاد اولم کتاب «ایران و آمریکا» است

از جمله مترجمان فعال کشور در این سال‌ها بوده‌اید. هم کتاب‌های روز سیاست بین‌الملل (از جمله کتاب جان بولتون) را ترجمه کرده‌اید، هم آثاری مربوط به بحران‌های فعلی جهان (کتاب «مهاجرت خوب») و آثار دیگری در حوزه ادبیات. از کارهای جدیدتان بگویید.

بعد از کتاب جان بولتون، دو کتاب سیاسی دیگر با ترجمه بنده در نشر «ثالث» منتشر شد؛ اولی کتاب «ایران و آمریکا» است. در این کتاب، تاریخ روابط دو کشور، از سال 1720 تا سال 2020، به مدت 300 سال، مورد مداقه و بررسی قرار گرفته. نویسنده این کتاب، پژوهشگر و اندیشمندی ایرانی-آمریکایی است به نام جان قزوینیان که خانواده‌اش حدود یک سالگی او از ایران مهاجرت کرده‌اند و رفته‌اند. این پژوهشگر در آمریکا بزرگ شده و اصلاً با زبان فارسی هم آشنایی ندارد. طبق آنچه خودش در مقدمه کتاب می‌گوید برای نوشتن کتاب، تحقیقات بسیار گسترده‌ای انجام داده. 10 سال وقتش را صرف نوشتن این کتاب کرده. به منابع گسترده‌ای هم رجوع کرده؛ از منابع کتابخانه کنگره آمریکا گرفته تا منابع داخل وزارت خارجه ایران. به این ترتیب تلاش کرده به روایتی موثق و قابل اعتماد از آنچه بین دو کشور وجود داشته، برسد. برای تک تک مطالبش هم فکت آورده و ارجاع داده. ما هم در انتهای کتاب تلاش کردیم این ارجاعات را منتقل کنیم تا خواننده راحت‌تر بتواند کتاب را مطالعه کند. البته این کتاب مثل هر کتاب تاریخی دیگری سوگیری‌هایی دارد که نظرات نویسنده را در کتاب منتقل کرده. اما کلیت کتاب، قابل دفاع و مستند است. کتاب دیگر، «صدر اعظم»، زندگی‌نامه آنگلا مرکل است؛ زنی که مدت 16 سال قدرتمندترین زن جهان شناخته می‌شد و نه تنها در آلمان، بلکه در دوره‌های پایانی صدارت خود، اتحادیه اروپا را هم هدایت می‌کرد. با بحران‌های متعددی هم مواجه شد که برخی از آن بحران‌ها عبارت بودند از مشکلات بحران یورو، رکود اقتصادی جهانی، مشکلات ناشی از مهاجرت گسترده از خاورمیانه و سوریه (در پی جنگ با داعش) و همچنین بحران اوکراین و حمله روسیه به اوکراین جهت الحاق خاک کریمه به روسیه. مرکل این بحران‌ها را یکی پس از دیگری مدیریت کرد و توانست در طول دوران مدیریتش به نتایج خوبی دست پیدا کند. از جمله کتاب‌های دیگری هم که کار کردم رمانی بود با عنوان «ناجور». این کتاب را با نشر خوب «گویا» کار کردم. نویسنده لیزا هالیدی است. رمان، روایتی غیرخطی دارد و در 3 فصل روایت می‌شود که در نهایت این 3 فصل به هم می‌رسند. کتاب بیشتر به درد مخاطب جدی ادبیات می‌خورد و فکر نمی‌کنم جذابیتی برای مخاطبان آثار عامه‌پسند داشته باشد.

نمایشگاه هم رفته‌اید؟ اصلاً ترجیح خودتان خرید از نمایشگاه مجازی است یا دوست دارید به شکل فیزیکی حضور داشته باشید؟

شما از بنده بهتر می‌دانید که در تمام دنیا نمایشگاه‌ها، مکان‌هایی هستند برای دیدار اهالی فرهنگ و ادب و کتاب؛ جایی که انجمن‌های ادبی و آژانس‌های ادبی فعالیت می‌کنند، مترجمان و نویسندگان با ناشران مختلف آشنا می‌شوند، حق کپی‌رایت خرید و فروش می‌شود و کلا کارهای اینچنین انجام می‌شود. فکر می‌کنم تنها در ایران باشد که نمایشگاه کتاب تبدیل شده به محلی برای خرید و فروش کتاب که متأسفانه این لطمه بسیار بزرگی به یکی از زنجیره‌های مهم کتاب و ادبیات، یعنی کتاب‌فروشی‌ها زده. با حذف کتاب‌فروشی‌ها، مخاطب و ناشر، ارتباط مستقیم با هم برقرار می‌کنند، ناشر با قیمت کمتر محصول خودش را به خریدار عرضه می‌کند و اکثر خریداران هم سعی می‌کنند در همین مدت 10 روزه نمایشگاه، خوراک یک‌ساله خودشان را تهیه کند. این امر لطمه شدیدی به کتاب‌فروشی‌ها که یکی از حلقه‌های مهم چرخه تولید کتاب در ایران هستند می‌زند. برای همین شخصا با این موضوع خیلی راحت نیستم و خیلی نمی‌توانم از این ماجرا حمایت کنم؛ ترجیح می‌دهم کتاب‌هایی را که می‌خواهم از کتاب‌فروشی‌ها تهیه کنم. اما خب به هر حال یک‌سری توفیق‌های اجباری هم وجود دارد؛ مثل بُنی که وزارت ارشاد می‌دهد و شما فقط می‌توانید در ایام نمایشگاه از آن استفاده کنید. برای همین ما برای اینکه بتوانیم از این کمک‌هزینه استفاده کنیم مجبوریم که در این دوران خرید کنیم. اما در کل ترجیحم این است که کتاب‌فروشی‌ها را حمایت کنیم و از آن‌ها کتاب بخریم. امیدواریم ما هم به این بلوغ برسیم که از نمایشگاه کتاب به عنوان یک آوردگاه و یک میعادگاه برای دید و بازدید اهالی فرهنگ و رسانه استفاده کنیم، نه برای خرید و فروش کتاب. اما در کل علاقه‌مند هستم هر سال به شکل فیزیکی حضور پیدا کنم، دوستانم را ببینم و با مخاطبانم ارتباط مستقیم‌تری پیدا کنم. هرچند به مدد شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، این موضوع برطرف شده، ولی در هر حال دیدار حضوری و فیزیکی، لطف خودش را دارد.

از ترجمه‌های قدیمی‌تر چه کاری را پیشنهاد می‌دهید؟ ترجمه‌هایی که انجام داده‌اید و فکر می‌کنید می‌تواند پیشنهادهای خوبی برای مخاطبان‌مان باشد.

از ترجمه‌های خودم، در حوزه ادبیات داستانی، کتاب «ورطه» را از ادبیات ژاپن پیشنهاد می‌کنم؛ رمانی نوشته ناتسوئو کرینو. کتاب در فضای جنایی و وهم‌آلود نوشته شده و تصور شما را از کشور ژاپن تغییر می‌دهد. به رغم حجم زیاد کتاب، رمانی به‌شدت خواندنی و جذاب است و تا صفحه آخر آن را دنبال می‌کنید. ضمن اینکه چون کتاب تجدید چاپ نشده، دوستان و علاقه‌مندان می‌توانند این کتاب را به قیمت همان چند سال پیش تهیه و خریداری کنند. چون اگر کتاب تجدید چاپ شود، مسلّما قیمتش چندین برابر خواهد شد. کتاب دیگر پیشنهادی من، «مردن کار سختی است» نوشته خالد خلیفه، نویسنده سوری و عرب، است. این کتاب درباره جنگ سوریه است و روایتی بسیار جذاب دارد. کتاب سوم، «مغز اندرو»، آخرین کتاب دکترف است که با نشر «هیرمند» کار کردیم. در پایان هم کتاب «اجساد بی‌گور» که برنده جایزه منتقدان آمریکا شد و توسط نشر محترم «کتاب کوچه» منتشر شده.