«شستن دست‌ها» دست کرونا را می‌بندد؟
دانشمندان معتقدند قطرات معلق در هوا بیشتر از لمس سطوح باعث گسترش ویروس کرونا می‌شود
با «شستن دست‌ها» کرونا دست از ما می‌شوید؟ دانشمندان می‌گویند زیاد به آن امید نبندید، چراکه معتقدند بیشترین خطر انتقال کووید-19 از طریق قطرات ریز و درشت موجود در هواست. با این حال هشدار می‌دهند خطر ابتلا به ویروس کووید-19 از طریق لمس سطوح شاید کمتر باشد، اما ممکن است هنوز وجود داشته باشد.
فرشته کیانی- شهروندآنلاین: آیا شستن دست‌ها از انتقال کووید-19 جلوگیری می‌کند و هنوز هم راهی مهم برای مهار آن است؟ تحقیقات نشان داده است قطرات معلق در هوا بیشتر از لمس سطوح باعث گسترش ویروس کرونا می‌شود.
آیا شستن دست هنوز هم راهی مهم برای کاهش شیوع کووید-19 است؟
در روزهای ابتدایی همه‌گیری، کارشناسان بهداشت عمومی بر شستن دست به عنوان راهی برای جلوگیری از بیماری کووید-19 تأکید کردند و مقامات بهداشتی کمپین «دست، صورت، فضا» را برای تشویق مردم به شستن دست‌ها، پوشیدن ماسک و رعایت فاصله دو متری از یکدیگر به راه انداختند. تحقیقات بعدی نشان داده است که بیشترین خطر انتقال کووید-19 از طریق ذرات موجود در هواست.
چرا بر شستن دست تمرکز کردیم؟
وقتی اطلاعات کمی در مورد کووید-19 در دست بود، محققان بر fomites (شیء، ماده غیر زنده یا سطوحی مانند نرده‌ها که ممکن است ویروس بتواند بدون میزبان برای مدتی روی آنها زنده بماند) متمرکز شدند، زیرا بیماری‌های دیگر مانند نورو ویروس (عامل ایجادکننده بیماری‌های گوارشی مسری است و باعث التهاب معده و دیواره روده بزرگ می‌شود، این ویروس با اینکه شباهتی با آنفلوآنزا ندارد، اما بعضی افراد آن را با نام آنفلوآنزای معده می‌شناسند) از این طریق منتقل می‌شوند.
کووید-19 چگونه گسترش می‌یابد؟
انتقال بیماری از طریق سطح ممکن است اتفاق بیفتد، اما به نظر می‌رسد صحبت‌کردن و سرفه نقش بسیار بیشتری در گسترش بیماری دارند، زیرا ما ذرات ریز حاوی ویروس را منتشر می‌کنیم.
در داخل خانه، این ذرات ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت دوام بیاورند و همین موضوع باعث شد که CDC (مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا) پیشنهاد دهد افراد از دو ماسک استفاده کنند.
اکنون گفته می‌شود که «تصور نمی‌شود انتقال از طریق سطح، روشی متداول برای گسترش کووید-19 باشد».
کووید-19 از طرق مختلفی پخش می‌شود، از جمله قطره‌های حاوی ویروس که فرد آلوده هنگام نفس کشیدن، صحبت یا سرفه می‌پراکند؛ عاملی که به گفته کارشناسان توضیح می‌دهد که چرا کووید-19 به راحتی در محیط‌های داخلی گسترش می‌یابد.
تحقیقات می‌گوید در صورت آلودگی به ویروس کرونا، صحبت‌کردن هم به اندازه سرفه، به دلیل پراکنده شدن قطراتی که در هوا معلق می‌ماند، خطرناک است.
در روزهای ابتدایی همه‌گیری، کارشناسان بهداشت عمومی بر شستن دست به عنوان راهی برای جلوگیری از بیماری کووید-19 تأکید کردند. تحقیقات بعدی نشان داده است که بیشترین خطر انتقال کووید-19 از طریق قطرات ریز و درشت موجود در هواست.
در حالی که قطرات بزرگ در فواصل کوتاه به زمین می‌افتند، قطرات ریز، معروف به آئروسل، می‌توانند ویروس را در مسافتی بیش از دو متر حمل کنند و دوام بیاورند.
متخصصان مدل‌هایی را برای کشف خطر ناشی از قطرات بزرگ و آئروسل‌ها و یافتن روش‌های کاهش آن ایجاد کردند. نتایج نشان داد فقط چند ثانیه طول می‌کشد تا قطرات پراکنده شده بیش از دو متر حرکت کنند.
پروفسور پدرو مگالوهس دو اولیویرا، متخصص مکانیک سیالات در دانشگاه کمبریج و از نویسندگان این تحقیق گفت: «شما به ماسک، فاصله و تهویه مناسب نیاز دارید تا این ذرات در فضای داخلی جمع نشود و بدون خطر و به‌صورت ایمن دور شود.»
دو اولیویرا و تیمش در تحقیق‌شان که در مجله Proceedings of the Royal Society A چاپ شد به این نتیجه رسیدند که ایستادن بدون ماسک در فاصله دو متری فرد آلوده که در حال صحبت یا سرفه است، ایمن نیست و هر دو وضعیت، خطر بیماری به همراه دارد.
این تیم اضافه کرده است که یک ساعت پس از صحبت 30 ثانیه‌ای یک فرد آلوده به کووید-19، کل آئروسل باقیمانده حاوی جرم ویروسی بسیار بیشتری نسبت به یک سرفه است و این در فضاهای کوچک و بدون تهویه ممکن است برای انتقال کووید-19 کافی باشد.
دو اولیویرا گفت: «صحبت‌کردن مسأله‌ای بسیار مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا ذرات بسیار ریزتری نسبت به سرفه تولید می‌کند و این قطرات یا آئروسل می‌توانند بیش از یک ساعت معلق بمانند و بیماری را منتقل کنند.»
آیا شستن دست از گسترش کووید-19 جلوگیری می‌کند؟
اگرچه شواهد محدودی درباره نقش fomites (سطوح) در انتقال این بیماری وجود دارد، اما دلایلی مبنی بر دوام نیاوردن ویروس کووید-19 در سطح وجود ندارد. از این رو، مقامات بهداشت عمومی انگلستان شستن دست و تمیز کردن سطوح را در بالای راهنمای به‌روز شده خود قرار داد.
خطر ابتلا به ویروس کووید-19 از طریق لمس سطوح ممکن است کمتر باشد، اما ممکن است هنوز وجود داشته باشد.
علاوه بر هزینه و تلاش چشمگیر در استفاده از اسپری‌ها و پاک کردن سطوح در مدارس، وسایل حمل‌ونقل عمومی و سایر محیط‌ها، نگرانی برخی از محققان مبنی بر مقاومت باکتری‌ها و ویروس‌ها در برابر ضدعفونی‌کننده‌ها نیز مطرح شده است. دانشمندان دانشگاه Free State در شهر بلومفونتین در آفریقای جنوبی دریافتند برخی از باکتری‌های نادر در برابر ضدعفونی‌کننده‌های موجود در آفریقای جنوبی مقاومند.
آیا شستن دست از بیماری‌های دیگر جلوگیری می‌کند؟
اگرچه ممکن است شستن دست نقش محدودی در جلوگیری از انتقال کووید-19 داشته باشد، اما تحقیقات مهم و ارزشمندی درباره تأثیر شستن دست‌ها در کاهش سرماخوردگی، آنفلوآنزا، نورو ویروس و بیماری‌های گوارشی روده وجود دارد.
منبع: گاردین