فرار لامبدا از سد واکسن
کشورهایی که اعلام می‌کردند کرونا در کشورشان به پایان رسیده، با شیوع انواع جدید کرونا دوباره برنامه‌های سختگیرانه‌ای را از سر گرفته‌اند
با آنکه واکسیناسیون در بیشتر کشورهای جهان در جریان است اما با وجود این، سویه‌های جدیدی که از این ویروس به وجود می‌آید میزان تأثیرپذیری این واکسن‌ها را با اما و اگر همراه می‌کند.
پیک پنجم کرونا با نوع دلتای ویروس در کشور به اوج رسید و هنوز نیز این پیک ادامه دارد و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این پیک ممکن است به پیک ششم وصل شود.
اما این روزها خبر از نوع جدید این ویروس دوباره متخصصان علم پزشکی را نگران کرده است. این ماجرا وقتی در کشور ما به موضوع اصلی تبدیل شده است که خبرها حاکی از این است که چند مسافری که به کشور وارد شده‌اند به احتمال زیاد این ویروس را نیز با خود به ارمغان آورده‌اند. این خبر را علیرضا زالی، فرمانده مبارزه با کرونا تهران اعلام کرده و گفته که اخیرا به موردی در یکی از بیمارستان‌های تهران با توجه به سفر خارجی که داشت، مشکوک شدیم و در حال حاضر بررسی می‌کنیم که ببینیم این لامبدا هست یا نه.
لامبدا و خطر آن برای کودکان
این موضوع را علیرضا ناجی، دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹، تأیید کرده و توضیح داده که واریانت لامبدا واریانتی است که اولین‌بار در آگوست سال ۲۰۲۰ در پرو شناسایی شد و از آن زمان تا کنون بیش از ۴۰ کشور این واریانت را شناسایی کردند و مطمئنا هم به نظر می‌رسد که بیش از اینها باشد. او با بیان اینکه این ویروس نسبت به سیستم ایمنی گریز بالایی دارد، گفت: «گزارش‌ها هم نشان داده می‌تواند در کودکان بیماری بیشتر و شدیدتری ایجاد کند.»
او به این نکته اشاره کرد که شدت بیماری‌زایی لامبدا خیلی بیشتر از دلتاست و البته این موضوع خیلی بستگی به این دارد که لامبدا در سطح جامعه به موتاسیون غالب بدل شود یا خیر که این موضوع هم بستگی به شرایط جامعه و ویروس دارد. البته با توجه به اینکه در برخی کشورهای همسایه ما دیده شده، احتمال اینکه در ایران هم باشد، وجود دارد، اما هنوز سکانس و شناسایی ثابت‌شده از این ویروس در کشور نداریم و در خصوص چند بیماری که به آنها مشکوک شده‌ایم، آزمایش‌ها در حال انجام است.»
این سویه در برابر واکسن‌هایی مانند فایزر و مدرنا که بیش از 90درصد ایمنی ایجاد می‌کردند، دو تا سه برابر کاهش اثربخشی دارد؛ در واقع لامبدا سویه‌ای است که هم انتقال بالاتری دارد و هم می‌تواند سد واکسن را بشکند و از سیستم ایمنی بدن فرار کند
او به این نکته نیز اشاره کرد که هنوز نمی‌توان به دقت و با صراحت اظهارنظر کرد که این موتاسیون از واریانت دلتا خطرناک‌تر باشد؛ زیرا این مسأله به شرایط بیماری‌زایی و… مرتبط است که باید بررسی شود.
همسایه‌های درگیر
حمید سوری، اپیدمیولوژیست نیز می‌گوید: «در حال حاضر این سویه در هندوستان و ترکیه و قطر دیده شده است و ممکن است در کشورهایی که به ایران مسافر آورده‌اند نیز دیده شود به همین دلیل احتمال ورود آن به ایران وجود دارد.»
او به «شهروندآنلاین» توضیح می‌دهد که گفته میشود در 40 کشور دنیا این سویه دیده میشود اما مسأله اینجاست که برخی از کشورها پایش ژنتیکی انجام نمی‌دهند و این موید این مطلب است که ممکن است این سویه در برخی از کشورها وارد شده باشد و آمار دقیقی از آنها وجود نداشته باشد.
وقتی لامبدا در پرو ظاهر شد، آمار مرگ‌ومیر در این کشور به‌شدت بالا رفت. سویه غالب در این کشور لامبدا شد و این سویه بسیاری از بیماران کرونایی در این کشور را به مرگ کشاند. هر چند که بالابودن آمار مرگ‌ومیر تنها به دلیل گسترش این ویروس نبود و پایین‌بودن زیرساخت‌های بهداشتی در این کشور عاملی برای افزایش میزان مرگ‌ومیرهاست.
لامبدا و فرار از دست واکسن
در سویه لامبدا هفت موتاسیون به صورت نقطه‌ای در ناحیه اسپایک ویروس ایجاد میشود که چند موتاسیون آن هم باعث اتصال بهتر ویروس شده و در نتیجه موجب تکثیر بالاتر میشود و در عین حال نسبت به سیستم ایمنی گریز بالایی دارد.
دکتر سوری توضیح می‌دهد که بدون تحقیق نمی‌توان گفت که این سویه کرونا، کودکان را بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد و برای مطرح کردن این ادعا، باید برای رسیدن به این نتیجه در کشورهایی که لامبدا را گزارش کرده‌اند تصویرسازی مناسب حاصل از اطلاعات بالینی آزمایشگاهی انجام دهیم تا ببینیم که این سویه بیماری شدیدتری ایجاد می‌کند یا خیر.
سوری توضیح می‌دهد که اثرگذاری واکسن نسبت به این سویه کمی کاهش پیدا کرده است. بررسی‌هایی بر روی واکسن‌های موجود در دنیا نشان می‌دهد که این سویه در برابر واکسن‌هایی مانند فایزر و مدرنا که بیش از 90درصد ایمنی ایجاد می‌کردند، دو تا سه برابر کاهش اثربخشی دارد؛ در واقع لامبدا سویه‌ای است که هم انتقال بالاتری دارد و هم می‌تواند سد واکسن را بشکند و از سیستم ایمنی بدن فرار کند
به هر صورت می‌توان گفت که با واریانتی مواجهیم که هم احتمال انتقال بالاتری دارد و هم شکست واکسن و گریز از سیستم ایمنی در آن بیشتر است.
او تأکید می‌کند که با توجه به شرایط کشور و ورود پروازهای خارجی از کشورهای مختلف نمی‌توان جلوی این سویه را گرفت؛ زیرا این سویه در کشورهای هند، ترکیه و قطر دیده شده است و پروازهایی از این کشورها به مقصد ایران انجام میشود اما اینکه پیک ششمی را با لامبدا داشته باشیم، نمی‌دانم بر چه اساسی پیش‌بینی کرده‌اند.
باید اطلاعات در خصوص این سویه را بالا ببریم
اینکه آیا این سویه به اندازه دلتا خطرناک است یا نه موضوعی است که هنوز مبنای علمی آن مشخص نشده است.
این استاد دانشگاه تأکید می‌کند که باید تحقیقات در مورد عملکرد این ویروس در هر منطقه جغرافیایی انجام شود تا بتوانیم در مورد خطرناک بودن یا نبودن آن نظر بدهیم در حال حاضر نباید از این ویروس ترسید یا آن را دست کم گرفت.
اما درکل از واکنش‌هایی که این ویروس از خودش نشان داده است می‌توان به این نتیجه رسید که سویه لامبدا واریانت بسیار جدی و هشداردهنده است و باید مراقب آن بود.
او تأکید می‌کند که تا کنون نتیجه‌ای که از کشورهایی که با این سویه درگیر بوده‌اند، نشان می‌دهد که این سویه در گروه سنی پایین‌تر تأثیر بیشتر و مرگ‌ومیر بالاتری دارد.
سوری وجود پیک چهارم و پنجم را ورود واریانت دلتا از عراق و سایر کشورها می‌داند و معتقد است که برای آنکه بتوانیم جلوی این ویروس را بگیریم باید مرزهای هوایی و زمینی کنترل شود.
مواظب سفرها باشید
باید اقدامات غیردرمانی بسیار شدیدی داشت، مرزها و مسافرت‌ها را کنترل کرد، باید به‌سرعت با قوانین و اجرای درست آن گردش ویروس را کاهش داد و در عین حال باید بتوانیم با تست‌های زیاد اکثر موارد بیماری و افراد در تماس با بیماری را شناسایی کنیم. اینها اصولی است که برای تمام واریانت‌ها صدق می‌کند و باید انجام شود.
همایون سامه یح نجف‌آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، نیز بر این باور است که باید کارهای پیشگیری برای ورود این ویروس انجام شود به این معنا که تست پی‌سی‌آر از تمام مسافرین گرفته شود و تا حد ممکن مسافرت از کشورهایی که این واریانت در آنجا دیده شده است، صورت نگیرد.
او با اشاره به اینکه ممکن است افرادی که واکسینه شده‌اند خودشان به این سویه مبتلا باشند اما علایم در آنها بروز نکند و فقط ناقل باشند، ادامه می‌دهد: «ممکن است افرادی که وارد کشور می‌شوند هیچ علایمی نداشته باشند به همین دلیل بهتر است از همه مسافران ورودی به کشور تست پی‌سی‌آر گرفته شود.»
او با اشاره به اینکه این سویه می‌تواند خطر پیک‌های بعدی را به همراه داشته باشد، تأکید می‌کند: «پیش‌بینی من این است که به احتمال بسیار زیاد این ویروس وارد ایران میشود و یک پیک بسیار گسترده در ایران به وجود می‌آید مگر اینکه مسئولان این ویروس را جدی بگیرند.»