زنان ما کجا و دیگر زنان سینماگر دنیا کجا؟!
حضور پررنگ زنان سینماگر ایران در میان بهترین کارگردانان زن آسیا
جشنواره فيلم بوسان که همه ساله در کره جنوبی برگزار می‌شود؛ یکی از معتبرترین فستیوال‌های سینمایی آسیا- و البته در رده‌های بالای جهان- است. جشنواره‌ای که در سال‌های اخیر به فهرست‌های «ترین»هایش نیز شهره بوده. یا به بیانی بهتر فهرست‌هایی که از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما در زمینه‌ها، بخش‌ها و رده‌بندی‌های گوناگون ارایه می‌دهد. كانال اطلاع‌رساني اخبار بين‌المللي سينما درباره جدیدترین فهرست بهترین‌های جشنواره بوسان گزارش داده که این فستیوال امسال فهرست صد فيلم برتر ساخته زنان سينماگر قاره آسيا را اعلام كرده. فهرستی که با توجه به اینکه هنوز که هنوز است مسأله فیلمسازی زنان در شماری از کشورهای قاره آسیا موضوعی مناقشه‌برانگیز است، بی‌تردید حاشیه‌ساز و جنجالی خواهد بود.
بهترین فیلم‌های زنان
بر اساس این گزارش صدرنشین فهرست صد فیلمه «بهترین ساخته‌های زنان سينماگر قاره آسيا» فيلم «سلام بمبئى» ساخته ميرا ناير، فیلمساز سرشناس و جهانی هند است که در جایگاه اول این جدول قرار گرفته. در رده دوم «تخته سياه» ساخته سميرا مخملباف از ايران ایستاده و در جاىگاه سوم نیز فیلم «يك زندگى ساده» ساخته آن هويى از هنگ‌كنگ مشاهده می‌شود.
فیلم‌های زنان ایرانی
اما علاوه بر «تخته سياه» سميرا مخملباف که در جایگاه دوم این جدول قرار گرفته؛ در فهرست «بهترین ساخته‌های زنان سينماگر قاره آسيا» زنان سینماگر ایرانی جایگاه پررنگ و قابل توجهی دارند. فیلم‌هایی از زنان سینماگر شناخته‌شده سه دهه اخیر سینمای ایران که البته در نگاهی عمومی و بدون نگاه به جنسیت کارگردانان نیز از جایگاه قابل قبولی در دنیای سینما برخوردارند.
در فهرست صد فیلمه جشنواره بوسان شاهد حضور فیلم «روزى كه زن شدم» ساخته مرضيه مشكينى در جاىگاه ششم جدول هستیم که با توجه به وزن قابل توجه زنان سینماگر قاره آسیا جایگاه قابل توجهی است. حضور فیلم‌های «سيب» سميرا مخملباف در جاىگاه شانزدهم، «خانه سياه است» فروغ فرخزاد در جاىگاه بيست و يكم نیز تاکید دیگری بر جایگاه جهانی سینماگران زن ایران است.
اما در ادامه شاهد حضور فیلمسازان موسوم به سینماگران بدنه سینمای ایران نیز هستیم. در این زمینه باید به حضور فیلم «نيمه پنهان» به کارگردانی تهمينه ميلانى در جایگاه بيست و ششم؛ «قصه‌ها»ی رخشان بنى‌اعتماد در جاىگاه سى و هفتم؛ «پنج عصر» سميرا مخملباف در جاىگاه چهل وششم؛ و البته «روسرى آبى» و «زير پوست شهر» هر دو از بهترین ساخته‌هاى رخشان بنى‌اعتماد در جاىگاه شصتم فهرست اشاره کرد.
نکته مهم‌تر در این میان حضور فیلمسازان جدیدتر ایرانی در این فهرست است. این جشنواره در فهرست‌هایش اگرچه فیلم‌های ساخته شده تا سال جاری را رده‌بندی می‌کند، اما در فهرست «بهترین ساخته‌های زنان سينماگر قاره آسيا» به نظر می‌رسد که توجهی به سینماگرانی چون نرگس آبیار، آیدا پناهنده و دیگر سینماگران زن پرافتخار سال‌های اخیر نشده و نام این فیلمسازان در این فهرست از قلم افتاده. البته نام فیلمسازی مانند پوران درخشنده را نیز باید در میان از قلم افتاده‌ها جست‌وجو کرد…
بهترین‌های آسیا
جشنواره فيلم بوسان البته اخيرا فهرست صد فيلم برتر قاره آسيا بعد از سال ١٩٩٦، یا به عبارت بهتر، بهترين فیلم‌هاى ٢٥ سال اخير آسيا را نيز بر اساس رأی‌گیری اعلام كرده كه در این فهرست نیز همان‌گونه که انتظار می‌رفت، حضور سینمای ایران پررنگ است.
در ادامه این گزارش باید گفت که در میان فیلم‌های سینمای ایران فيلم «جدايى نادر از سيمين» ساخته اصغر فرهادی را باید بالانشین فیلم‌های ایرانی فهرست بهترين فیلم‌هاى ٢٥ سال اخير دانست که این فیلم در جايگاه هشتم این فهرست قرار دارد. فیلم «طعم گيلاس» عباس كيارستمى دومین فیلم ایرانی این فهرست است که در جاىگاه بيست و دوم ایستاده. «باد ما را خواهد برد» دیگر ساخته عباس كيارستمى نیز در جاىگاه بيست و ششم؛ «ده» همین استاد بزرگ سینمای ایران در جاىگاه چهل و ششم؛ و البته «روزى كه زن شدم» ساخته مرضيه مشكينى نیز در جاىگاه چهل وششم قرار گرفته‌اند.
در ادامه فهرست هم می‌توان به حضور «سفر قندهار» محسن مخملباف در جاىگاه چهل و ششم، «دايره» جعفر پناهى در جاىگاه شصت و دوم و «خانه سياه است» فروغ فرخزاد در جاىگاه هفتاد وپنجم اشاره کرد.