با وجود اینکه انسان‌ها در طول تاریخ به تدریج یاد گرفته‌اند تا حدی بر طبیعت فائق آیند و اگرچه حداقل طی یک قرن اخیر تکنولوژی به سرعت پیشرفت کرده است، اما هنوز پیش‌بینی بلایای طبیعی به ویژه زلزله برای انسان‌ها ممکن نیست.
علاوه بر تلفات انسانی و ویرانی ساختمان‌های مسکونی، آثار تاریخی و میراث فرهنگی نیز از گزند زمین‌لرزه در امان نبوده‌اند که بسیاری از آنها دیرینگی زیادی دارند.
به گزارش خبرنگار شهروندآنلاین؛ با وجود اینکه انسان‌ها در طول تاریخ به تدریج یاد گرفته‌اند تا حدی بر طبیعت فائق آیند و اگرچه حداقل طی یک قرن اخیر تکنولوژی به سرعت پیشرفت کرده است، اما هنوز پیش‌بینی بلایای طبیعی به ویژه زلزله برای انسان‌ها ممکن نیست.
علاوه بر تلفات انسانی و ویرانی ساختمان‌های مسکونی، آثار تاریخی و میراث فرهنگی نیز از گزند زمین‌لرزه در امان نبوده‌اند که بسیاری از آنها دیرینگی زیادی دارند.
نگاهی بیندازیم به تعدادی از این بناها که برخی از آنها در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده‌اند.
- ارگ بم، بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان که رد پای قدمت آن به امپراتوری هخامنشیان در سده‌های ششم تا چهارم پیش از میلاد می‌رسد، یکی از آثار باستانی بود که در زلزله ۶/۶ ریشتری شهر بم در سال۱۳۸۲ کاملا ویران شد.
- باغ فین کاشان و باغ شازده ماهان از جمله معروف‌ترین باغ‌های ایرانی هستند که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند. باغ فین کاشان که دیرینگی آن به دوره صفویه بازمی‌گردد طی زلزله سال ۱۷۴۳ میلادی ویران شده و پس از مرمت در دوران زندیه خلوت کریمخانی نیز به آن افزوده شد. دیرینگی باغ شازده ماهان در نزدیکی کرمان نیز به دوره قاجاریه می‌رسد که طی زلزله سال ۱۳۶۰ آسیب دیده و مورد بازسازی قرار گرفت.
- بازار تبریز که نمونه بارزی از سبک معماری بازارها در ایران است امروزه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. زلزله سال ۱۷۸۰ میلادی که در اوایل سلطنت قاجاریه اتفاق افتاد شهر تبریز و بازار آن را کاملا ویران کرد که البته بازار تبریز پس از به سرعت بازسازی شد.
- زلزله مهیب ۷/۸ ریشتری ترکیه، که اخیرا در نزدیکی غازی‌آنتپ و قهرمان مرعش در جنوب شرق این کشور اتفاق افتاد، قلعه تاریخی غازی‌آنتپ را ویران کرد. دیرینگی این قلعه به دوران امپراتوری روم طی قرون دوم و سوم میلادی بازمی‌گردد.
- قدمت قلعه حلب به قرون وسطا می‌رسد و از جمله کهن‌ترین و بزرگ‌ترین قلعه‌های جهان است که روی تپه باستانی حلب در شمال سوریه واقع شده است. علاوه بر خسارات وارده بر آن طی جنگ حلب در سال ۲۰۱۲ در زمین‌لرزه اخیر سوریه و ترکیه نیز به آن آسیب وارد شده است.
- قدمت شهر تاریخی احمدآباد در گجرات هند به سده ۱۵م میلادی بازمی‌گردد. این شهر که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است به محل اختلاط فرهنگ‌های هندوئیسم، جینیسم و اسلامی معروف است. بناهای تاریخی و معابد این شهر که در میان یک دیوار محصور است در زلزه‌های سال ۱۸۱۹، ۱۸۲۱ و ۲۰۰۱ آسیب دیده و بازسازی شده‌اند.
- بسیاری از آثار تاریخی و میراث فرهنگی چندهزارساله نپال در پی وقوع زلزله ۷/۹ ریشتری در دره کاتماندو در سال ۱۹۳۴ ویران شدند. برج‌های تاریخی داراهارا، بیمسن، پاگوداها (معابد) و استویاها (مقبره، استخوان‌دان) بودایی از جمله آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو بودند که طی این زمین‌لرزه عظیم ویران شدند.
- مجموعه حمام‌های کاراکالا در شهر رم در قرن سوم میلادی ساخته شده و تا قرن ششم نیز به عنوان گرمابه عمومی فعال بودند. این مجموعه حمام‌ها که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند در زلزله سال ۲۰۰۹ به شدت آسیب دیدند.
از آنجا که بسیاری از این بناها قدمت تاریخی بسیار زیادی دارند و گاهی مرمت آنها ممکن یا آسان نیست باید امیدوار بود که روزی پیشرفت تکنولوژی حفاظت و نجات این بناها از بلایای طبیعی و یا مرمت آنها را آسان سازد.
گزارش: مهرناز الماسی