ویدئو/ از بلدیه تا شهرداری

شهرداری تهران در ۱۲ خرداد سال ۱۲۸۶ خورشیدی همزمان با روی کار آمدن قاجار و انتخاب تهران به‌ عنوان پایتخت کشور و نیاز به توجه بیشتر به آن با نام «بلدیه تهران» تاسیس شد. هدف اولیه از تاسیس بلدیه حفظ منافع شهر و برآورده کردن نیازهای شهرنشینان نظیر نظافت معابر و ایجاد تسهیلاتی برای دسترسی آسان مردم به مواد غذایی و… بود.

محمدخان قاجار دولو جزوه‌ای در شرح وظایف بلدیه، مامورانش و همچنین محدوده اختیارات آنها تنظیم کرد که به «نظامنامه بلدیه» معروف شد و مشتمل بر پنج فصل و ۱۰۸ ماده بود. این نظامنامه، که ترجمه و اقتباس از قوانین شهرداری‌‌های فرانسه و بلژیک بود، نام‌گذاری بسیاری از خیابان‌ها و کوچه‌‌های شهر و حتی شماره‌گذاری خانه‌‌ها و دکان‌ها را به دنبال داشت.

گفته می‌شود تامین روشنایی چند خیابان شهر در شب‌‌ها و رساندن آب آشامیدنی به خانه‌‌ها با گاری‌‌های بشکه‌دار، نظافت و آب‌پاشی خیابان‌ها نیز از همان زمان و توسط خود محمد خان قاجار دولو آغاز شد.

در دوره رضاشاه پهلوی مسیو گاسپار ایپکیان به‌ عنوان رئیس بلدیه انتخاب شده که کارش را با تغییر نام خیابان مریض‌خانه به سردار سپه شروع کرد. عمارت بلدیه تهران به دستور موسیو گاسپار ایپگیان، شهردار ارمنی وقت تهران، در میان سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ خورشیدی در ضلع شمالی میدان توپخانه تهران ساخته شد.

این ساختمان در میان سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ ویران شده و پس از مدتی به پایانه اتوبوسرانی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه واگذار گردید. با گذشت نیم قرن از ویرانی این ساختمان، در فروردین ۱۳۹۴ عملیات اجرایی ساخت دوباره ساختمان بلدیه در میدان توپخانه با همان شکل و نما آغاز شد.

از ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ تهران بیش از ۱۴ شهردار به خود دیده ‌است که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به غلامحسین کرباسچی، محمود احمدی‌نژاد و محمدباقر قالیباف اشاره کرد.

هم اکنون تهران دارای ۲۲ منطقه شهری و شهرداری مستقل بوده و ساختمان مرکزی شهرداری تهران واقع در خیابان بهشت ضلع جنوب پارک شهر است.