هوای تهران برای گروه‌های حساس ناسالم! هشداری که با برگریزان هر سال از آن گفته می‌شود به امید آمدن بهار و رهایی از وارونگی. سال‌هاست تهرانی‌ها هوایی برای نفس کشیدن ندارند. شهروندانی که با شروع پاییز نفس‌شان به شماره می‌افتد. کالسکه‌ها که از تهران کوچ کردند و سنگفرش‌ها هم جایشان را به آسفالت دادند. ماشین‌دودی‌ها آمدند تا راه برای آمدن کارخانجات به اطراف تهران باز شود. کاروکاسبی که رونق گرفت، کارگران فصلی هم کوچ کردند به سمت تهران. ماشین‌دودی‌ها جایشان را به ماشین‌های مدل بالای برندهای جهانی دادند. خیابان‌ها شدند، آزادراه و خودروسازان در رقابت تنگاتنگ تولیداتشان را در خیابان‌ها جا دادند.
شهروندآنلاین- تهران، شهر بتن،سیمان، تیرآهن و ماشین، حالش خوب نیست. آلودگی هوا نفسش را در سینه حبس کرده. دهه پنجاه بود که تهران تصمیم به عوض کردن شکل‌وشمایلش افتاد؛ تصمیمی که آلودگی هوا را به ارمغان آورد. آلودگی هوا بحثی که بازارش در سال 1346 در مجلس داغ شد. بحثی که بعدها یعنی سال 1354 توسط تقی ابتکار جان گرفت. ابتکار آن روزها روی این مساله پافشاری کرد و طرح‌هایی هم برای مقابله با آن به شهردار وقت ارائه داد.
هرچند نخستین برنامه حفاظت از محیط‌زیست کشور در برنامه عمرانی پنجم کشور دیده شد. برنامه‌ای که فصل اولش را به آلودگی هوا اختصاص داد تا بر اهمیت این مساله تاکید داشته باشد. گفتن از آلودگی هوا ادامه‌دار شد؛ مساله‌ای که با گذر زمان نیاز داشت جدی‌تر دنبال شود تا جایی که سال 1372 پزشکان هشدار جدی نسبت به آلودگی هوا را استارت زدند.
در آن مقطع پزشکان قلب و ریه و کارشناسان محیط‌زیست در بیانیه‌ای نوشتند؛ «متاسفانه ساده‌انگاری و مماشات و پرده‌پوشی باعث شده واقعیت خطرناکی که زندگی شهروندان ما را تهدید می‌کند نادیده بماند.» پنج‌سال بعد از این بیاینه آلودگی هوا تهران را به تعطیلات یک‌هفته‌ای برد. داستانی که در سال 84 دوباره تکرار شد و مدارس طعم تعطیلات چهار روزه را چشیدند. آلودگی هوا که تصمیم گرفته بود هرساله تکرار شود سال 86 مهمان تهران نشد تا مسئولان از حل مشکل آلودگی هوا بگویند. مسئولانی که با غرور از طرح‌هایی مانند BRT و … گفتند که مشکل را حل کرده‌اند.
هرچند سال بعد آلودگی با شدت بیشتری مهمان تهران شد. آلودگی نفس کشیدن را برای تهرانی‌ها سخت کرد تا اینکه سال 89 ایده هواپیمای آبپاش اجرایی شد؛ ایده‌ای بی‌تاثیر. در سال‌های 90 و 91 هم که تعطیلی به خاطر آلودگی هوا تبدیل به یک سنت شد تا جایی که در سال‌های ابتدایی دهه 90 تعطیلات آلودگی با تعطیلات نوروزی رقابت کرد.
بررسی‌ها نشان از این دارند که بیش از 70درصد «ذرات معلق» در هوای تهران را منابع متحرک یعنی خودروها تولید می‌کنند؛ 3درصد
توسط خودروهای سواری و بیش از 97درصد توسط کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها و موتورسیکلت‌ها تولید می‌شود.
سوخت آلوده به متهمان اضافه شد
متهمان اصلی پرونده آلودگی هوای پایتخت شناسایی شدند؛ مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، ترکیبات آلی فرار و ذرات معلق، منابع متحرک. در میان متهمان، پرونده ذرات معلق از همه سنگین‌تر است؛ متهمی که به گفته سازمان بهداشت جهانی خطرناک‌ترین آلاینده برای سلامت انسان است.
آلاینده‌هایی که سهمی آمار در مرگ‌ومیرها هم دارند تا جایی که عامل اصلی مرگ‌ومیرهای ناشی از آلودگی هوای تهران، مربوط به «ذرات معلق» است.
البته بررسی‌ها نشان از این دارند که بیش از 70درصد «ذرات معلق» در هوای تهران را منابع متحرک یعنی خودروها تولید می‌کنند؛ 3درصد توسط خودروهای سواری و بیش از 97درصد توسط کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها و موتورسیکلت‌ها تولید می‌شود. خودروهای فرسوده عامل دیگر آلودگی هوای تهران‌اند، البته موتورسیکلت‌های کاربراتوری عامل دیگر آلودگی تهران شناخته شده‌اند. هرچند حالا استفاده از گازوئیل آلوده یا مازوت را دلیل آلودگی روزهای اخیر تهران می‌داند. «با وجود بارندگی در روز پنجشنبه به مدت سه روز متوالی دچار پدیده مه‌دود دچار بوده که بسیار هشداردهنده است.»
به گفته سیدآرش حسینی‌میلانی با وجود برقراری قرنطینه نسبی در دو هفته اول آذر ماه 99، همچنان 9روز ناسالم برای گروه‌های حساس و شش روز قابل قبول بوده است. در نیمه دوم آذر نیز 10روز هوای ناسالم را برای گروه‌های حساس داشته‌ایم. رئیس کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر می‌گوید:«با توجه به احتمال استفاده از گازوئیل آلوده یا مازوت، به متولیان موضوع، اداره صنعت، معدن و تجارت استان تهران و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی تهران تذکر می‌دهم مراقبت و پایش لازم را جهت تحول سوخت پاک انجام دهند.»
او ادامه می‌دهد:«از شهرداری تهران می‌خواهم شاخص وضعیت ترافیک (TQI) را برای اطلاع‌رسانی وضعیت ترافیک به تفکیک مرکز شهر، محدوده طرح کاهش و کل شهر به صورت منظم و ترجیحا روزانه منتشر کند تا آگاهی عمومی و حساسیت لازم در سطح اجتماعی ایجاد شود.»
