جزئیاتی از کتابی درباره بازی های دیجیتال و کامپیوتری
گفت‌وگو با دکتر اعظم حکیم، یکی از مترجمان کتاب «روایت‌شناسی بازی‌ها و اسباببازیها»
اعظم حکیم گفت: «مطالعاتی مانند کتاب «عصر بازی» دکتر مسعود کوثری وجود دارد که البته بر بازی های دیجیتال و کامپیوتری متمرکز شده است اما به صورت کلی به ویژه در حوزه ترجمه همینطور است، مباحثی همچون «لودولوژی» یا روایت‌شناسی از طریق بازی، مباحثی معاصر و تازه در مطالعات بین‌المللی به شمار می‌روند»
کتاب مشتمل بر چند مقاله است که یکی از آن‌ها را شما ترجمه کرده‌اید. چطور شد به ترجمه این مقاله و شکل‌گیری کتاب رسیدید؟
این کتاب حاصل یک طرح پژوهشی مربوط به بنیاد ملی نخبگان است با عنوان «الگوهای کاربستی بازآفرینی افسانه‌ها و اسطوره‌های ایرانی در قالب تولید محصولات فرهنگی». در این پژوهش، هدف بر بازی‌ها و اسباببازیها متمرکز شد و در دو بخش تئوری و عملی که شامل طراحی بازی بر اساس پیش‌متن‌های ادبی بود به انجام رسید. در بخش تئوری، به انتخاب مقاله‌ها پرداختیم و پس از تأیید از سوی سرپرست پژوهش، تیم ترجمه شروع به کار کرد.
تحصیلات‌تان در چه رشته‌ای بوده؟
من مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشدم را در رشته «نقاشی» گذراندم و در رشته «پژوهش هنر» دکتری گرفتم.
ترجمه مقاله «نکاتی درباره روایت‌شناسی بوردگیم‌ها» به عهده شما بود. برای مخاطبان‌مان درباره مضمون مقاله‌ای که ترجمه کرده‌اید بگویید.
تعدادی از مقاله‌هایی که برای ترجمه در این کتاب انتخاب کرده‌ام از ماتیا تیبولت است، که یا به صورت تک‌نفره و یا با همکاری گروه پژوهشگران تألیف کرده است. ماتیا تیبولت، پژوهشگر حوزه بازی است و در این مقاله به مطالعه بازی در بافت فرهنگی و ارتباط میان این دو مؤلفه می‌پردازد. او از رویکرد «نشانه‌شناسی» و ابزارهایی همچون توالی روایی گریماس و روایت‌شناسی ژنت بهره می‌برد؛ با این هدف که روایت را در بازی‌های تخته‌ای یا بوردگیم‌ها که یکی از شاخه‌های بازی‌های آنالوگ به شمار می‌رود، مورد مطالعه قرار دهد. او در این مورد، بازی شطرنج، تخته نرد و مانکالا را مثال می‌زند تا دریابد روابط بینامتنی میان بازی به عنوان رسانه (متن هنری) با زمینه ادبی و فرهنگی چگونه شکل می‌گیرد.
این اولین مقاله‌ای از شماست که به شکل کتاب منتشر شده است؟
این کتاب، اولین ترجمه من در این گروه قلمداد می‌شود، اما اولین تألیف نیست. در هسته پژوهشی قبلی نیز، یعنی «بازپرداخت افسانه‌های بومی برای تبدیل به سناریوی مناسب تولید رسانه صوتی و تصویری»، تحقیقاتی را در کنار انجام بخش عملی صورت دادیم که حاصل آن مجموعه‌ای از مقالات پژوهشی با عنوان «افسانه در رسانه» است و نشر آرون آن را منتشر کرده است.
نکته حائز اهمیت در مورد این کتاب این است که برای نخستین بار به موضوع گیم و اسباب‌بازی در قالب کتاب پرداخته، در حالی که در گذشته، مقالات معدودی این موضوع را مورد پژوهش قرار داده‌اند.
مطالعاتی مانند کتاب «عصر بازی» دکتر مسعود کوثری وجود دارد که البته بر بازی های دیجیتال و کامپیوتری متمرکز شده است اما به صورت کلی به ویژه در حوزه ترجمه همینطور است، مباحثی همچون «لودولوژی» یا روایت‌شناسی از طریق بازی، مباحثی معاصر و تازه در مطالعات بین‌المللی به شمار می‌روند مخصوصاً در حوزه بازی‌های غیر دیجیتال از جمله گیم بوردها. به همین منظور در نشریات علمی با موضوعاتی همچون بینامتنیت در این گونه از بازی‌ها، در حال تدوین مقالات علمی هستیم و تا امروز مقالاتی را نیز منتشر کرده‌ایم. همچنین بازی‌های ایرانی را در سطح علمی و آکادمیک مورد تحلیل و واکاوی قرار داده‌ایم.
تا به حال کتاب مستقلی را هم تألیف و منتشر کرده‌اید؟
خیر، ولی در حال حاضر رساله دکتری من در حال داوری در یکی از پژوهشکده‌ها قرار دارد و تصمیم دارم در انتها آن را به‌صورت کتاب منتشر کنم.
عنوانش چیست؟
حوزه فعالیت من در زمینه هنر معاصر و به ویژه نقاشی معاصر ایران است، بنابراین موضوع رساله‌ام را «تحلیل گفتمان چند وجهی (زبان و تصویر) در نقاشی معاصر ایران» انتخاب کرده‌ام.